Anne ve Çocuk Arasında Bağlanma Stilleri

Ebeveynlerin çocuklarıyla kurdukları ilişkide şikayetçi olduğu bazı konular karşımıza çıkmaktadır. Beni dinlenmiyor, beni anlamıyor, benden ayrılmıyor, beni sevmiyor, başkalarının yanına gidiyor gibi gibi cümleler hem çocuğu hem de aileyi rahatsız eden durumlar arasındadır. Burada bakım verenin bebek ile kurduğu ilişki çok önemlidir. Problemin çocukta olduğunu düşünürken bazen de problem bakım verenin çocukla kurduğu yanlış ilişki türünden olmaktadır.

Bebeklikte ve Çocuklukta Bağlanma Stilleri

Bakım veren çocuk arasında, bakım veren çocuğun ihtiyaçlarına, ağlama tepkilerine, acıkma ve bu acıkmaya verilen yanıt süresnei, çocuğun huzursuz olduğu anlarda ten teması gibi bakım verene ait sorumluluklar, nasıl ve ne kadar kısa sürede ne kadar tutarlı olarak bu ihtiyaç durumlarında tepki verildiğine göre bağlanma türleri değişmektedir. Bebeğin bakım veren ile kurduğu bu ilişki bir çok yönden olumsuz etkilenebilmektedir. Bizzat bakım verenin bu olumsuzluğu çocuğa deneyimletmesi, çocuğun bakım veren ile arasındaki bağlanma türlerine etki edecektir.

Güvenli Bağlanma

Bakım verenin çocuğun ihtiyaçlarını karşılaması, tutarlı bir yol izlemesi güvenli bir bağlanma türü geliştirmesine yardımcı olacaktır. Böyle bir bağın kurulmasında çocuğun birincil bakıcısının çocuğun ihtiyaçlarına yönelik duyarlılığı, ulaşılabilirliği ve sevecen tutumları önemli bir katkısı vardır (Bowlby, 1988).

Çocukluk çağında ihmal ve istismara uğramış çocuklarda, bakım veren tarafından olması çocuğun güvenli bir bağlanma türü edinememesini sağlayacaktır. Dışarıdan ihmal ve istismara maruz kalmış çocuk bakım verenin, onu koruyamadığını düşünebilir ve çevrenin ve insanların güvenilmez olduğunu düşünebilmektedir.

Kaygılı Kararsız Bağlanan Bebekler

Bakım verenin ihtiyaçlarını karşılamamasından ötürü çocukta kaygı bulunmaktadır. Bu tür bağlanma daha çok bazı durumlarda çocuğun ihtiyacına yönelik davranan bazı durumlarda ise davranmayan, çocuk ile ayrılık yaşayan, çocuğun ihtiyaçlarını gecikmeli cevap veren ve özellikle çocuğundan istemediği davranışı yapmaması için kendisini terk etmek ile tehdit eden ebeveynler tarafından kurulmaktadır. (Bowlby, 1988).

Çocukluk çağı travmalarında ebeveyni tarafından ihmale uğramış çocuk, yetişkinlik

döneminde ilişkilerine karşı ayrılık kaygısı, aşırı telafı edici davranışlar, depresyon, kaygı bozukluğu gibi sıkıntılar yaşayabilir. Çocukluk deneyimlerinde edindiği, bakım verenin gitmesinden ve ihtiyaçlarının karşılanamayacağından kaygılanan çocuk, yetişkin dönem romantik ilişkilerinde, terk edilme kaygısı, sevilmeme kaygısı yaşayabilir. Ayrılığı engellemek ve sevilmek için çok çaba sarfedebilir. Çocukken bakım verenin çocuğu terk etmesi çocukta insanların güvenilmez olduğu düşünce yapısına girebilir. Bir diğer etken ise çocuğun kendini suçlaması ve kendisi yüzünden gittiğini düşünebilir. Yetişkin dönem ilişkilerde kişinin partnerini kaybetmemek için aşırı telafi edici davranışlar gösterebilir.

Kaygılı Kaçınmacı Bağlanan Bebekler

Bakım verenin çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaması, güven ve tutarlı bir ortam sergilememesinden kaynaklı oluşabilir. Bakım verenin çocuğa tepkili davranması sonucu, çocuk ile bakım veren arasında güvensiz bir bağ oluşacaktır. Ebeveyn veya bakıcıların uzun süreli olarak bu gibi tutumları ilerleyen yaşlarda birçok psikopatolojik duruma neden olduğuna dair klinik deliller bulunmaktadır (Bowlby, 1988). Bu bağlanma türüne sahip çocuklar, duygusal, fiziksel ve cinsel istismar yaşamaları olağandır. Çocukluk döneminde kaçıngan bağlanma türü edinmiş çocuk, yetişkinlik döneminde yakınlık ihtiyacını yok sayabilir. Uzun süreli ilişkiler edinmekten kaçınabilir. Partnerinin, onun duygularını istismar etmesinden çekinebilir ve insanların güvenilmez olduğunu düşünebilir. Bu kaçınma türü kişinin kendisine zarar vermesinden korktuğu için olabilir. Kişi duygusal ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekebilir.

Dezorganize Bağlanan Bebekler

Güvenli, kaygılı ve kaçıngan bağlanma türlerinden sonra Main ve Soloman dağınık, dezorganize bağlanma türünü geliştirmiştir. Bu bağlanma türü çocukluk çağında ihmal istismar yaşamış kişilerde görülebilmektedir.

Dağınık bağlanma stili olarak da bilinen dezorganize bağlanma stili bakım verenden korkma olarak da yer almaktadır.