BEL FITIĞI

Bel fıtığı, omurgalar arasındaki kıkırdağın aşırı zorlama nedeniyle yerinden kayarak omurilik kanalı içine doğru girmesi, bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır. Tıbbi ismi“herni diskal” dir.

Hangi omurga kemikleri arasında oluşmuşsa bel fıtığı o bölgenin adıyla anılır. Mesela; 4.ve 5. omurgalar arasında bulunan kıkırdak yerinden kaymışsa L4-5 herni diskal adını alır.Sağ bacağa ağrı vuruyorsa sağ L4-5,sol bacağa vuruyorsa sol L4-5 herni diskal olarak adlandırılır. En sık L4-5 ve bunun bir altında bulunan L5-S1 mesafeleri arasında bel fıtığı oluşur. Daha az sıklıkla L3-4 veya nadiren L2-3 ve L1-2 mesafelerinde görülür.  

Bel fıtığını pratik olarak,

a) Başlangıç halindeki bel fıtığı

b) İlerlemiş safhadaki bel fıtığı olarak

iki ayrı guruba ayırmak mümkündür. Her safhada uygulanması gereken tedavi ayrıdır. 

Bu yüzden yapılacak iyi bir teşhis tedavinin yarısı demektir. 

BEL FITIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Bel fıtığı hangi tarafta ise o tarafın bacağında kalçadan başlayıp topuğa kadar gelen bir ağrı olur. Siyatik sinir baskı altında olduğundan dolayı bacak arkasında siyatik sinir boyunca ip şeklinde bir ağrı vardır ve hastalar bacaklarının arka kısmından bir iple çekildiğini söylerler. Öksürmekle ve ıkınmakla ağrı şiddetlenir. BEL FITIĞINDA BEL AĞRISI OLMAYABİLİR. Asıl belirti bacakta ağrıdır. Bacak ağrısı genelde tek bacakta olmasına karşılık fıtığın büyük olması ve orta hattan direkt olarak omuriliğe baskı yapması sonucu her iki bacakta da ağrı duyulabilir. Ama çoğunlukla tek taraflı bacakta belirti verir. Bazı hastalarda ayak topuğu üzerine basma veya parmakları ucunda yürüme  kuvvet kaybı nedeniyle mümkün olmaz veya azalmıştır. Yani kuvvet kaybı oluşmuştur. Bu bel fıtığının ilerlemiş olduğunun bir kanıtıdır. Ayrıca bazı hastalarda idrar yapmada felç görülebilir. Bu hastalarda sonda ile idrar boşaltılır.

Ağrının şiddeti fıtığın büyüklüğü ile ilgili değildir. Yerleştiği bölge önemlidir. Fıtığı oluşturan kıkırdak parçası bacağa gelen sinirin tam altına girer ve siniri kanırtırsa ağrı şiddetli olur. Bazen MR tetkikinde çok büyük fıtık görülmesine karşın hastanın ağrısı az olabilir. Bu durumda yerinden kayan kıkırdak tam sinirin altına değil de sinirin yan tarafındaki boşluğa oturmuş demektir. Çok az bir kısmı sinir altında kalıp baskı oluşturduğundan ağrısı o derecede az olmaktadır. Veya tam tersi fıtık çok küçük görülmesine karşın hasta sedyede gelebilir. Bu nedenle hastanın ağrısı bizim için kesin bir teşhis yöntemi değildir.

Yani ağrısı fazla olan hastanın fıtığı çok büyük veya ilerlemiş anlamında değildir.

BEL FITIĞI AMELİYATI

 Önemle belirtmek isterim ki; bel fıtığı hastalarının ancak % 5'i ameliyatla tedavi edilebilecek düzeydedir. Geriye kalan % 95 hasta ameliyatsız tedavi yöntemleri ile iyileşebilir. Ne yazık ki, ülkemizde özellikle beyin cerrahları bel fıtığı tedavisinde önceliği ameliyata vermektedirler.

Bel fıtığı ameliyatından sonra hastalar 10 yıl takip edildiğinde, bu hastaların yarısına yakın kısmında sorunlar görülmüştür. Bir kısmında fıtık tekrarlamış, bir kısmında ameliyat yerinde yapışıklık denilen bir durum meydana gelmiş ve bir kısmında da bel omurga kemiklerinde (ameliyat olan seviyede) bel kayması tespit edilmiştir. Bu nedenle ameliyat çok garantili ve uzun vadeli bir tedavi yöntemi değildir.

Bel fıtığı ameliyatı son çare olarak düşünülmelidir.Bel fıtığı ameliyatı riskleri nedeniyle ilk tedavi tercihi olmamalıdır.

Bel fıtığı ameliyatını 1) Mikrocerrahi   2) Klasik cerrahi  3) Platin çakılmak suretiyle yapılan yeni yöntem olarak 3'e ayırabiliriz.

Benim öncelikli tercihim hastaya en az zararı veren ve risk en aza indiren mikrocerrahidir. Bu bel fıtığı ameliyatı 2 dikişlik bir yerden yapılır. Mikroskopla yapıldığından sinirlere zarar verme ihtimali çok düşüktür. Ancak bu yöntemi yani mikroskopla bel fıtığı ameliyatını her hastaya uyglamak mümkün olmamaktadır. Yine de şartları zorlayarak hastayı mikroskopla ameliyat etmek en doğrusudur.

Bel fıtığı ameliyatı iyileşme süreci yapılan ameliyat şekline göre değişir. Mikrocerrahide hasta ertesi gün ayağa kaldırılır ve ortalama 15 gün sonra işi çok ağır değilse hasta işinin başına dönebilir.

BEL FITIĞI TEDAVİSİ

 Bel fıtığı tedavisi: Cerrahi yöntemler ve ameliyatsız tedavi yöntemleri olarak ikiye ayrılır.

Bel fıtığının ameliyatsız tedavi yöntemleri

1- Manuel Tedavi

2- Medikal Ozon Tedavisi

3- Çeşitli Fizik Tedavi Yöntemleri olarak ayırabiliriz.

Bel fıtığının ameliyatı ise

1- Klasik Bel fıtığı Ameliyatı

2- Mikrocerrahi

3- Platin kullanılarak yapılan ameliyatlar olarak ayırabiliriz.