Bel Ağrıları, Nedenleri ve Çözüm Önerileri

Bel vücudun ağırlık merkezidir ve sık hareket eden, dolayısıyla sık travmaya maruz kalan bir bölgedir.

Ağrılar omurlardan, aralardaki disk denen yastıkçıklardan, omurları yerinde tutan kısa, esnek bağlardan, kası kemiğe bağlayan tendonlardan, omurgayı ve vücudu destekleyen kaslardan kaynaklanabilir.

Bazen bir kaza, düşme veya ağır bir şey kaldırma nedeniyle aniden ortaya çıkabilir veya omurgadaki yaşa bağlı dejeneratif değişiklikler nedeniyle yavaş gelişebilir.

Bazı durumlarda, enflamatuar artrit bozuklukları veya diğer tıbbi durumlar sırt, bel ağrısına neden olur.

Bel ağrısı belirtileri aniden veya yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Bazen ağrı, bir şeyi almak için eğilmek, hapşırmak, öksürmek gibi belirli bir olaydan sonra belirir. Diğer zamanlarda, ağrıya neyin sebep olduğunu bilemeyebilirsiniz. Ağrı genellikle belirli pozisyonlarda (eğilme gibi) daha kötüdür ve yattığınızda daha iyi olur. Belinizi hareket ettirmek veya düzeltmek zor olabilir. Oturduğunuz yerden kalkmak biraz zaman alabilir. Ağrı bacaklardan birisine yayılabilir, beraberinde uyuşma ve kasılma hissi olabilir.

Ağrı akut veya kronik olabilir. Akut ağrı aniden başlar ve 6 haftaya kadar sürer. Kronik veya uzun süreli ağrı, daha uzun bir süre içinde gelişir, 3 aydan fazla sürer ve devam eden sorunlara neden olur.

Sırt / bel ağrısı kimlerde görülür?

• Fiziksel olarak formda olmayan kişilerde: Örneğin, zayıf sırt ve karın kasları, omurgayı gerektiği gibi desteklemeyebilir. Bir süre hareketsiz kaldıktan sonra (aşırıya kaçarak) çok yorucu egzersiz yaparsanız bel ağrısı da daha olasıdır.

• Kilo alımı: Hareketsiz bir yaşam tarzıyla birlikte yüksek kalorili ve yağlı bir diyet obeziteye yol açabilir. Bu sırtta stres yaratabilir.

• İşle ilgili risk faktörleri: Ağır kaldırma, itme, çekme veya döndürme gerektiren işler sırtı incitebilir. Özellikle duruş bozukluğunuz varsa veya bütün gün rahatsız bir sandalyede oturuyorsanız, masa başı bir iş de rol oynayabilir.

• Stres seviyesi: Kronik olarak kötü uykunuz, depresyonunuz veya kaygınız varsa, sırt ağrısı daha sık ve daha şiddetli olabilir. Düşük sosyal destek, iş tatminsizliği, düşük eğitim başarısı ve sosyoekonomik durum bazı yayınlarda ağrı nedenleri olarak bulunmuştur.

• Yaş: Sırt ağrısı, özellikle 45 yaşından sonra yaşla birlikte daha yaygın hale gelir.

• Beslenme: Enflamatuar beslenenlerde (çöp gıdalar) enflasyona yatkınlık olacağı için hazırlayan faktörlerdendir.

Hangi durumlarda hekime görünmek gereklidir;

• Ağrınız birkaç hafta sonra düzelmezse veya aşağıdaki belirtilerden herhangi biri sırt ağrınızla birlikte ortaya çıkarsa bir doktora görünmelisiniz:

  • Uyuşma ve karıncalanma.

  • İlaçla düzelmeyen şiddetli bel ağrısı (Tedavi bölümüne bakın).

  • Düşme veya yaralanma sonrası bel ağrısı.

Bel ağrısı ile birlikte:

• İdrar yapmada sorun

• Bacaklarınızda zayıflık, ağrı veya uyuşma.

