Alzheimer
Yazar Şeyma Nur Atay • 10 Ekim 2023 • Yorumlar:
Alzheimer Nedir?
Alzheimer hastalığı orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkan, merkezi sinir sisteminin çeşitli kısımlarındaki bozulmalar sebebi ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Alzheimer vakalarının bilişsel işlevlerinde azalma ve bozulma, olduğu gibi öz bakım becerilerini karşılamakta da yetersiz kalırlar. Çeşitli davranışsal ve nöropsikiyatrik bozukluklara da sebebiyet verebilir. Bozukluk genellikle 60 yaşın üzerinde görülür ve ilerleme hızı değişiklik gösterebilir.
Alzheimer Hastalığının Evreleri
Alzheimer hastalığı temel olarak üç farklı evrede görülebilse bu evrelerin belirli bir süresi bulunmamaktadır ve evreler arası geçişler de kişiler arasında değişkenlik göstermektedir.
Birinci evrede en sık görülen belirtiler; genelde yakın geçmişle ilişkili bellek kaybı, günleri ve ayları hatırlamada zorluk, bilinen mekanları tanıma güçlüğü, bazı sözcükleri anımsamada zorluktur. Bu evredeki belirtilerin hafif olması sebebi ile gözden kaçma ya da önemsenmeme ihtimali vardır.
İkinci evrede ise kişiler gündelik yaşamın gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmekte zorluk yaşarlar. Bellek sorunları artar, öz bakım becerilerinde bozulma ve zorlanmalar gözlenir, konuşmada bozukluklara rastlanır ve kişi de varsanılar ortaya çıkabilir.
Üçüncü ve son evrede ise zihinsel ve fiziksel bozulmalar iyice belirginleşir. Kişi tam bağımlı hale gelir ve destek almadan beslenmede yürümede ve tuvalete gitmede zorluk çeker. Yakın çevresini tanımada zorlanır ve belirgin düzeyde davranışsal bozukluklar ortaya çıkabilir.
Alzheimer Hastaları ile İletişim Kurarken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Üstün ve arkadaşlarının 2005 yılında yayınlamış oldukları makaleye göre Alzheimer teşhisi almış bireylerle iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanmıştır;
-
Açık, basit, yavaş konuşmak,
-
Tıbbi terminolojiden kaçınmak,
-
Bir süre içinde tek bir kavramı anlatmak, ·
-
Anlaması ve cevap verebilmesi için süre tanımak,
-
Normal ses tonuyla bağırmadan konuşmak,
-
Adı ile varsa ünvanı ile hitap etmek,
-
Utandırmamak,
-
Doğru kelimeyi bulamıyorsa ne demek istediğini anlamaya çalışmak,
-
Savunmacı bir tutum sergilemek yerine altında yatan nedeni bulmaya çalışmak, ·
-
Güven vermek,
-
Sosyal ilişkilerini desteklemek,
-
Hastanın beden dilini gözlemlemek ve kendi beden dilini doğru kullanmak,
-
Dokunmayı kullanmak,
-
İyi hatırladığı şeyleri konuşmaya cesaretlendirmek,
-
Günlük aktivite planı yapmak
Alzheimer Tedavisi
Günümüzde uygulanan tedavi yöntemleri ile Alzheimer hastalığını tedavi etmek ne yazık ki mümkün değildir. Klinik ortamlarda bireylerde görülen bilişsel bozulmaları yavaşlatma ve iyileştirme çalışmaları yapılsa da bozulmaların tamamı ile önüne geçilememektedir. Bireylerin nörobiyolojik semptomlarını dengelemek adına uygulana ilaç tedavisinin yanı sıra, hastalıkla beraber ortaya çıkan psikiyatrik yakınmaları da azaltabilmek adına psikiyatrik ilaç tedavisi de uygulanabilmektedir (Özkay ve ark., 2011).