Bipolar Bozukluk ve Hamilelik

Çocuk sahibi olmak bipolar bozukluk tanısı almış pek çok kadının aklında soru işaretleri uyandırmaktadır. Hamilelik sürecinde yaşanabilecek zorluklar, bipolar bozukluğun genetik olarak çocuğa taşınması, çocuğu büyütürken yaşanabilecek aksaklıklar anne adaylarının çekincelerinden bazılarıdır. Öncelikle şunu söylemek gerekir ki anne olmak ve çocuk büyütmek istiyor ve buna duygusal olarak hazır hissediyorsanız bunu yapmamanız için hiçbir neden yok.

Ebeveynlerinden birinde bipolar bozulukluk olan çocukların yaşamlarında bipolar bozukluk tanısı alma olasılığı yaklaşık %9’dur. Bu oran çocuk sahibi olma fikrinizi etkileyecek kadar yüksek görülmemektedir. Örneğin Huntington hastalığına sahip bir ebeveynin bu hastalığı çocuğuna genetik olarak aktarma riski %50’dir. Bu yüksek oran ve bu hastalığın erken ölümle sonuçlanma riski Huntington hastalarının pek çoğunun çocuk sahibi olmamayı tercih etmesine yol açmaktadır.

Bipolar bozuklukta ise tablo epeyce farklıdır. Genetik yatkınlıktan ötürü çocuğunuz bu hastalığı geliştirse bile hafif bir düzeyde kalabilir veya hiç geliştirmeyebilir. Ayrıca çocuğunuz yetişkin olduğunda daha etkili tedaviler bulunmuş olabilir.

Hamilelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Hamile olmanın sizi mani ve depresyon episodlarından koruyacağı fikrine kapılmayın. Aslında, hamilelik epizodların nüksetmesi bakımından yüksek derece de riskli bir dönemdir. Harvard Tıp Okulunda gerçekleştirilen bir araştırmada bipolar bozukluğa sahip hamile kadınların %71’inin hastalığının hamilelik döneminde tekrarladığı bulunmuştur. Bu genellikle hamileliğin ilk üç ayında depresif ya da karma epizot olarak görülmüştür. Hamilelikte ilaç kullanmayan kadınlarda bu risk kullananlara göre iki kat fazladır. 

2. Birçok psikiyatrik ilaç bir düzeyde gelişen bebek için risk oluşturur ancak ilaç kullanmamak da bir risk olabilir. Tedavi edilmeyen bipolar bozukluk hamilelik için ciddi bir risk taşımaktadır. Örneğin hamile anne adayı mani epizoduna girebilir ve sağlığını riske atacak davranışlar; aşırı alkol veya sigara tüketimi, riskli araç kullanma, beslenme ve uyku düzenlerinin bozulması ve yetersiz kalması, hamilelikte yapması gereken doktor kontrollerini ihmal etmesi gibi davranışlarla bebeğin sağlığına zarar verebilir. Hamilelikte ilaç kullanına devam etme konusunda mutlaka psikiyatristinizin önerilerine uyun. Kontrollerinizi aksatmayın.

3. Alternatif tedavilerin farkında olun. Çeşitli bitkisel destekler ve vitaminler modunuzu kontrol etmenize destek olabilir. Fiziksel egzersiz, yüzme ve meditasyon dengelenmenize yardımcı olacaktır. Ayrıca doğum psikologlarından destek alarak hamilelik süreci ve doğuma hazırlanabilirsiniz. Sağlığınıza dikkat edin. Hamilelikte alkol ve sigaradan uzak durmalı, sağlıklı beslenmeli, aşırı kahve kullanımından kaçınmalı ve yeterince su içtiğinizden emin olmalısınız. Düzenli uykunuzu alın. 

4. Eşinizin desteği bu dönemde çok önemlidir. Duygularınızı eşinizle paylaşın ve açık iletişim kurun. Eşiniz haricinde ailenizden ve sosyal çevrenizden destek almanız da hamilelik döneminde karşılaştığınız zorluklarla başa çıkmanızda çok faydalıdır.