• Ateş.

• İstemediğiniz kilo kaybı.

Bel ağrısı oluşturan nedenler nelerdir;

• Burkulma: Bağların (farklı kemikleri birbirine bağlayan) zorlanması, genellikle yanlış bükülme veya kaldırma nedeniyle meydana gelir.

• Gerilme : Bir kas veya tendonun yaralanması.

• Dejeneratif disk hastalığı: yaşlanma, omurganın omurları arasındaki disklerin parçalanmasına neden olur. Artrit veya spinal stenoz gibi omurgadaki diğer dejeneratif değişikliklerle ilişkilidir.

• Fıtıklaşmış veya yırtılmış diskler: Bir diskin fıtıklaşması yakındaki sinirleri sıkıştırmasına ve tahriş etmesine neden olabilir. Bu genellikle lomber seviyede meydana gelir ancak servikal omurgada da bulunabilir.

• Spondilolistezis: omurgadaki bir omur yerinden kayar veya yavaş yavaş hizasından çıkar.

• Spinal stenoz: Omurilik ve sinirlere baskı uygulayan omurilik kanalının daralması.

• Kırık omur: Omurgadaki kemikler, bir araba kazası veya düşme gibi bir kaza sırasında kırılabilir. Bazı durumlar spondiloz veya osteoporoz) gibi kırık riskini artırır.

• Omurgada skolyoz ve diğer doğumsal değişiklikler 

• Miyofasiyal ağrı: Kasların hasar görmesi veya omurgadan kaslara sinir girişinin bir sonucu olarak omurgayı destekleyen kaslarda gerginlik ve ağrı.

  • Enflamatuar Nedenler:

  • Ankilozan spondilit , omurganın belirli bir artrit tipidir.

  • Omurganın diğer enflamatuar artrit türleri.

Ağrıya neden olan diğer tıbbi durumlar :

• Omurların ağrılı kırılmalarına yol açabilen osteoporoz

• Fibromiyalji , yaygın kas ağrısı ve yorgunluk durumu.

• Böbrek taşları veya enfeksiyonlar.

• Rahim dışındaki yerlerde rahim dokusunun birikmesi olan endometriozis.

• Sırt / bel ağrısına neden olabilen, omurga kemiklerini veya bu kemikler arasındaki diskleri tutan enfeksiyonlar.

• Nadir durumlarda, omurgada veya sırtın diğer bölgelerinde gelişen tümörler.

• Gebelik.

Bazı durumlarda bel ağrısının nedenini belirlemek zor olabilir. Ağrının kaynağı net olarak bilinmiyorsa, ağrıyı gidermek ve cerrahi girişimlerden kaçınmak önemlidir. Ağrının kronikleşmesi ; kişinin fiziksel, psikolojik ve sosyal refahı açısından önemlidir. Kronik ağrıya; anksiyete, depresyon, öfke, yorgunluk, hareket ve kronik ağrı korkusu biçiminde cevap verilebilir. Bu da, hastanın ağrı deneyimini ve iyileşmesini etkileyebilir. Bazı çalışmalar, kısıtlı sosyal çevre, düşük öz yeterlilik varsa ağrıya yönelik hassasiyetin daha fazla olduğunu göstermektedir. Tersine, pozitif duygulanım, sosyal çevre ile kurulmuş olumlu ilişkiler ağrı riskini ver şiddetini azaltabilir. 

Bel ağrılarının cerrahi dışındaki tedavi seçenekleri :

*Fizik tedavi: Kronik sırt ve bel ağrısı tedavisinin temelidir. Cerrahi bölümlere başvurmadan önce denenmesi gereken ilk tedavilerden birisidir. Aynı egzersiz seti herkes için işe yaramayabileceği için kişinin durumuna özel seçilmelidir. Egzersiz rutininin evde de sürdürülmesi başarının önemli bir parçasıdır.

 *Egzersiz tedavisi

 *Ağrı toleransının testedilmesi,

 * Duruş eğitimi

 * Germe ve egzersiz egzersizleri

 * Aerobik egzersizler

* Gövdenin güçlendirilmesi amacını taşır.

