Anoreksiya Nevroza
Yazar Elçin Akdeniz • Psikolog • 17 Ocak 2020 • Yorumlar:
Anoreksiya nevroza bir yeme bozukluğudur. Genel olarak 12-18 yaş aralığında başlayan kilo alma korkusu ve sağlıksız şekilde kilo verme davranışlarıyla kendini gösteren ruhsal bir hastalıktır. Duygusal gerilimin de çok yaşandığı bu rahatsızlık, beraberinde kişiyi başka ruhsal sorunlara da açık hale getirir. Bir çok hastada anoreksiyaya eşlik eden depresyon ve okb gözlenmektedir. Erkeklere kıyasla kadınlarda çok daha fazla görülmektedir.
Bir anoreksiya hastasının en temel özelliği kilo almaktan korkmaktır. Kilolu olmaya karşı geliştirdiği olumsuz düşünceler nedeniyle bir takım kısıtlayıcı davranışlarla iştahını kapatmaya çalışır. Genel olarak anoreksiya hastalarında iştah normaldir. Hatta bazen normalin üzerine çıkarak tıkanırcasına yemek yediği dönemler bile olabilir. Tabi bu durumu telafi etmek için tekrar sağlıksız kilo verme davranışlarına yönelir. Neticede kilo vermeye başlar. Ancak bir anoreksiya için zayıflık kavramı çoğu zaman ucu açık bir hedeftir. Beden algısı bozulduğu için aynada kendisini kilolu şeklinde tanımlar. Bütüne değil parçaya odaklanır. O yüzden genelde ben kiloluyum demek yerine, “biraz göbeğim var”, “bacaklarım kalın” gibi ifadeler kullanır. bazıları kusma davranışı da geliştirebilir. Ama bilinçli (en azından başlangıçta) olarak yapılan bu kusma davranışı anoreksiya tanısını koymak için şart değildir. Anoreksiya tanısı için kişinin, kilolu olmakla ilgili düşünceleri ve duyguları, kendisini nasıl gördüğü, yemek yeme davranışları ve vücut kitle indeksi önemlidir. Vücut kitle indeksi 18’in altına düşmüşse, diğer ölçütleri de karşılıyorsa ve durumun fiziksel kökenli bir rahatsızlıla ilgisi yoksa anoreksiya nevroza tanısı konur. Bazı durumlarda kişi her şartı karşılamasına rağmen vücut kitle indeksi 18’in altında değildir. Böyle bir durumda da atipik anoreksiya tanısı konur.
Anoreksiya nevroza hafife alınmaması gereken bir rahatsızlıktır. Kişiyi ölüme kadar götürebilir.
Tedavi nasıl olmalıdır?
Bu rahatsızlıkta içgörü yok denebilecek kadar azdır. Çoğu zaman bireyler hasta olduklarına inanmazlar. Bu durum tedaviyi de zorlaştırır. Genelde hastaneye gitmek zorunda kalıncaya kadar kilo vermeye devam ederler. Bazı durumlarda da ailesi ve yakınları tarafından tedaviye getirilirler. Anoreksiya nevroza tedavisi öncelikli olarak hastanede başlamalıdır. Gerekirse bir süre yatarak, bitkin düşen bedenini güçlendirmek için ilaç tedavisi uygulanır. Psikiyatrik müdahale hekim kontrolünde yapılmalıdır. Hekim, direnci zayıf olan bir bedende ilaç seçimini dikkatli şekilde yapar. Ardından da psikoterapi görmesi gerekebilir.