Kriz ve Yas Terapisi

Yas, kişinin yaşamında sevdiği bir kişiyi kaybetmesi sonucunda oluşur. Yas süreci bireysel farklılıklar nedeniyle farklı şekilde yaşanabilmektedir. Bu farklılıklar bireysel özelliklerden kaynaklı olduğu gibi toplumsal özellikler ve yaşanılan duruma özgü özellikler olarak da farklıklık gösterebilir. Yaşamın doğal gidişinde yas ve kayıplar her an yaşanabilmektedir. Geri çevrilemez bir gerçek olduğu için somut bir kayıptır. Kişinin bu süreçte üzüntü yaşaması olağandır. Yaşanılan üzüntü anormal bir duruma verilen normal tepkidir. Kişinin yas sürecinin çeşitli aşamaları bulunmaktadır. Bu aşamaları yaşayan kişi yas sürecini tamamlamış ve çeşitli kaynaklarla yaşantısında normalleşmeye başlayabilir. Yas sürecinin basamaklarında takılan kişi yası uzun süreli olarak yaşayabilir ya da ilerleyemez. Bu durumda patolojik yastan söz edilir. Kişi için yaşanılan kayıp travmatik bir yas süreci olarak da karşımıza çıkabilir.Kişi yasa sakin bir tepki verebildiği gibi kriz ile de tepki verebilir. Bu krizi yönetebilmek ve uzun süreli yaslar ve travmatik yaslar ile baş edebilmek için bir uzman desteği alınabilir.

PATOLOJİK YAS

Kişi yaşadığı yasın ardından 6 ay geçmesine rağmen çevresine ve kendisine yönelik işlevselliğinin bozulması söz konusu ise patolojik yastan bahsedilebilinir. Bu durum için kişinin içinde buluduğu yas döneminin süresi ve yas süreci basamaklarını nasıl yaşadığı bilinmelidir. Yas süreci basamaklarında takılmış olabilir veya kaybın gerçekliğini kabul etmeyebilir. Kişide yoğun suçluluk bedensel ve psikolojik çöküşler gözlemlenebilir. Bu süreçte kişinin yas sürecini etkileyen etmenler göz önünde bulundurulmalıdır. Ölen kişinin kimliği ve nasıl şekilde öldüğü kişiyi etkileme süreci için önemlidir. Aynı zamanda kişi ile ölen kişinin ilişkisi, kişinin geçmişte yaşamış olduğu kayıplar, bireysel özellikleri kişinin yasa dair tepikileri için bilinmelidir.Kişinin sosyal desteği ve yas sürecinde etkilendiği durumlar da ele alınmalıdır.

KRİZ VE YAS TERAPİSİ

Kişinin patolojik yas, kriz ve travmatik yasa karşı verdiği tepkiler yaşamında işlev kaybına neden olarak bilinebileceği gibi bedensel ve psikolojik tepkiler ile de fark edilebilinir. Bu durumda kişi terapi için başvurduğunda şu basamaklar izlenir.

Psikolojik Depriefing Yöntemi

Patolojik yas, kriz yönetimi ve travmatik yas yaşayan kişilerin duygu ve düşüncelerini analiz etme, anlatma, dinleme ile kişinin duygularını fark etmesi, anlamlandırması ve yeniden yapılandırması hedeflenir.Kişinin yaşadığı duygular ve düşünceleri fark etmesi, işlevsiz anlamlandırma sistemini yeniden toparlayarak kişinin baş etme mekanizmalarını güçlendirmek amaçlanır. Bu süreç kişinin iyileşme sürecini hızlandıracağı gibi yaşanabilecek herhangi bir yas sürecini iyi yönetmesi için alt yapıyı oluşturacaktır.

Kriz ve yas terapisi sürecinde kişilerde duygu odaklı çalışmak da hedeflenir. Kişi yaşadığı yas sonucunda suçluluk, öfke yaşayabilir. Bu duygular ile baş edilemediğinde psikolojik tepkiler olarak karşımıza çıkacaktır. Duygu odaklı çalışmalar ile kişinin duygusunu tanımlaması sınıflandırması ve yeniden yapılandırılması hedeflenir.

Terapi sırasında mektuplar ve boş sandalye teknikleri ile yaşanılan somut kayıba karşı soyut olarak duygu ve düşünce aktarımı gerçekleşmesi hedeflenir. Kişinin yaşadığı kayıp sonucunda duygular ve düşünceler yas süreci evrelerinde tıkanmış olabilir. Kişinin yas süreci öncesi kaybettiği kişiye dair duygu ve düşüncelerini yansıtması, kişinin içinde bulunduğu süreçte kaybı kabul etmeye yönelik çalışmalar olarak karşımıza çıkacaktır.

Kişinin baş etmesi ve dayanıklılık üzerine çeşitli çalışmalar yapılarak baş etme mekanizması güçlendirilmesi de hedeflenir. Kişinin yaşamda yaşayacağı kayıplara yönelik, krizi yönetebilme baş edebilmesi için önemlidir. Yaşamda doğal bir süreç olan kayıplar kişinin sürekliliğini bozacaktır. Bozulan bu sürekliliği devam ettirebilmek için kişi içinde bulunduğu durumu çözümleyebileceği dışsal olayların etkileceği gibi içsel kaynakları da oldukça önemli bir etmendir.