Bağımlılıklar

Çocukların okul süreçleri ile beraber çağımızın birçok sorun da beraberinde hayatımız içerisinde yer almaktadır. Bunların başında ekran, İnternet, bilgisayar, telefon bağımlılığı gelmektedir. Bu konuda pek çok dert yanan velimiz olduğunu bilmekte ve gözlemlemekteyiz.

Bağımlılık süreklilik gösterdiği ve hayatın gerekliliklerini engellediği noktada problem oluşturmaktadır. Özellikle çocukların dünyasında teknolojinin avantajı olduğu kadar dezavantajlarından olumsuz etkilendiği konusunda bütün uzmanlar hemfikir.

Tanım olarak ekran bağımlılığı; televizyon, kitle iletişim araçları arasında etkinliği en fazla ve yaygın olandır. Dolayısıyla çocuklar dizi, film çizgi film ve programların olumsuz yanları anında kendilerini etkisi altına alabilmektedir. Televizyon için anne ve babalar;

Zaman zaman televizyonu ve bilgisayarı kapatabilmelidir. Örneğin ailece bulunan bir aktivite sırasında kapalı olmalı televizyon bu süreçte sizin de çocuğunuzun da dikkatini dağıtmamalı.

· TV programları seçilerek izlenmelidir. Gerek çocuğunuza uygun programları seçmek veya onunla birlikte izlenecek şeye karar vermeli.

·   Anne babalar, çocuklardaki saldırganlık tepkilerini harekete geçiren ya da onları aşırı uyaran ve toplumsal değer yargılarını değiştirmeye sebep olan dizileri izlemelerine engel olunmalıdır. Bunu yapamazlarsa programı çocukla beraber izlemeleri ve daha sonra program hakkında kısa bir söyleşi yaparak iyi ve kötü yanları dile getirilmeleri desteklenmelidir.

·  Çocukların TV programlarına eleştirel bakmaları öğretilmeli, yani bilinçli bir medya araçları kullanıcısı olmalarına yardımcı olunmalıdır.

    ‘Bilgisayar/İnternet bağımlılığı’ tüm dünya için yeni bir kavram. İnternetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, İnternete bağlı olmadan geçen zamanın önemini yitirmesi, yoksun kalındığında ise aşırı sinirlilik hali ve saldırgan olunması gibi.

Telefon, bilgisayar, ipad vb. cihazlarla birlikte internet kullanımının yaygınlaşması, hayatımızın her alanına girmesi ile birlikte hayatımız kolaylaştı fakat beraberinde birçok sağlık sorunları ve psikolojik rahatsızlıkları getirdiği bir gerçek. El bileği sendromu, boyun kaslarında tutulma, uyku saatlerinin azalması, gözlerde yorulma, aile içi iletişimsizlik, performans düşüklüğü ve başarısızlık olarak görülmektedir.

Okul çağındaki çocuklara bakıldığında; bilgisayar ve internetin uygunsuz kullanılışı; şiddet içeren oyunlar, uzun süreli kullanım, uygun olmayan sitelerin gezilmesi, uygunsuz ve gereksiz sohbetler ve bunların getirdiği yorgunluk, uykusuzluk, dikkat bozuklukları, çevreye ilgisizlik, gerçek hayattan kopma, ekonomik zorluklar olarak sıralanabilmektedir.

Çocuklarınıza internet kullanımını yasaklamak yerine çocuklarınızın internette neler yapabileceklerine yönelik internet kullanımıyla ilgili aile kuralları belirleyin.

Telefon, ipad veya bilgisayarı açıkta tutun. Bilgisayarı çocuğunuzun odasına değil, evin ortak kullanım alanlarından birine kurun ve alternatifler sunun. Çocuğunuz yalnızca çevrimiçi video oyunlarıyla ilgileniyorsa, en sevdiği oyunla ilişkili çevrimdışı bir etkinlik önerin. Arkadaşlarına sosyal ortamlarda daha fazla zaman ayırmaları sağlanmalıdır. Sosyal aktiviteler sinema, tiyatro, müze, sportif faaliyetlere zaman ayırması için ortam hazırlanmalı. Arkadaşları ile internet dışı yollarla iletişim kurması özendirilmelidir.

Anne – babalara öneriler ise; 

·         Televizyon ve bilgisayarın yanlış kullanımı engellemenin yolu onları yasaklamak değil kullanımlarına sınırlar getirmektir.

·         Onlarla birlikte oturulup bir plan yapılmalı bilgisayara ve televizyona ayıracakları saatleri kontrol altına almaya çalışmalıdır.

·         Söyledikleri saate uymadıkları ve sizi dinlemeyip bu süreyi uzattıklarında bir sonra ki gün sürelerini kısaltmalı verdikleri söze uymaları sağlanmalıdır.

·         İnternet'e bağlı olan bilgisayarları, açık bir alanda ve çocukların yatak odalarının dışında tutmalısınız.

·         Bilgisayar oyunu hiçbir zaman ödül aracı olarak kullanılmamalı. Çocuğunuza ‘Şunu yaparsan istediğin kadar oynayabilirsiniz’ gibi vaatlerde bulunmayın.

·         Oyun oynamak isteyebilir ancak bunu sınırlandırmanız çok önemli. Özellikle okul çağındaki çocukların hafta içi oynamaması sağlanarak tüm hafta boyunca okul ile konsantrasyonu bölünmemelidir. Hafta sonları birkaç saat ile yetinmesini öğretmelisiniz.

·         Dikkatini başka alanlara çekebilirsiniz. Örneğin yeni bir hobi ya da aktivite edinmesini sağlayarak vaktini ona harcamasını sağlayın. Başka alanlara ilgi duyması için özendirin. Bilgisayarda oyun oynamanın en eğlenceli ve tek seçenek olmadığını gösterin. Sosyal hayatta aktif olmasını sağlayın.

·         Bilgisayar oyunlarını katı kurallarla yasaklamak yerine ona da farkında olmadan kendisine verdiği ya da verebileceği zararlardan bahsedin.