Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi)

Bademcikler ağız boşluğunun iki tarafında yerleşmiş lenfoid dokulardır. Bademcikler vücudun ilk savunma yerlerinden biridir. Ancak her ne kadar vücudun savunma organı olsalar da zaman zaman bademciklerin kendileri de iltihaplanabilir. Bademcik iltihabı özellikle çocukluk döneminde sık rastlanılan bir durumdur. Hastalık çoğu zaman hızlı bir başlangıç gösterir. Şiddetli bir boğaz ağrısı ile birlikte ateş, terleme ve titreme vardır. Hastalar boğaz ağrısı nedeniyle yutkunmakta zorluk çekerler. Bazen boyundaki lenf bezlerinde de ağrılı şişmeler olur. Hastalığın şiddetine bağlı olarak genel bir halsizlik ve kas ağrıları da izlenebilir.

Bademcik iltihabının en sık nedeni virüslerdir. Ancak hastaların %30 unda etken bakterilerdir. Bademcik iltihabının sebebi bakteriler olduğunda en sık sebep A gurubu beta hemolitik streptokoklardır.

Hastalığın tanısı klinik muayene ve gerektiğinde boğaz kültürü yapılarak konulur. Kan testlerinde beyaz küre sayısında artış vardır. Bademcik iltihabı genellikle kendi kendine düzelebilen bir enfeksiyondur. Ancak zaman zaman peritonsiler abse, derin boyun enfeksiyonu ve septisemiye yol açabilir. Etken beta hemolitik streptokoklar olduğunda tedavi edilmediği taktirde akut romatizmal ateş ve glomerulonefrite (böbrek fonksiyonlarının bozulması) neden olabilir.

Bademcik iltihabının tedavisi etkenin ortadan kaldırılması ve destekleyici tedavidir. Etkenin beta hemolitik streptokok olduğu düşünülen hastalarda mutlaka 10 günlük antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Antibiyotiklerin yanı sıra hastanın ateşini düşürmek ve arısını azaltmak için ateş düşürücü verilmeli ve hastanın bol sıvı alması sağlanmalıdır. Genellikle tedaviye başladıktan sonra 3 gün içerisinde rahatlama gözlenir.

BADEMCİK AMELİYATI NE ZAMAN YAPILIR

Tekrarlayan bademcik iltihaplarında bademcik ameliyatı gündeme gelebilir. Bunun için kabul edilen kriterler şöyledir:

1. Bademciklerin enfeksiyonları

   • Yılda 7 kez

   • 2 yıl süreyle yılda 5 kez

   • 3 yıl süreyle yılda 3 kez

2. Peritonsiller abse (≥2)

3. Nefes darlığı, horlama, uyku apnesine yol açan bademcik büyüklüğü

4. Medikal tedavi ile düzelmeyen, kötü ağız kokusuna yol açan tonsillerde iltihabi birikintiler olması

BETA TAŞIYICISI OLAN KİŞİLERDE NE YAPILMALIDIR

Beta taşıyıcısı olan kişilerin standart olarak tedavi edilmelerine gerek yoktur. Çünkü bunlarda genellikle hastalık ya da betaya bağlı komplikasyonlar izlenmez. Ancak aşağıdaki durumlarda taşıyıcıların tedavi edilmesi gerekir:

• Aile bireylerinde tekrarlayan beta enfeksiyonlarının varlığı

• Akut romatizmal ateş ya da glomerulonefrit öyküsü

• Streptokokkal enfeksiyon geçiren kişilerle yakın temas

• Profesyonel sağlık sunucuları ya da hastanede yatan hastalar

• Toplumda Akut romatizmal ateş ya da glomerulonefrit riskinin artması