Anjiyografi
Yazar Işıl Yıldız • Girişimsel Radyoloji Uzmanı • 2 Mayıs 2019 • Yorumlar:
Ultrason ile görerek kasıktan küçük bir delikten damar içerisine girilir ve damarın içine kurşun kalemden daha ince bir tüp yerleştirilir. Damarları görünür hale getiren özel bir ilaç ile tüm damarların detaylı görüntülemesi yapılır. Bu işlemin amacı damarlarda kan akımını engelleyen darlık veya tıkanıklık olup olmadığını anlamaktır.
Anjiyografi işlemi şu durumlarda da yapılır:
Anevrizma: Vücuttaki herhangi bir damarda genişleme ve balonlaşma
Beyin Damarı Hastalığı:İnme ve beyin kanaması
Damarsal Anomaliler:Bu hastalıkta genellikle anormal damarların tıkanması gerekir. Bu islem girişimsel radyolog tarafından ameliyatsız olarak gerçekleştirilebilmektedir.
Damar tıkanıklık ve darlıkları girişimsel radyologlar tarafından ameliyat olmaksızın anjiyografi sırasında tedavi edilebilir.
Bu yapılan işleme anjiyoplasti ve tromboliz denir.
TIKANMIŞ DAMARLAR AMELİYATSIZ OLARAK NASIL AÇILIR?
(ANJİYOPLASTİ, STENT, TROMBOLİZ NEDİR?)
ANJİYOPLASTI (BALON) VE STENTLEME
Atardamarlara bu işlemi ilk kez girişimsel radyologlar yapmış ve geliştirmiştir ve ameliyatsız damar hastalığı tedavisini modern tıbba kazandırmıştır.
Bu işlemde ciltte çoğunlukla kasık bölgesinden küçük bir delik açılarak ultrason ile görüntüleme eşliğinde damar içerisine girilir. Damara zarar vermeyecek şekilde tasarlanmış ince ve yumuşak kateter ve teller kullanılarak tıkanıklık veya darlık olan alan tel ile geçilir. Daha sonra sorunlu bölgeye tel üzerinden balon yerleştirilip şişirilir, balon şişince damar açılır, balon söndürülüp çıkarılır , damar açık kalır. Bazen de darlık ve tıkanıklık olan bölgeye tel üzerinden alt ve üst ucu açık, silindir şeklinde metal bir kafes olan stent yerleştirilerek damar açılır.
TROMBOLİTİK TEDAVİ (PIHTI ÇÖZME, TEMİZLEME)
Bu tedavi damar içerisinde pıhtı oluşup tıkanıklığa yol açtıysa yapılır. Pıhtı olan bölgeye kateterle ulaşılıp pıhtının içine ilaç verilerek yok edilir ve kan akımı sağlanır.
DAMAR SERTLİĞİ (ATEROSKLEROZ)
Damar sertliği, damar duvarında, kolesterol ve damar dokusunun birleşerek plak denilen yapıları oluşturması sonucu oluşur.
Bu yapılar da damar içerisinde darlık ve tıkanıklıklara yol açar. Darlık ve tıkanıklıklar ise o damarın beslediği organlara az kan gitmesine neden olur. Ateroskleroz tüm vücut damarlarını etkileyen bir hastalıktır. Damar sertliği olan kişilerde aort damarında genişleme, bacak damarlarında tıkanıklık; buna bağlı ayak yaraları ve bacak ağrısı, böbrek atardamarı darlığına bağlı hipertansiyon ve hatta böbrek yetmezliği gelişebilir
BACAK DAMARı DARLIĞI ve TIKANIKLIĞI
Bacak damarları darlık ve tıkanıklıkları 65 yaş üzerindeki bireylerin %20 sinde görülen bir hastalıktır. En sık nedeni damar sertliğidir. Damar sertliği, damar duvarında kolesterol ve damar dokusunun birleşerek plak denilen yapıların oluşması sonucu oluşur. Plaklar damarların tıkanmasına ve daralmasına yol açar. Son derece ciddi bir durumdur. Yürümekle artan ağrı, kangrene hatta bacağın kesilmesine kadar ilerleyebilir. Damar sertliği sadece bacak damarlarını değil tüm damarları etkileyebildiğinden kalp krizi, inme ve aort genişlemesine yol açabilir.
Bacak Damarı Tıkanıklığı Belirtileri
İlk belirtisi yürümekle oluşan bacak ve uyluk bölgesinde ağrı ve kramptır. Dinlenince geçer. Yeniden yürümeye başlayınca aynı mesafede tekrar oluşur.
- Uyuşukluk, hissizlik, güçsüzlük
- Dinlenme sırasında ağrı
- Ayaklarda yanma ve ağrı
- İyileşmeyen ayak yarası
- Ayak ve bacakta renk değişikliği
- Ayak ve bacak kıllarının dökülmesi
- Gece uykudan uyandıran ağrı
Bacak Damarı Tıkanıklığı Görülme Sıklığı
- 50 yaş üzerindeki kişilerde
- Sigara içenlerde
- Diyabetiklerde
- Fazla kilosu olanlarda
- Hareketsiz kişilerde
- Hipertansiyonu olan kişilerde, kan yağları(trigliserit, kolesterol) yüksek kişilerde
- Ailesinde damar hastalığı, inme, anevrizma ve kalp krizi öyküsü olanlarda
Damar Tıkanıklığı Tedavisi
Anjiyoplasti ve Stent
Atardamarlara bu işlemi ilk kez girişimsel radyologlar yapmış ve geliştirmiştir ve ameliyatsız damar hastalığı tedavisini modern tıbba kazandırmıştır. Bu işlemde ciltte çoğunlukla kasık bölgesinden küçük bir delik açılarak ultrason ile görüntüleme eşliğinde damar içerisine girilir. Damara zarar vermeyecek şekilde tasarlanmış ince ve yumuşak kateter ve teller kullanılarak tıkanıklık veya darlık olan alan geçilir. Daha sonra sorunlu bölgeye tel üzerinden balon yerleştirilip şişirilir, balon şişince damar açılır, balon söndürülüp çıkarılır , damar açık kalır. Bazen de darlık ve tıkanıklık bölgeye tel üzerinden alt ve üst ucu açık, silindir şeklinde metal bir kafes olan stent yerleştirilerek damar açılır.