Aşırı Terlemenin Nedenleri ve Tedavisi
Yazar Ezgi Bayraktar • Dermatolog • 23 Mart 2020 • Yorumlar:
Gerekenden fazla olması durumunda kişiyi huzursuz eden, stres yaratan cildi tahriş eden ve enfeksiyona yatkınlık oluşturan tablolar ortaya çıkar ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler ve sosyal anksiyete bozukluğuna yol açar. Aşırı terleme toplumun ortalama yüzde 3’ ünde gözlenmektedir. Aşırı terleme bölgesel ve yaygın olmak üzere iki tipe ayrılır. Bölgesel tipte sadece el, ayak ve koltuk altı terlemesi kastedilirken yaygın tipte etkin ter bezlerinin olduğu vücudun tamamında görülebilir.
Bölgesel terleme genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlar, yaşam boyu aralıklı veya sürekli devam eder. Yaş, cinsiyet ve ırk gözetmez. Yüzde 60-80 oranında ailesel yatkınlık söz konusudur. Sıcaklıkla artış gösterir ve kış aylarında hafifler. Sinirlenme, kaygı, stres ve heyecan terlemeyi arttırır. Terleme olan bölgelerde kontaminasyon ve buna bağlı enfeksiyon riski vardır, bu durumda kötü kokuya neden olur. Geçici bir durum değildir ancak aralıklı veya devamlı olabilir. Yaygın terleme ise hipertiroidi, menapoz, obezite, diyabet, böbrek üstü bezi hastalıklarına bağlı olabileceği gibi tamamen yapısal da olabilir.
AŞIRI TERLEMENİN TEDAVİSİ
Tedavi de hiperhidroz allta yatan bir neden bulunabilmişse hasta ilgili branşa yönlendirilir. Nedeni olmayan aşırı terleme hafif ve orta şiddetteyse ilk olarak antiperspirant sprey ve deodorantlar, aluminyum kloridli kremler ve iyontoforez tercih edilir. Kremlerin sıkıştırma etkisiyle ter kanallarının ağzını fiziksel olarak geçici süre tıkayıp ter atılımını önler. Bu kremleri kullanırken irritasyon olabileceği unutulmamalıdır. Iyontoforez işlemi, el ve ayaklar içinde elektrolit solüsyonu bulunan küvete konur ve solüsyonun içinen düşük akımlı elektrik akımı verilir. Akımın oluşturduğu iyonlar yine ter kanallarını geçici olarak kapatması ile olur. Daha şiddetli hiperhidroz olgularında Botulinum toksin (botox) uygulaması özellikle koltukaltı terlemelerinde uygulanır. İşlem aynı zamanda el ve ayak terlemeleri için de uygulanabilir. Ter bezlerini uyaran sempatik sinirleri geçici bloke eden bu işlem yaklaşık 30 dakika içinde tamamlanır. Tedavinin etkisi 6-8 ay kadar sürer. Aşırı terleme tedavisinde yapılabilecek en son işlem cerrahi müdahaledir. Cerrahi tedaviler el ve koltukaltı terlemelerinde, ter bezlerini uyaran sempatik sinirlerin kesilmesi ya da çıkarılması işlemi olan endoskopik torakal sempatektomidir. Kalıcı çözüm sağlar fakat cerrahi işlemden sonra vücudun diğer bölgelerinde kompansatuvar terleme ortaya çıkabilir.