Bipolar Bozukluk
Yazar Nurcan Uslu Balaban • Psikiyatrist • 15 Eylül 2021 • Yorumlar:
Duygular hayatımızda önemli bir rol oynar. Günlük yaşam olayları karşısında zaman zaman mutluluk, hüzün, endişe ya da öfke hissedebiliriz. Her duygunun bizi farklı yönde harekete geçiren işlevleri vardır. Uzun bir süre aynı duygu ile yaşamayız, dışarıdan gelen her uyarana farklı bir duygusal tepki verebiliriz. Duygudurumu Bozuklukları genel olarak uygun duygusal yanıt verilememesidir. En çok bilinen Depresyon durumunda kişi en az iki hafta boyunca mutsuz duygusal durum içindedir.
Bipolar Bozukluk ise birbirine zıt iki duygudurum atağı, mani ve depresyon dönemleri ile seyreden bir ruhsal hastalıktır.
Mani döneminde görülen belirtiler
Çoşkulu ya da öfkeli bir ruh hali,
Enerjide artış, uyku ihtiyacında azalma,
Büyüklük düşünceleri,
Düşüncelerin ve konuşmanın hızlanması,
Fazla para harcama,
Riskli davranışlar (hızlı araba kullanmak, alkol ve madde kullanımı vb.)
Odaklanma ve dikkati sürdürmede güçlük
Depresyon döneminde görülen belirtiler
İsteksizlik, hayattan zevk alamama
Enerjisizlik, yorgunluk
Suçluluk duyguları
Özgüvende azalma
Karamsarlık, umutsuzluk
Uyku ve iştah değişiklikleri
Bedende sebebi açıklanamayan belirtiler (ağrı, bulantı vb.)
İntihar düşünceleri
Nüfusun %3,5 ila %6’sının bu hastalıktan etkilendiği düşünülmektedir. Değişik sıklık ve şiddette tekrarlayan ataklar dışındaki dönemlerde hastalık belirtisi yoktur. Ancak hastaların, uzun zamandır yeni bir atak geçirmemiş bile olsalar doktor kontrollerine devam etmeleri, ilaç kullanmaları ve biyokimyasal inceleme yaptırmaları gerekmektedir.
Bipolar bozukluğun sebebi büyük oranda genetik ve biyolojiktir. Stresli yaşam olayları hastalığın ilk atağının ortaya çıkmasını tetikleyebilir. Süreğen yani kişinin yaşamını ömür boyu etkileyen bir hastalık olduğu için uzun süreli psikiyatrik takip ve tedavi gerekmektedir. Bipolar bozukluğun farklı gidişat gösteren tipleri vardır. Ayrıca kişinin biyolojik özelliklerine, stres faktörlerine ve destek sistemlerine bağlı olarak hastalık gidişatı çok çeşitlilik gösterir. Bu nedenle internet kaynaklı veya çevreden duyulan bipolar hastalık öyküleri sizinkiyle aynı olmayabilir. Hastalık sürecinin nasıl olacağını sizi takip eden psikiyatri uzmanından öğrenebilirsiniz. Tedavi ile hastalık atakları önemli ölçüde azalır, bazı kişilerde hiç tekrarlamayabilir. Atak dönemleri dışında sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz. Tedavisiz kalan kişilerde ise tekrarlayan her hastalık dönemi daha şiddetli belirtilerle seyredebilir ve hastaneye yatırılmayı gerektirebilir.
Bipolar bozuklukta hastalık ataklarını engellemek yani kişiyi remisyonda (düzelme halinde) tutmak önemlidir. Çünkü her nüks durumunda hem kişinin sosyal ve mesleki yaşamı bozulur, hem de beyindeki biyolojik devreler zarar görür. Bu nedenle sık atak geçiren kişilerde sosyal ilişki kurmada motivasyon ve ilgi kaybı, enerjisizlik, yorgunluk gibi belirtiler kalıcı hale gelebilir.