Bel Fıtığı
Yazar Ahmet Boyacı • Fizik Tedavi Uzmanı • 23 Kasım 2021 • Yorumlar:
Omurlar arasındaki diskin koruyucu dış kısmının yırtılarak diskin yer değiştirmesi ve sinirleri sıkıştırması ile oluşur. Bel fıtıklarının çoğu 30-50 yaşları arasında disk içeriği henüz jelatinöz iken oluşur. Semptomlara neden olan bel fıtıkları sanıldığı kadar yaygın olmayıp genel nüfusun %2’inde görülür. Bel fıtıklarının %95’i L4-5, L5-S1 seviyelerinde oluşur. Fıtıklar sıklıkla omur çevresi ligamentin en zayıf olduğu arka-dış lokalizasyonda görülür. Belde özellikle dönme ve aşırı eğilme şeklindeki stres, kötü postür, obesite, sigara kullanımı ve ağır bedeni iş gücü, uzun süreli araba kullanma gibi mesleki faktörler bel fıtığı oluşumunda risk faktörlerini oluşturur.
Bel fıtığı omurga çevresindeki dokuların mekanik irritasyonu ile ağrıya yol açar. Bacak ağrısının nedeni sadece sinir kökünün basısı değildir. Disk fıtıklaştığında çok sayıda inflamatuar madde açığa çıkar. Bu maddeler sinir kökünde uyarılma ve ağrı oluşturan maddelerin oluşumuna neden olur.
Bel fıtıklarının çoğu 6 ay içinde iyileşir. Disk rezorpsiyonu yani fıtıklaşan kısmın geriye doğru çekilmesi doğal iyileşme sürecinin bir parçasıdır.
Ayırıcı tanıda kanal darlığı, bel kayması, kireçlenme, tümör, enfeksiyon, iç organ patolojileri düşünülmelidir.
Tedavide amaç ağrıyı azaltmak, kasları kuvvetlendirmek ve fonksiyonu iyileştirmektir. Hastalığın akut döneminde yatak istirahati önerilir. 2 gün sonra yürüme önerilmelidir. Sinir köklerinde basınca neden olacağı için çok fazla oturulmamalıdır. İlaç tedavisi olarak antienflematuar ve kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Gerektiğinde steroid enjeksiyonları uygulanabilir. Fıtık düzeyindeki omur çevresi kaslara ozon enjeksiyonu hem ağrı kesici hem de antienflamatuar etkisi nedeniyle kullanılabilir. Nöral terapi omurga mekaniğini düzelterek etkili olabilir. Fizik tedavi ve egzersiz programı tedavinin önemli bir parçasıdır. Bel fıtığı olan hastalara 3 ay süre ile sınırlı aktivite önerilir. Uygulanan tedaviler etkili olmuyorsa (ilerleyici kas güçsüzlüğü, inatçı ağrı) hasta tekrar değerlendirilerek cerrahi tedavi düşünülmelidir.