* Meditasyon, yoga, thai chi ve diğer bilişsel rahatlama stratejileri

* Diyet: Özellikle trans yağlar, rafine şekerler, işlenmiş gıdalar hem kilo artımına hem de enflamasyona neden olduğu için ağrıya katkıda bulunurlar. Anti enflamatuar bir diyet tedavi başarısında önemlidir.

* Hayat Değişiklikleri : sigaranın iyileşmeyi geciktirdiği ve ağrıyı arttırdığı bilinmektedir. Hayattaki psikolojik faktörleri ve stresi yönetmek, rahatlatıcı egzersizler, hobiler, açık hava yürüyüşleri gibi aktiviteler, nelerin ağrıya yol açtığını farketmek, ağır kaldırmaktan kaçınmak, postürü düzenlemek önemlidir.

* Enjeksiyonlar: sinir blokları, epidural steroid enjeksiyonları, nöral terapi kullanılabilir. Ağrının kaynağı bilindiğinde kullanılmaları önemlidir. Enjeksiyonlar bazan ağrıyı belirli bir süre ortadan kaldırabilirler. Nedene / nedenlere yönelik bütüncül yaklaşım önemlidir.

* Alternatif Tedaviler: Akupunktur, kuru iğneleme, tetik nokta enjeksiyonları, nöral tedavi, masaj, manüplasyon tedavileri kullanılabilir.

* Farmakolojik Tedaviler: Analjezik, kas gevşeticiler, anti enflamatuar ilaçlar

 Bel ağrısını önleyebilir miyim?

Hastalıktan veya omurgadaki yapısal sorunlardan kaynaklanan bel ağrısını önleyemezsiniz. Ancak sırt ağrısına neden olan yaralanmalardan kaçınabilirsiniz.

Sırt yaralanması riskinizi azaltmak için şunları yapmalısınız:

• Sağlıklı kilonuzu koruyun: Aşırı kilo, omurlara ve disklere baskı uygular.

• Karın kaslarınızı güçlendirin: Pilates ve diğer egzersiz programları, omurgayı destekleyen çekirdek kasları güçlendirir.

• Doğru şekilde kaldırın: Yaralanmaları önlemek için bacaklarınızla kaldırın (sırtınızla değil).Ağır nesneleri vücudunuza yakın tutun. Kaldırırken gövdenizi döndürmemeye çalışın.

• Beslenmenizi anti enflamatuar olarak düzenleyin.

• Hayatınıza stresi yönetebileceğiniz aktiviteleri koyun. Nefes ve gevşeme egzersizleri uygulayın.

Ne zaman cerrahi bir seçenek olmalıdır?

Araştırmalar bel ağrısı için cerrahi seçeneğin oldukça nadir olduğunu söylüyor.

Bel fıtığı olan bir kişide, 

* özellikle kalıcı ağrı varsa ve sinir basısı varsa, 

* bacaklarda güçsüzlüğe, kas gücünde azalmaya neden olduysa, 

* idrarı tutamamak ve anüs çevresinde uyuşma varsa (cauda equina send.), ameliyat bir seçenek olabilir.

Büyük LDH'li hastaların klinik semptomları tedaviden sonra düzeldiyse ilerleyici sinir hasarı ve kauda ekina sendromu geliştirme olasılığı daha düşüktür. Dev disk herniasyonunda ilerleyici sinir hasarı veya cauda equina sendromu olmadığı sürece konservatif tedavi tercih edilebilir.

LDH'nin kendiliğinden büzülmesi fenomenini incelemek için daha büyük ölçekli, çift kör, randomize, kontrollü çalışmalar gereklidir. Anahtar kelimeler: Lomber, disk herniasyonu, spontan rezorpsiyon, konservatif tedavi, insidans, ülke, meta-analiz, sistematik derleme, gözlemsel çalışmalar, çalışma tasarımları.