Bağımlılık Hakkında
Yazar Sultan Kaleli • Psikolog • 7 Mart 2019 • Yorumlar:
Bulunduğum bütün topluluklarda bağımlılık nedir diye sorduğumda genellikle duyguyükü olumsuz yanıtlar alırım. Bunlardan birkaçını; müptezellik, zayıflık, sıkışma hali, vazgeçememek, tutsaklık, yapışmak, suçluluk, değersizlik, yetersizlik, tiryakilik vb. olarak sıralayabilirim. Peki bu kadar negatif düşünce uyandıran bir toplum algısı içinde yaşarken, bağımlı bir insana ayrımcı bir tutumla yaklaşmamak mümkün müdür?
Toplumlar öjenik bir bakış açısıyla uzun süreler boyunca bağımlı insanlara karşı, dozajı değişkenlik göstermekle birlikte, ayrımcı politikalar uygulamıştır. Bu politikaların içinde yaşamları elinden alınan veya toplumdan tecrit edilerek uzak mekanlarda yaşamaları zorunlu tutulan insanlar da bulunmaktadır. Son yüzyılda yaşanan gelişmeler ve araştırmalarla birlikte bağımlılığın daha net tanımı yapılabilmektedir. Daha sağlıklı bakış açıları ve tedavi yöntemlerine kapı aralayan ekoller ile birlikte bağımlılığın toplum içinde algılandığı tarifi de değişmeye başlamıştır.
Peki Nedir Bağımlılık?
Bağımlılık insanların kendilerini iyi etme çabaları neticesinde karşılaştığı bir sonuçtur. Kişiler kendilerini mutlu eden ve içindeki boşluğu doldurmaya başlayan bir durum, eylem, madde, kişi vb karşılaştığında bunu tekrarlamak isterler. Bu tekrarlar bir süre sonra beyinde bazı mekanizmaların düzensiz çalışmalarına sebep olabilir. Hastalık oluşmaya başlar ve aşamalı olarak ilerler. Bağımlılık biyolojik, psikolojik ve genetik faktörlerin etkilediği kronik bir beyin hastalığıdır. Her birey içinde yaşadığı kültür ve sosyal yaşam şartlarından etkilenir. Bağımlılık bu koşullardan ayrı düşünülemez. Çok katmanlıdır. Şeker hastalığı veya tansiyon hastalığı ile benzer motifte düşünülebilir. Tamamen iyileşmez ama bazı yaşamsal şartlara ve yapılması gerekenlere dikkat edildiğinde düzelebilir. Genellikle disfonksiyonel aile yapıları içinde oluşmaya başlar. İlerleme hızı her bir birey için farklı süreler içerebilir.Olgusal(Davranışsal) ve Maddesel olmak üzere iki düzlemde incelenir. Birkaç çeşidi mevcuttur. Ancak hangi bağımlılık türü olursa olsun kişilerin yaşam kalitelerini ve akışını doğrudan etkileyebilecek güçte bir hastalıktır.