Balon Anjioplasti ve Stentleme

Aterosklerotik plak damarın içine doğru büyüyerek damar içinde kan akımına engel olur ve böylece yeterli miktarda kan dokulara ulaşamaz. Açık ameliyat yapılmadan anjiografi ortamında damarların içinden balon yada stentler başta olmak üzere kateterler kullanılarak çeşitli yollarla tedavi edilmesi endovasküler tedavi olarak isimlendirilmektedir. Balon anjioplasti sırasında röntgen altında damarın içine yerleştirilen ince bir balon şişirilerek dar olan bölgede damarın genişlemesi ve böylece dokulara daha fazla kan akımının gitmesi sağlanır. Çok değişik çap ve uzunlukta balonlar vardır.

Ayrıca balonların içinde oluşan basınca değişik balonlar vardır. Bazı balonlar özel şekil ve kesici özellikler sahiptir. Ayrıca damarların daralmasını engelleyecek ilaçlarla kaplı özel balonlar vardır. Stentler ise silindir şeklinde metal bir materyalden dokunmuş ağ şeklinde yapılar olup, ya kendiliğinden damarın içinde açılan kurulu bir mekanizmaya sahiptirler yada içlerindeki bir balonun şişrilmesi ile dar olan damarın içine yerleştirilerek damarın açık kalmasına yardımcı olurlar. Stentler değişik şekil, uzunluk, çap ve yapıda olabilirler. Ayrıca damarların daralmasını engelleyecek ilaçlarla kaplı özel sentlerde vardır. Stentler ya balon anjioplasti sonrası yada balon anjioplasti ile beraber yerleştirilirler. Balon anjioplasti ve stent çoğu kez damarda darlık varken uygulanmaktadır. Bununla beraber tıkanıklıklarda da uygulanabilir.

Periferik Aterektomi

Periferik aterektomi, atardamar içerisinde darlık ya da tıkanıklık oluşturan aterosklerotik plağın mekanik olarak traşlanarak temizlenmesidir. Aterektomi, dizüstü atar damar tıkanıklığı olan hastalarda, eşlik eden kalp, böbrek veya akciğer hastalıkları olan ya da ileri yaş sebebiyle cerrahi riski yüksek olduğu durumlarda özellikle tercih edilen bir işlemdir. Diz ve dizaltı seviyelerinde tama yakın darlıkların açılması için aterektomi tercih edilmektedir. Bu işlemde amaç damar içerisinde yeterli açıklık sağlayarak ilaç kaplı balon tedavisinin başarı şansını ve açık kalma süresini arttırmaktır. Aterektomi, balon anjioplasti ya da stentleme sonrası daralmış veya tıkanmış damarları açmak için de kullanılabilir.

İşlem sedasyon altında, genelde kasık bölgesinden lokal anestezi ile yapılır. İşlem için gereken kateterler atardamar içine yerleştirilen geniş bir damar yolu (sheath) kullanılarak damar içerisine ilerletilir. Çekilen anjiografi sonrasında işlem yapılacak damarlar görüntülenir. Darlık, klavuz teller ve gerçek lümen geçiş kateterleri ile geçildikten sonra aterektomi cihazının kateteri darlığın ya da tıkanıklığın olduğu alana ilerletilip çalıştırılır. Cihazın genelde döner bir başlığı vardır ve damar içini traş ederek açar. İşlem esnasında kullanılan cihazın tipne göre, artıklar ya kateterden geri alınır ya da iyice eritilerek dolaşımdan aspire edilir. Aterektomi işlemi genelde balon anjioplasti ya da stentleme yapılarak tamamlanır. İşlem sonrası kontrol anjiografi çekillir. Takılmış olan kateterler çıkarılarak işleme son verilir. İşlem genelde 1-3 saat sürer. Hastalar işlem sonrası aynı gün içinde taburcu edilebilir ya da duruma göre sadece o geceyi hastanede geçiririler.