Bel Ağrısı Deyip Geçmeyin!

Bel ağrısının çok değişik nedenleri olabiliyor. Kas zorlanmasından enfeksiyona, karın içindeki organ hastalıklarına ya da tümörlere kadar birçok neden söz konusu. Bu sebeple bel ağrısı mutlaka dikkate alınmalı. Medicana Bursa Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Merkezi’nden Doç. Dr. Özlem Solak, “Sıradan bel ağrısı deyip geçmeyin” diyor.

Hemen her insan hayatının bir bölümünde bel ağrısından yakınıyor.19-45 yaşları arasında günlük yaşam faaliyetlerini sınırlayan en önemli sebeplerden biri konumunda. İş yerinde ağır fiziksel aktivite ile ya da uzun süre aynı pozisyonda çalışan, öne eğilerek çalışan, ağırlık kaldıran ve taşıyan kişilerde bel ağrısına daha sık rastlanıyor. Ayrıca kalçalar sabitken beli ve gövdeyi döndürmek beli en çok zorlayan hareketlerden biri. Bel ağrısı açısından kişisel risk faktörleri olarak tanımlayabileceğimiz, eğer kişi sedanter dediğimiz hareketin az olduğu ve kondisyon eksikliğine neden olan bir yaşam tarzına sahipse, bel kasları güçsüzse, kilolu ve sigara kullanıyorsa diğer kişilere göre bel ağrısı yaşama ihtimali daha yüksek. Bel ağrısı nedenlerini daha iyi anlatabilmek için kısaca bel anatomisinden bahsetmek istiyorum. Omurga birbiri ile eklemleşen 24 omurdan oluşuyor. Bu omurların 7’si boyunda, 12’si sırtta, 5’i belde bulunuyor. Omurlar, omur cismi ve arka yapılardan oluşuyor. Bunların arasındaki kanaldan omurilik geçiyor. Her omurun diğer omurun arka elemanları ile yaptığı eklem bölgesindeki kanaldan ise sağ ve sol bacak kaslarımızın hareketlerini kontrol eden veriyle artar.

KANAL DARLIĞI

Omurilik ve sinir köklerinin içinden geçtiği omurga kanalının daralmasıdır. Nedenleri arasında, sıklıkla yapısal olarak kanalın dar olması, omurgayı çevreleyen eklemlerin aşırı kireçlenmesi, omurların birbiri üzerinden kayması sayılabilir. Yukarda saydığımız nedenler dışında aşağıdaki hastalıklarda bel ağrısına neden olabilir ve mutlaka bel ağrısının bu konuda uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir. İltihaplı romatizmal hastalıklar (Ör: Ankilozanspondilit),Karın içindeki organların hastalıkları ve iltihaplanmaları(Ör: İdrar yolu iltihabı),Kemik erimesine (osteoporoz) bağlı omur kemiği kırıkları, Brusella, Tüberkülöz gibi enfeksiyöz hastalıklar. Duyusunu sağlayan sinirler geçiyor.Omur cisimleri birbiriyle diskler aracılığıyla eklemleşiyor. Diskler omurları birbirinden ayıran ve üzerine binen yükü emen yumuşak yastıkçıklardır.

Her birinin çekirdek bölümü jel kıvamında ve dış kısmı ise daha kalın liflerle sarılarak korunuyor. Bel bölgesindeki hareketleri sağlayan ve yapıları koruyan güçlü kaslar ve bağlar var. Bel ağrısının çok değişik nedenleri olabiliyor. Kas zorlanmasından enfeksiyona, karın içindeki organ hastalıklarına ya da tümörlere kadar birçok neden söz konusu. Bu sebeple bel ağrısı mutlaka dikkate alınmalı. En sık bel ağrısı nedenleri arasında bel zorlanması, bel fıtığı, kireçlenme, bel kayması ve kanal darlığını sayabiliriz.

