Beyin Tümörleri

Beyin tümörleri, tümörün kaynaklandığı hücre gurubuna göre iki gurupta sınıflandırılabilir:

1. Beynin kendisi veya destek dokusundan kaynaklanan tümörler: Kaynaklandıkları hücre topluluklarına göre alt guruplara ayrılır, yerleşim gösterir, bulgu verir ve yaş-cinsiyet faklılığı gösterirler. Bunlar arasında erişkinlerde “glial tümörler”, “meningiomlar” ve “hipofiz adenomları”, çocuklarda ise “glial tümörler” ve “medulloblastomlar” beynin en sık görülen tümörleridir.

Genellikle dört evrede değerlendirilirler. Evre I-II "düşük evreli" yani “iyi huylu”, Evre III-IV ise "yüksek evreli" yani “kötü huylu” olarak kabul edilir. Doğrudan düşük veya yüksek evreli olabildikleri gibi düşük evreli tümörler yüksek evreli tümörlere dönüşebilirler. Sağkalım süresi evre yükseldikçe kısalır. Tamamen çıkarılamayan iyi huylu tümörlerin ve tüm kötü huylu tümörlerin nüksetmesi sözkonusudur.

2. Metastatik beyin tümörleri: Vücudun başka yerindeki bir tümörün beyne yayılması sonucu oluşan ve orta-ileri yaş gurubunda ortaya çıkan kötü huylu tümörlerdir. Erkeklerde daha çok akciğer, kadınlarda ise meme kaynaklıdırlar. Kalın barsak, mide, cilt ya da prostattan da kaynaklanabilirler. Bazen metastazın kaynaklandığı organ saptanamayabilir. Bu tümörlerde sağkalım süresi, vücuttaki tümörün kaynağı ve yayılımı, metastatik tümör sayısı, hastanın yaşı ve ek hastalık varlığı gibi faktörlere bağlı olarak değişir.

Çocukluk Çağı Beyin Tümörleri

Çocukluk çağı kanserleri arasında lösemiden sonra en sık görülen tümör cinsidir. Çoğunlukla beyincik ve beyin sapı bölgesinde yerleşir. Yaşamın ilk yılından itibaren görülebilir, bazen doğumsal da olabilir. Tanı konana kadar büyük boyutlara ulaşabilirler. Kaynaklandığı yere göre; başağrısı, kusma, fizik-psikomotor gelişme geriliği, baş çevresinde büyüme, epilepsi nöbetleri, yürümede dengesizlik, görme bozukluğu, hormonal bozukluklar ile ortaya çıkabilirler.

Kalıtsal Beyin Tümörleri

Ailesel olarak geçiş gösteren bazı beyin tümörleri, cilt lezyonları ve diğer organ patolojileri ile birlikte ortaya çıkar. Bazıları ise meme kanseri, sarkom, lösemi, polip gibi vücutta başka yerlerdeki tümör varlığıyla birliktedir.

Belirtiler

Tümörün yerleşim yeri, büyüme hızı ve büyüklüğüne bağlı olarak değişen; bilinç değişiklikleri, kol ve bacaklarda artarak devam eden güçsüzlük, konuşma-anlama bozukluğu, görme bozukluğu-çift görme, başağrısı, bulantı-kusma, epilepsi nöbeti, kulak çınlaması ve işitmede azalma, yürümede dengesizlik, kişilik değişiklikleri, göğüsten süt gelmesi-adet düzensizlikleri ve el-ayak büyümesi-empotans gibi hormonal problemler görülebilir.

Başağrısı çoğunlukla tümörün; kitle etkisi, beyin omurilik sıvısı dolaşım yollarını tıkaması, ödem veya kanamasına bağlı kafa içi basınç artışı nedeniyle gelişir ve sabahları fazla olup öksürme-ıkınmayla artar. Başağrısına bulantı-kusma eşlik edebilir, kusmayla başağrısı azalır.

Tanı

Beyin tümörlerinin tanısı; ayrıntılı bir öykü alımı- fizik-nörolojik muayene, nöroradyolojik-nörofizyolojik incelemeler ve gereğinde kan ve beyin omurilik sıvısı incelemeleri ile konur. Kesin tanı ise ameliyat veya biopsi ile alınan dokunun patolojik incelemesiyle olur.

Görme yolarının incelenmesi ve hormon incelemeleri hipofiz adenomlarının, işitme testleri köşe tümörlerinin, beyin omurilik sıvısı incelemeleri ise çocukluk çağı tümörlerinin tanı ve tedavisinde yol göstericidir.

Görüntüleme yöntemleri içerisinde; Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) ve modaliteleri, serebral anjiografi, özellikle metastatik beyin tümörlerinde pozitron emisyon tomografi (PET) ve sintigrafi yer alır.

Nörofizyolojik-elektrofizyolojik kayıt yöntemleri arasında ise elektroensefalografi (EEG) ve uyarılmış potansiyeller bulunur. Özellikle çoklu metastatik tümörlerde stereotaktik cerrahiyle biopsi yapılarak tanı konabilir ve tedavi uygulanabilir.

Tedavi

Beyin tümörlerinde temel tedavi yöntemi mikrocerrahi veya nöroendoskopik yöntemle tümörün tamamen veya riskli bölgelerde kısmen çıkarılmasıdır. Radyoterapi, radyocerrahi ve kemoterapi başlangıç tedavisi veya cerrahiyi destekleyici tedavi olarak tek başına veya birlikte uygulanabilir.