Ayak Bileği Protezi

Dünyada sakatlığın önde gelen sebeplerinden biri kireçlenmedir. Eklem ağrısıyla sonuçlanır ve herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Erken teşhis çok önemlidir. Çünkü; kireçlenme tamamıyla ortadan kaldırmak için kesin bir yaklaşım yoktur. Fakat önüne geçmek için bir dizi önlem alınabilir. Erken önlem ve tedaviler ile ağrısız, aktif ve tatmin edici bir hayat kalitesi mümkündür.

Ayağın Anatomisi

Ayakta 28 adet kemik ve 30’dan fazla eklem mevcuttur. Bu kemikleri birbirine bağlayan ligament isimli bağlar ve kaslar bulunmaktadır. Artroz veya diğer bir adıyla kireçleneme bir veya birden fazla eklemde gelişen yürüme ve dengeyi efektif olarak etkileyen bir hastalıktır.

Ayak Bileği eklemi: Kaval kemiği ve talus isimli ayak kemikleri arasında büyük bir eklemdir.

Ayak Arkası: 3 adet eklem ve 2 adet kemik vardır. Talus ve Kalkaneus kemikleri. Bu kemikler arasında subtalar, talonaviküler ve kalkaneokuboid eklemler vardır.

Ayak Ortası: tarsal kemiklerden oluşur. 5 adettir. Kuboid, navikula ve 3 adet kuneiform kemiklerdir.

Ayak Önü: 5 adet metatarsal ve 14 adet falanks isimli kemiklerden oluşur.

Tanımlama ve Sebepler

Ayakta veya ayak bileğinde kireçlenme meydana getiren 3 yaygın sebep vardır.

Osteoartrit veya Artroz

Eklem kıkırdağında soyulma ve kayıp ile giden dejeneratif bir süreçtir. İleri yaşlar, bayan ve obezlerde sık görülür. Eklemin bozulması ve kemiklerin birbirine sürtmesi ile ağrı, şişlik ve sertlik ile sonuçlanır. Yıllar içinde yavaş olarak ilerleyen progresif bir hastalıktır.

Romatoid Artrit

Osteoartrit gibi lokal değil, sistemik bir hastalıktır. İmmun sistemin etkilendiği gen yaşta birçok eklemi tutan, sistemik bir romatizmal hastalıktır. Sonuç olarak eklem kıkırdakları yıkılan bir süreç meydana gelir.

Post-Travmatik Artroz

Kırık veya yaralanma sonrası eklem kıkırdağında meydana gelen hasar sonucu oluşur.

Klinik Bulgular ve Şikâyetler

Etkilenen ekleme göre şikâyet yeri ve şiddeti değişmektedir. Yaygın şikâyetler;

• Ağrı ve Hassasiyet

• Sertlik ve hareket kısıtlılığı

• Şişme

• Yük vermede ve yürümede zorluk

Teşhiste ağrının tarzı, ne ile artığı, zamanı, süreklimi, yeri ve başlangıç süresi önemlidir. Röntgen eklem mesafesi ve kemik yapısı hakkında detaylı bilgi verecektir. İleri tetkik olarak MR ve BT istenebilir.

Tedavi

Artrozun şiddeti, yeri tipine göre tedavisi değişmektedir.

Ameliyat Dışı Tedavi

• Şişliği ve ağrıyı azaltmak için ilaç tedavisi başlanır

• Yumuşak ve ortopedik ayakkabılar

• Ayak bilek ortezi ile dinlendirme

• Yük vermeyi engellemek için baston kullanma

• Fizik tedavi ve egzersiz

• Kilo Kontrolü ve besin takviyeleri

• Eklem içi ilaç kullanma öneriler arasındadır.

Cerrahi Tedavi

Hasta ameliyat dışı yöntemlere yanıt vermezse cerrahi tedavi planlanır. Etkilenen eklemin şiddeti ve yerine göre tedavi değişir. Birden fazla cerrahi seçenek bulunmaktadır. 3 yöntem bulunmaktadır;

Artroskopik debridman, artrodez ve artroplastidir.

Atroskopik Debridman (Eklem Temizliği)

Erken evrelerde rahatlama sağlar ve faydalıdır. Eklem içi kireçlenme dokuları temizlenir.

Artrodez ( Eklem Dondurma)

Eklem tamamıyla dondurulur ve hareketi ortadan kaldırılır. Bu yöntemde vida, plak veya K telleri eklem tespit edilerek dondurulur.

İleri vakalarda rahatlama sağlar ve efektif bir yöntem olup en sık tercih edilen bir yöntemdir.

Eklem Protezi

Yeni bir eğilim olup uzun dönem sonuçları yayınlanmamıştır. Diz ve kalça protezi kadar yaygın kullanımı yoktur.

Ameliyat Süreci

• Ayak ve ayak bileği ameliyatları ağrılı olabilir. Ağrı kesiciler etkili olacaktır.

• Ayağınızı kalp seviyesinden yüksekte tutunuz ve buz uygulaması yapınız.

• Ayak bilek veya ayak eklem hareketlerinin kazanımı için doktorunuz Birkaç ay fizik tedavi uygulayabilir. Tedavi süreci biraz uzundur.

• Birçok vaka ameliyattan fayda görür ve ağrısız bir yaşam ile günlük hayatına devam eder. Tam iyileşme 9-12 arasında sürer. Fakat bu tedavinin ve hastalığın şiddetine göre değişmektedir.