BEL ZORLANMASI

Günlük işler sırasında (öne eğilme, ağır kaldırma gibi) bel kaslarının ve bağlarının aşırı zorlanması sonucu oluşuyor. Bel kaslarında kasılma (spazm) vardır ve bu öne ve arkaya bel hareketlerini kısıtlıyor. Ağrı hareketle artıyor, dinlenmeyle azalıyor. Çoğunlukla hastalar 3-5 günde normal günlük işlerine dönüyorlar. Tedavide; istirahat, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, fizik tedavi uygulamaları yardımcı oluyor.

BEL FITIĞI

Mekanik baskılar sonucu, omurlar arasında yer alan disklerin içindeki jel kıvamındaki sıvının basıncının artarak, bir kenardan dışarıya doğru yönelmesi bel fıtığı denilen duruma neden oluyor. Bel fıtığının 4 derecesi var: Taşma (bulging): Disk içi sıvının hafifçe bombeleşmesi, Orta dereceli fıtık (protrüzyon): Disk içi sıvının biraz daha ilerleyerek ortadaki tutucu bağları da esnetmesi ve sinir köklerine bası yapması, Tam fıtık (ekstrüzyon): Disk içi sıvının daha da ilerleyip bağları yırtarak sinir köklerine baskı yapması,Sekestre disk: Fıtıklaşan disk parçası kopuyor ve serbest bir cisim olarak omurilik kanalında bulunuyor.

KİREÇLENME

Orta yaş üzerinde ortaya çıkan bel ağrılarının bir diğer nedeni ise omurlarda ve disklerdeki yıpranmaya bağlı olarak oluşankireçlenmedir. Kireçlenmede özellikle oturduktan sonra ilk ayağa kalkarken ve sabah yataktan kalkarken belirgin bel ağrısı ve tutukluk vardır. Ağrı bel hareketle- Hemen her insan hayatının bir bölümünde bel ağrısından yakınıyor.19-45 yaşları arasında günlük yaşam faaliyetlerini sınırlayan en önemli sebeplerden biri konumunda. İş yerinde ağır fiziksel aktivite ile ya da uzun süre aynı pozisyonda çalışan, ön eğilerek çalışan, ağırlık kaldıran ve taşıyan kişilerde bel ağrısına daha sık rastlanıyor. Ayrıca kalçalar sabitken beli ve gövdeyi döndürmek beli en çok zorlayan hareketlerden biri. Bel ağrısı açısından kişisel risk faktörleri olarak tanımlayabileceğimiz, eğer kişi sedanter dediğimiz hareketin az olduğu ve kondisyon eksikliğine neden olan bir yaşam tarzına sahipse, bel kasları güçsüzse, kilolu ve sigara kullanıyorsa diğer kişilere göre bel ağrısı yaşama ihtimali daha yüksek. Bel ağrısı nedenlerini daha iyi anlatabilmek için kısaca bel anatomisinden bahsetmek istiyorum. Omurga birbiri ile eklemleşen 24 omurdan oluşuyor. Bu omurların 7’si boyunda, 12’si sırtta, 5’i belde bulunuyor. Omurlar, omur cismi ve arka yapılardan oluşuyor. Bunların arasındaki kanaldan omurilik geçiyor. Her omurun diğer omurun arka elemanları ile yaptığı eklem bölgesindeki kanaldan ise sağ ve sol bacak kaslarımızın hareketlerini kontrol eden veriyle artar.

KANAL DARLIĞI

Omurilik ve sinir köklerinin içinden geçtiği omurga kanalının daralmasıdır. Nedenleri arasında, sıklıkla yapısal olarak kanalın dar olması, omurgayı çevreleyen eklemlerin aşırı kireçlenmesi, omurların birbiri üzerinden kayması sayılabilir. Yukarda saydığımız nedenler dışında aşağıdaki hastalıklarda bel ağrısına neden olabilir ve mutlaka bel ağrısının bu konuda uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir. İltihaplı romatizmal hastalıklar (Ör: Ankilozanspondilit), Karın içindeki organların hastalıkları ve iltihaplanmaları (Ör: İdrar yolu iltihabı), Kemik erimesine (osteoporoz) bağlı omur kemiği kırıkları,Brusella, Tüberkülöz gibi enfeksiyöz hastalıklar.