Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu

Ayrılma Anksiyetesi Nedir?

Ayrılma anksiyetesi bebekliğin 8-14. Ayları arasında ortaya çıkan bir durumdur. Bebek bu dönemde temel bakımverenden ayrılmaya katlanamaz, ayrıldığında ağlar ve sıkıntıya girer. Bu dönemde görülen ayrılık anksiyetesi bozukluğu çocuğun gelişimine uygun, normal bir durumdur. Ancak 3-4 yaşına kadar çocuk tekrarlayan deneyimlerle bakımverenden ayrı kalmayı öğrenir.

Ayrılma anksiyetesi bozukluğu nedir?

Ayrılma anksiyetesi çocuğun gelişimsel dönemine göre beklenenden daha aşırı olduğunda ve çocuğun günlük yaşamını bozar hale geldiğinde ayrılık anksiyetesi bozukluğundan bahsederiz. Ayrılma anksiyetesi bozukluğu olan çocuklar evden ve bakımverenlerinden ayrılmayla ilgili aşırı korku ve kaygı yaşarlar. Sevdikleri kişilerden ayrı kaldıklarında onların durumları konusundan endişelenir, onları kaybedecekleri bir daha göremeyecekleri gibi korkuları vardır. Ebeveynlerinin kaçırılacağını ,kaza geçireceğini ve öleceğini düşünebilirler. Sadece küçük yaşlarda görülmez. Ergenlik dönemi ve erişkinlikte de ortaya çıkabilir.

Ayrılma anksiyetesi belirtileri nelerdir?

• Bakımveren kişilerden ayrılmaya dayanamama, ağlama, sıkıntıya girme

• Yalnız yatmakta, başka odada durma yalnız durmakta zorlanma

• Ebeveynle yapışık gezme

• Okula gitmeyi reddetme

• Ayrılıkla ilgili kabuslar görme

• Ayrılma durumunda ya da beklentisinde baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma gibi fiziksel belirtilerin görülmesi

• Kaçrılma, eve hırsız girmesi, sevdiklerinin başına kötü şeylerin gelebileceği gibi korkuların olması

Ayrılma anksiyetesi nedenleri nelerdir?

Ayrılma anksiyetesi bozukluğunun ortaya çıkmasında birçok etmen bulunmaktadır. 

Genetik önemli bir etmendir. Yapılan çalışmalarda anne ve babalarında anksiyete ve depresif bozukluk bulunan çocuklarda, yüksek oranda anksiyete bozuklukları ve ayrılma kaygısı bozukluğu olduğu bulunmuştur.

Stresli yaşam olayları sonrasında ayrılma anksiyetesi başlayabilir. Yakın birinin ya da bir hayvanın kaybı, taşınma, göç, boşanma, okul değişikliği, ebeveynlerden ayrı kalma gibi durumlar ayrılma anksiyetesini tetikleyebilir.

Aşırı koruyucu anne babalar çocuğun yalnız kalma becerisinin gelişmesini engelleyerek ayrılma anksiyetesinin oluşumuna neden olabilir.

Ayrılma anksiyetesi tanısı nasıl konulur?

Ayrılma anksiyetesi belirtileri 4 haftadan uzun süredir görülüyorsa ve çocuğun günlük hayatını olumsuz yönde etkiliyorsa uzman başvurusu gereklidir.

Ayrılma anksiyetesi bozukluğu diğer psikiyatrik bozukluklarla da benzerlik gösterebilir. Sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, panik atak vb. ayırt edilmelidir. 

Ayrılık anksiyetesi bozukluğu tanısı bir uzman tarafından alınan ayrıntılı öykü ve yapılan muayene sonrasında konur.

Ayrılık anksiyetesi bozukluğunda tedavi nasıldır?

Ayrılık anksiyetesi bozukluğunda tedavi çocuk, aile, okul ve çocuğun bulunduğu diğer çevreleri de kapsayacak şekilde planlanır. Tedavide çocuğun ve ailenin durumuna göre bilişsel davranışçı terapiler, aileyi bilgilendirme ve ilaç tedavileri kullanılabilir. Son zamanlarda oyun terapisi de ayrılma anksiyetesi tedavisinde kullanılmaktadır.

Ayrılma anksiyetesi olan çocuğa nasıl davranılmalıdır?

• Öncelikle çocuğun kaygılarını ve korkularını anlayın ve bunlardan dolayı onu suçlamayın.

• Kaygıları ve korkularıyla ilgili konuşmak çocuğun rahatlamasını sağlayacaktır. Bu yüzden her zaman dinlemeye açık olun.

• Çocuğunuz yapmasını istediğiniz hedefe hemen ulaşması kolay değildir. O yüzden aşamalı olarak basit adımlardan başlamak gerekir. Bunu planlamak için bir uzmandan destek alabilirsiniz.

• Sizin de kaygılı olmanız durumu daha fazla kötüleştirecektir. O yüzden kaygınızı kontrol etmeli gerekirse bu konuda destek almalısınız.