Anomalili Bebeği Olan Gebelerin Takibi Nasıl Yapılır?
Yeni doğan bebeklerde normal dışı olan özellikler görülebilir. Bu anormalliklere konjenital anomali ismi verilir. Bu durum ebeveynleri endişelendiren konuların en başında gelir. Doğumdan önceki süreç içerisinde oluşan anomaliler perinatoloji uzmanı tarafından yapılan detaylı ultrasonda tespit edilebilir. Peki, anomalili bebeği olan gebelerin takibi nasıl yapılır? Aklınızdaki tüm soruların yanıtı, yazımızın devamında sizinle.
Gebelikte Anomali Nedir?
Anne karnında gelişmekten olan bebeğin, dünyaya geldiği zaman fiziksel görünümünü ya da organları ve sistemlerin işleyişini etkileyecek tüm bozukluk ve sakatlık durumlarına anomali adı verilir.
Bu durum bebeğin görünümünü fiziksel olarak etkileyebilir ya da organ ve sistemlerinin işlevini bozacak sakatlık, bozukluk meydana getirebilir. Bu durum aynı zamanda fetal anomali olarak da adlandırılır.
Anomali Taramasında Nelere Dikkat Edilir?
Detaylı Ultrason, anomali taramasının en önemli kısmıdır. Fetal anomali taraması, gebeliğin 20 ila 24. haftaları arasında yapılır. Bu taramada anne karnındaki bebeğin organları, ayrıntılı bir biçimde görüntülenebilir. Fetal anomali taramasında tüm organ ve sistemler daha detaylı bir şekilde incelenir. Fetal anomali taramasında incelenen organ ve sistemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
-
Bebeğin merkezi sinir sistemi (omurilik, beyin)
-
Yüz, gözler, dudak, damak
-
Kalp ve kalbe bağlı damarlar
-
Göğüs kafesi ve akciğerler,
-
Diyafram
-
Mide ve bağırsak sistemi
-
Karın ön duvarı
-
Böbrekler ve idrar torbası
-
Kollar, bacaklar ve iskelet sistemi
-
Eller, ayaklar ve parmaklar
-
Omurga
-
Plasenta
-
Kordon
-
Amniyon sıvı miktarı
-
Rahim ağzı açıklığı ve uzunluğu
Gebelikte En Sık Görülen Anomaliler Nelerdir?
Gebelik döneminde en sık görülen anomali türlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
-
Kalp Anomalileri: En sık görüleni kalp deliğidir yani VSD dir.
-
Merkezi sinir sistemi anomalileri: En sık görüleni NTD (nöral tüp defekti) yani omurga açıklığıdır.
-
Böbrek Anomalileri: pyelektazi yani böbrek kanalında genişleme en sık görülen belirtisidir.
-
Diyafram hernisi
-
Yemek borusu (özafagus) anomalileri
-
İnce ve kalın bağırsak anomalileri
Anomali Tarama Testleri Nelerdir?
Doğumsal anomaliler izole ya da kombine defektler şekilde meydana gelebilir. Bir ya da daha fazla organ sistemini etkileyebilir. Konjenital anomaliler; genetik, çevresel, beslenme ve enfeksiyon kaynaklı olabilir. Buna rağmen tam sebebi tespit edebilmek oldukça zordur.
Doğumsal yapısal olan anomalilerin pek çoğu, anne karnında saptanabilir. Bu anomalilerin bir kısmı ölümcül, ciddi zeka geriliğine sebep olan, ağır sakatlıklar veya yetersizlikler olarak görülür. Bu durumda aile ile konuşularak gebeliğin sonlandırılması gündeme gelebilir. Bunların yanı sıra anne karnında fetüsün tedavisi ve takibi, bebeklerin sağ kalım oranını artırır ve gelişebilecek sorunları da azaltır. Bazı anomalilerde önceden hazırlıklı olunması ölüm oranını ve gelişebilecek komplikasyonları da önler.
Anomali taramalarının en önemli basamağı perinatoloji uzmanı tarafından yapılan detaylı ultrason olduğunu tüm gebeler ve gebelik düşünen ebeveyn adayları bilmelidir.
Özel takip gerektiren anomalili fetüslere örnekler?
Büyük arter transpozisyonu
Bu büyük bir kalp anomalisidir. Kalpten çıkan ana büyük damarların yanlış çıkmasından kaynaklanır. Bu gebeliklerde takiplerde başka kapak problemleri veya ritim bozuklukları da ortaya çıkabilir. Bu nedenle takip perinatoloji uzmanı tarafından yapılmalıdır. Daha önemlisi doğum planıdır. Bu bebeklere anne karnında tanı koyulur ve uygun takip ile uygun doğum planlaması yapılırsa, doğum sonrası acil açık kalp ameliyatı yapılmalıdır. Başarılı bir ameliyat geçirilirse bebekler normal hayatını sürebilir. Anne karnında tanı konmazsa bu bebeklerin doğum sonrası ani ölümü en ortaya çıkan durumdur.
NTD (nöral tüp defekti)
Anne karnında omurganın tam gelişmeyip açık kalması durumudur. Omurganın açık kalması nedeniyle bebeğin beyni de etkilenir. Bu bebeklere anne karnında açık ameliyat ile düzeltme tedavisi yapılırsa bebeklerin normale yakın bir hayat sürmesi yüksek olasılıktır.
PUV (Posterior üretral valv)
Bu bebeklerde idrar torbası sonrası bir darlık olur ve bebek anne karnında idrarını yapamaz ve böbrekler şişer. Bu duruma hidronefroz denir. Bu bebeklere anne karnında vezikoamniotik şant denilen işlem yapılarak idrarı karnından çıkması sağlanabilir. Böylece bebeğin böbreklerin anne karnında fonksiyonları korunabilir. Bebek doğum sonrasında uzmanlar tarafından ameliyat edilir. Normal hayatına devam etmesi sağlanabilir.