AYAK ANALİZİ VE KİŞİYE ÖZEL TABANLIK ÜRETİMİ
Yazar Muhammet Sadıç • Fizyoterapist • 23 Ağustos 2017 • Yorumlar:
Ayak tabanından kaynaklanan yürüme bozukluklarının ve ağrılarının tanısında son teknolojilerden özel olarak tasarlanmış yürüme platformundan, basınç ölçen donanımlardan ve özel bilgisayar yazılımları ve 3D yazıcıdan faydalanılır.
Ayak, ayakta dururken vücut ağırlığını, koşarken de vücut ağırlığının birkaç mislini taşıyan fonksiyonel bir organdır. Ayak fonksiyonundaki en ufak bir bozukluk, ayaktan başlayarak bacak kas ve tendonları, diz, kasık, bel ve sırta kadar vücudun her yerinde çeşitli problemlere neden olabilir. Bu yüzden ayak sağlığına önem vermek, bir bakıma vücudun her parçasına önem vermek anlamına gelir. Ayak sağlığıyla ilgilenmek için ayakta bir şikayetin olması gerekmiyor. Çünkü hekimlikte en önemli şey koruyuculuktur. Ayak fonksiyonundaki bir bozukluk, problem yaratmadan önlenebilirse ileride oluşabilecek ayak, bacak, kasık, bel ağrıları, kramplar, günlük performans düşüklüğüne neden olan çabuk yorulmalar ile sakatlık oluşumunun önüne geçilebilir. Bu yüzden ayak analizini bir check-up gibi düşmek gerekiyor. Nasıl ki vücudunuza check-up yaptırıyorsanız, ileride bir sorun yaşamamak için de ayağınıza check-up yaptırmanız gerekiyor. Özellikle günlük aktivitesi fazla olan kişiler ile spora yeni başlayan ya da spor yapanlar, diyabet gibi dolaşım bozukluğu olan hastalar için ayağa check-up yaptırmak son derece önemlidir.
AYAK ANALİZİ NİÇİN ÖNEMLİDİR?
Ayağınızın yapısı ve fonksiyonundaki bozukluklar duruşunuzu, dengenizi, yürüyüşünüzü, koşunuzu ve diğer aktivitelerinizi olumsuz yönde etkileyerek günlük yaşam ve spor performansınızı kötü etkileyebileceği gibi ayaktan başlayarak vücudunuzun hemen her bölgesinde problemlere neden olabilir.
Ayak yapısı ve fonksiyonu bozukluklarının yol açtığı problemler:
- Duruş, denge, basma ve yürüme bozuklukları.
- Ayak (topuk, taban, parmak) ve ayak bileği ağrıları
- Bacak, diz, kalça, bel, sırt, boyun, omuz, çene ağrıları
- Çabuk yorulma , kas krampları, akciğer kapasitesinde azalma
- Ayak bileği burkulmaları
- Halluks valgus (başparmak çıkıntısı-bunion), halluks rijidus, çekiç parmak ve diğer küçük parmak problemleri, tırnak batması, sesamoid problemler, morton ayak, metatarsalji, morton nöroma, nasır ve plantar verrü (taban siğili), medial plantar neuropraksia (jogger’s foot), taban çökmesi, yüksek taban, topuk dikeni-plantar fasiit, posterior tibial tendon disfonksiyonu, tarsal tünel sendromu, aşil tendon problemleri, haglund hastalığı, stres kırıkları, ayak ile ilgili kas ve tendon zorlanmaları , eklem kıkırdak lezyonları ve bağ-kapsül zorlanmaları, kompartman sendromları, bacakta fonksiyonel kısalık, omurga eğrilikleri.
TABANLIK KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER:
TABANLIK ÇEŞİTLERİ:
1. Anatomik tabanlıklar: Piyasada hazır olarak satılan veya ayakkabı ve terliklerde bulunan tabanlıklardır.
2. Ortopedik tabanlıklar: Kişiye özel yapılan tabanlıklardır.
- Akomodatif tabanlıklar: Kişinin problemine göre geçici bir süre kullanım için tasarlanıp üretilen tabanlıklardır.
- Fonksiyonel tabanlıklar: Devamlı kullanım için kişiye özel tasarlanıp hazırlanan tabanlıklardır. Bu tabanlıklar, kişinin ayak yapısını gerektiği kadar destekler ve ayak fonsiyonundaki aşırılıkları engelleyerek ayağın güvenli sınırlar içinde hareket etmesini sağlar.
İYİ BİR TABANLIK NASIL OLMALIDIR?
- Kişiye özel tasarlanmış olmalıdır.
- Tabanlık yapımı için kullanılan malzemelerin zehirli ve kanserojen madde içermediğine dair geçerli kuruluşlardan sağlık onayı olmalıdır(D3D tabanlık ürünleri Avrupa Birliği Sağlık Uygunluğu onaylıdır ). bu çocuklar açısından çok daha büyük önem taşımaktadır.
İYİ BİR TABANLIK NASIL TASARLANIR?
İyi bir tabanlık aşağıdaki bilgilere göre tasarlanmalıdır:
- Ayağın yapısı : Ayağın medial (iç), transvers (ön), lateral (dış) kavis (ark) yükseklikleri
- Ayağın fonksiyonu: Ayağın sadece dinamik (yürüme ve koşu) analizleri ile anlaşılabilir içe ve dışa basma oranları ve zamanlaması ölçümleri.
- Tabanlığın sertliği ve kalınlığının belirlenmesi: Kişinin ağırlığı, aktivitesi (işi, yaptığı spor, vs ), hastalığı (diyabet, vs) veya problemine göre belirlenmeli
- Klinik bilgi ve problemleri