Benlik, Kendine Saygı Nedir?
Yazar Hayriye Pervin Karakaş Öztürk • Psikiyatrist • 30 Haziran 2021 • Yorumlar:
Benlik her şeyden önce ,kendimize ilişkin inançlarımızın bütünüdür.Önemli özelliklerimiz nelerdir? Nelerde iyiyiz?Nelerde zayıfız?Hangi tür durumları tercih ederiz?Kim olduğumuz hakkında sahip olduğumuz inançların tümüne birden benlik kavramı adı verilir.
Sık sık kim olduğumuza ilişkin açık bir fikrimiz vardır.Fakat başka zamanlar bu konuda kafamız karışıktır.Dış baskılar ve başkalarının değerlendirmeleriyle canımız sıkılabilir.Bu ayrım ,bazen kim olduğumuzdan emin, bazen belirsiz olmamız ,benlik kavramının açıklık ve belirginliğiyle ilgilidir.
Kendine saygı ise bizim kendimiz hakkında yaptığımız değerlendirmedir.Diğer bir deyişle,yalnızca hangi niteliklere sahip bir kişi olduğumuzla değil,aynı zamanda bu nitelikleri nasıl değerlendirdiğimizle de ilgileniriz.Kendine saygısı yüksek insanlar kişisel niteliklerinin neler olduğu konusunda açık bir anlayışa sahiptirler ,kendileri hakkında olumlu düşünürler ,kendileri için uygun amaçlar koyarlar,benliği zenginleştirici bir biçimde geribildirim kullanırlar,zor durumlarla başarılı olarak başa çıkabilirler.Kendilerine saygıları düşük insanların daha az açık ve belirgin bir benlik kavramları vardır,kendileri hakkındaki düşünceleri olumsuzdur,sık sık gerçekçi olmayan amaçlar seçerler yada kendileri için amaç koymaktan bütünüyle kaçınırlar,kötümser olmak eğilimindedirler,eleştiriye karşı daha olumsuz duygusal tepkiler yada başka türlerden olumsuz geri bildirim verirler,başkaları üzerindeki toplumsal etkileriyle daha çok ilgilidirler ve stres yada engellemelerle karşılaştıklarında,depresyona daha açıktırlar.
Benlik duygusunun gelişiminde ergenlik ve genç yetişkinlik yaşamsal öneme sahiptir.Bunun yanında benlik duygusu bebeklikte,bebeğin çevresindeki herşeyden ayrı bir birey olduğunu fark etmesiyle gelişmeye başlar.Çok küçük çocukların bile,kişisel özelliklerine ve neyi iyi,neyi kötü yaptıklarına ilişkin oldukça açık kavramlaştırmaları vardır.Kimlik sorunları ergenlik ve genç erişkinlik döneminde önemli olmakla birlikte ,kişisel benlik duygusunun gelişiminin çocuklukta başlayan ve hiç bitmeyen bir süreç olduğu söylenebilir.