Ayrıntılı Ultrason

Gebelik süresince yapılan ultrasonografi incelemeleri, hem fetus (doğmamış bebek) hem de anne adayının durumu hakkında kesin olmayan, ancak hekimin izlemesinde yardımcı olabilecek bulguların elde edilmesini sağlar. Usulüne uygun olarak yapıldığı takdirde gebelikte ultrasonografi ile yapılan tetkikin bir yan etkisi yoktur. Gebelik takiplerinin sadece ultrasonografi ile yapılamayacağı unutulmamalıdır.

Her 100 gebelikten 2-3ünde fetusta doğumsal bir anormallik ortaya çıkabilir.

Ayrıntılı ultrason muayenesi, öykü, klinik değerlendirme, veya önceki tarama testlerinde artmış fetal anatomik veya fizyolojik anormallik riskine sahip hastalar için yapılmalıdır. Bu ultrason muayenesi obstetrik ultrason konusunda, maternal ve fetal hastalıklar konusunda uzmanlığı olan bir hekim tarafından yapılmalıdır.

Bunun için ideal zaman 18-23. gebelik haftaları arasıdır. Bu dönemde yapılan ultrasonografi ile hem gebelik yaşının tayini güvenilir bir şekilde yapılır, hem de fetal (anne rahmindeki bebeğe ait) anatominin tatminkar bir şekilde gözlenmesi mümkündür.

Bu muayenenin fetal anomalileri (anormallikleri) tespit etmedeki hassasiyeti değişmektedir. En iyi merkezlerde bile fetal anomali saptama oranı %50-%70 arasında rapor edilmektedir. Kalp hastalıklarının tespit edilme oranı çok daha düşük olup, belirgin kalp bozukluklarının %20-%30 undan fazlası tespit edilememektedir.

Ultrasonografinin yapıldığı haftada mevcut olmayan bir sorun daha sonraki dönemlerde ortaya çıkabilir veya var olduğu halde fetusun küçüklüğü ya da pozisyonu nedeniyle, veya annenin kilosu gibi problemler nedeniyle görülmeyebilir. Örnek olarak verilirse, beyin fonksiyon bozuklukları, görme ve işitme kusurları, kalpteki küçük defektler, salgı bezi, deri ve sinir hastalıkları, görüntü vermeyen yutak, barsak, böbrek, makat tıkanıklıkları, cinsiyet bozuklukları, kalça çıkığı, bariz olmayan kemik kısalıkları, bazı parmak anormallikleri ve bazı kromozom bozuklukları  taramalar sırasında görüntülenemezler ve erken tanınamazlar.

Yapılan bu taramalarda zaman zaman (yaklaşık %10 oranında) aslında var olmayan bir sorun, varmış gibi görülebilir ve gereksiz endişe yaratabilir. Endişeleri gidermek için diğer laboratuar tetkiklerinin istenmesi, fetus ve eklerinden örnek alınması (amniosentez, kordosentez, ...) söz konusu olabilir. Bu girişimler ek masraflara, hatta düşük oranda da olsa (%1) gebelik kayıplarına neden olabilirler.

Sonuç olarak, gebelik sırasında yapılan ultrasonografi incelemesi, doğacak bebek hakkında bir ön fikir verir. Şüpheli durumlarda daha ileri tetkiklere başvurulması gerekebilir.