Baş Ağrıları
Yazar Lütfü Ercan Gürses • 4 Temmuz 2024 • Yorumlar:
Kronik hale gelen baş ağrıları ise hastaların yaşam kalitesini ciddi oranda düşürmektedir. Türk Nöroloji Derneği’nin paylaştığı istatistiklere göre;
Toplumda baş ağrısı şikayeti olanların oranı yüzde 90’larla ifade edilmektedir.
Tüm baş ağrısı vakalarının yüzde 90’ını migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturmaktadır.
Yüzde 10’luk dilimde yer alan sekonder baş ağrıları ise belli bir hastalık nedeniyle ortaya çıkar.
Bunlardan bazıları; beyin-damar rahatsızlıkları, beyin tümörleri, sinir sistemi hastalıkları, göz hastalıkları, menenjit, sinüzit olarak sıralanır.
Baş ağrısı neden olur?
Baş ağrılarının çoğu zaman ciddi değildir. Uykusuzluk, stres gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Ancak baş ağrısına neden olan belli durumlar da vardır. Sinüzit, grip, kulak enfeksiyonu gibi kulak burun boğaz hastalıkları, diş rahatsızlıkları, beyin damar bozuklukları, beyin tümörleri, kafa travmaları, hipertansiyon, hormonal dengesizlikler gibi nedenler de baş ağrısına neden olabilmektedir.
Baş ağrısı tehlikeli olabilir mi?
Baş ağrılarının %95’i migren veya gerilim tipi baş ağrılarıdır. Ancak, bazen baş ağrıları daha büyük sorunların da ilk bulgusu olarak görülebilmektedir. Baş ağrısının tehlikeli olabileceğine işaret eden özellikler şöyledir:
İlk kez yaşanan çok şiddetli baş ağrıları
Ani başlangıç gösteren baş ağrıları
Şiddeti ve yaşanma sıklığı artış eğilimi gösteren baş ağrıları
50 yaş üstü hastalarda; kafaya alınan travma sonrasında başlayan baş ağrıları
Kanserli hastalarda yeni baş ağrıları
Öksürük ve ıkınma gibi eylemlerle ortaya çıkan baş ağrıları
Cinsel ilişki sonrası görülen baş ağrıları
Tedavilerin sonuç vermediği baş ağrıları
Baş Ağrısı Türleri
Stres, yorgunluk, uykusuzluk gibi nedenlerle geçici olarak ortaya çıkan baş ağrıları ile farklı hastalıkların belirtisi olan sekonder baş ağrılarını bir yana koyduğumuzda primer baş ağrılarını 3 ana sınıfta ele alabiliriz:
Migren
Gerilim Tipi Baş Ağrısı
Küme Tipi Baş Ağrısı
Migren nedir?
Kadınlarda erkeklerden daha sık görülen migren, çoğunlukla 30-40 yaşlarında ortaya çıkan şiddetli ağrılardır. Migren kişinin günlük aktivitelerini bozar; ağrı atakları sıklaştıkça sosyal hayatta ve iş gücünde kayıplar da artmaya başlar.
4-72 saat süren ataklar halinde ortaya çıkan migrende ağrı genellikle zonklayıcı ya da nabız atar gibi hissedilir ve çoğunlukla başın bir tarafını tutar. Baş ağrısına; mide bulantısı, kusma, ışık ve/veya ses hassasiyeti gibi durumlar da eşlik edebilir. Hastalar genellikle karanlık ve sessiz bir ortamda ağrıların gerilemesini beklemeyi tercih ederler. Bazı hastalar ataklarından 5-60 dakika önceden ağrının geleceğini hissedebilirler.
Migrenin nedeni kesin olarak bilinmese de yapılan bazı araştırmalar ışığında beyindeki bazı kimyasal maddelerde meydana gelen değişikliklerin etkili olduğu düşünülmektedir. Migrende genetik yatkınlığın etkisini gösteren çalışmalar da bulunmaktadır.
Migren tetikleyen unsurlardan bazıları; çikolata, kahve, çay, kafeinli meşrubatlar, kırmızı şarap, bira, viski, bazı antibiyotikler, antihipertansifler, doğum kontrol hapları, titreşen/parlak/floresan ışıklar, parlak gün ışığı, parfüm, sigara, stres, depresyon, çok fazla/az uyumak, aç kalmak olarak sıralanabilir.
Gerilim Tipi Baş Ağrısı nedir?
Gerilim tipi baş ağrısı, çok şiddetli olmamakla birlikte künt ve yaygın ağrılardır. Genellikle öğleden sonra ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Tüm kafada, basınç, ağırlık hissi şeklindedir. Herhangi bir stresle başlayabilir. Bazen yüksek sese karşı da hastalar tahammülsüz olabilir.
Gerilim tipi baş ağrısı migrenden farklı özellikler taşımaktadır. Genellikle ense bölgesinden başlayarak başa yayılım gösterir. Gerilim ve strese bağlı olarak da hem sıklığı hem de şiddeti artabilmektedir. Bütün başı sarabildiği gibi tek taraflı olarak da görülebilmektedir.
Baş ve boyun kaslarının kasılması da gerilim tipi baş ağrısını ortaya çıkarabilir. Şiddetli baş ağrıları gerilim ve strese bağlı olarak tetiklenir.
Küme Tipi Baş Ağrısı nedir?
Küme tipi baş ağrıları, birkaç hafta süren kümeler halinde ortaya çıkar ve şiddeti oldukça yoğundur. Küme tipi baş ağrısının tipik belirtileri; ağrının tek tarafı vurması, ağrının görüldüğü tarafta gözde kızarıklık, şişlik ve akıntı oluşması, burun tıkanıklığı ve burun akıntısının eşlik etmesi, yüz bölgesinde terleme, göz kapağında düşme görülmesidir.
Nadir görülen küme tipi baş ağrılarının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, hipotalamustaki anormalliklerin bu hastalığa yol açabileceği tahmin edilmektedir. Küme tipi ağrılarda stres, beslenme, hormonal değişimler tetikleyici bir rol oynamaz. Ancak alkol tüketiminin ağrıları artırabildiği görülmektedir.
Küme tipi baş ağrıları genelde erkeklerde daha yaygın görülmektedir. Ailede küme baş ağrısı öyküsü varsa bu durum kişinin hastalık riskini artırmaktadır.
Baş ağrısının Tanı ve Teşhisi
Baş ağrılarının kaynağının belirlenmesi, doğru tanı ve teşhisin konulabilmesi için hastanın öncelikle bu alanda uzman bir doktora başvurması gerekmektedir. Doktor gerek hastaya yönelttiği sorular gerekse çeşitli tetkik yöntemleriyle tanı ve teşhisi koyduktan sonra tedavi sürecine başlamaktadır.
Baş ağrısı nasıl tedavi edilir?
Baş Ağrıları, bu ağrıların tipine ve şiddetine göre farklı yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.
Baş ağrıları tedavileri şu şekilde sıralanmaktadır:
İlaç tedavisi,
Migren botoksu
Radyofrekans Tedavisi
Ağrı Pili
Psikiyatrik destek