Bir Buçuk Müzik Bir de Adana

Müzik ruhun gıdasıdır… Peki her gıda bedenimiz için yararlı mıdır? Bu yazımızda ruhumuzun müzik gıdasının bedenimize olan etkilerini inceleyeceğiz.

Yazıma ‘acı’ ile başlamak istiyorum. Önceki yazılarımda olduğu gibi nörobiyolojik olarak acının bedenimizdeki etkilerine bir göz atalım istiyorum. Vücudumuzda bir yaralanma (kesik, darbe, morluk vs) oluştuğunda beynimiz bu yaranın acısını dindirmek için ‘endorfin’ adı verilen bir madde üretir. Adından da anlaşılacağı üzere endorfin bir morfin veya eroin türevi olan bir maddedir ve beyin bunu kendisi üretir. Amaç ise bu maddenin güçlü ağrı kesici özelliğinden faydalanabilmektir. Ağır yaralanmalarda vücudun stres seviyesi aşırı yükselir ve buradaki stres seviyesini ve acıyı dindirebilmek için beyin fazla miktarda endorfin üretir. Hepimiz filmlerde olsa da görmüşüzdür, işkenceye maruz kalan kişi bir süreden sonra eskisi kadar acı çekmez, kurşunla vurulan bir kişi vurulduğunu hemen farketmeyebilir veya acı seviyesinin yüksek olduğu durumlarda acı giderek azalır. İşte bu acıları dindirmeyi sağlayan maddedir endorfin. Eroin, morfin gibi maddelerin bağımlılık yaptığını biliyoruz ve yokluğunda kişiye yoksunluğuna dair sıkıntılar yaşattığını da biliyoruz. O halde bir eroin ve morfin türevi olan endorfinler de bağımlılık yapmazlar mı? Elbette yaparlar. Acı sonrası beynin kendisinin ürettiği endorfin bir süre sonra beynin kendisi tarafından sürekli istenir bir hale gelmektedir. Tıpkı uyuşturucu maddeye bağımlı olmak gibi. Biz bu durumu şu şekilde adlandırabiliriz o zaman; ‘Acıya bağımlılık’…

Müzikle ne ilgisi var bu yazının dediğinizi duyar gibi oluyorum. Haklısınız. Şimdi birlikte yaptığımız girişten sonra müzikle olan bağlantısını da kuralım.

Müzik ile ilgili yapılan araştırmalar, müzik dinlemenin beyinde hepimizin adını duyduğu, beynin bir çeşit iletişim araçlarından biri olan ‘dopamin’ nörotransmitterinde artış yaptığını göstermiştir. Nedir bu dopamin? Dopamin, bize haz veren durumların bizlerde ortaya çıkardığı duygu ve doyumları sağlayan, beynin kendisinin ürettiği maddedir. Örneğin; bir ödül aldığımızda, takdir edildiğimizde, maaş aldığımızda, sınavı kazandığımızda, bize zevk ve keyif veren aktiviteler yaptığımızda dopamin salgılanır. Bu nedenle dopamin sistemine aynı zamanda ‘ödül sistemi’ adı da verilir. Uyuşturucu maddeler de insanda ödül sistemini uyardığı için dopamin salgısına neden olurlar. Hem de çok güçlü bir şekilde. Şimdi elimizdeki verilere bir bakalım. Acı endorfini artırıyor. Müzik dopamini artırıyor. Uyuşturucu maddeler hem endorfin gibi etki yapıyor hem de dopamini artırıyor. Formülümüzü şöyle oluşturabiliriz o halde; Acı + müzik = uyuşturucu madde etkisi.

Umarım zihninizde müziğin etkileri biraz şekillenmeye başlamıştır. Şimdi ruhun bu gıdasının içeriğine bir bakalım. Birçok gıda çeşidi olduğu gibi birçok müzik çeşidi de vardır. Bazı gıdalarda A vitamini, çinko, magnezyum gibi elementler vardır, bazılarında ise C vitamini, kalsiyum, fosfor… Bazı müzikler hareketlidir, bazıları yavaş… Bazı müzik türlerine pop, rock deriz bazılarına ise arabesk… O halde müzik türlerinin de ruha farklı gıda etkileri olmalıdır. Formülümüzden hareket edecek olursak neşeli müzikler dopamin salgılatır ve keyif alırız. Duygusal yüklü müzikler yani başka bir deyişle acılı müzikler endorfin salgılatır ve üzerine de dopamini koyar ve sonuç olarak formülümüze göre uyuşturucu madde etkisi yaratır. Yani yüksek düzeyde haz mekanizmasının aktifleşmesi ve bağımlılık ile sonuçlanır. Beyin sadece fiziksel ağrı ve acılarda endorfin salgılamaz, ruhsal acı çektiğimiz durumlarda da salgılar. Beyin için acının türünün önemi yoktur sadece acı vardır. Hayatınızda yaşadığınız en büyük acıyı düşündüğünüzde bunun ne kadar yüksek düzeyde endorfin salgısına neden olduğunu artık biliyoruz. Acıya bağımlı olduğumuzu ve neden bu acılardan kolaylıkla kurtulamadığımızı artık biliyoruz. Yüksek acıyı azaltmak için yüksek endorfine ihtiyacımız var. Grip olduysak vücudumuzun ihtiyacı olan gıda türlerine yani bol C vitamini içeren gıdalara ihtiyacımız var. Acı çekiyorsak acımızı besleyecek bir ruh gıdasına yani ruh halimize uygun bir müzik türüne ihtiyacımız var. Şimdi siz söyleyin; acı çekiyorsak neşeli bir müzik mi iyi gider yoksa melankolik bir müzik mi? Formülümüzden acı çektiğimizde neden melankolik müzikler dinlediğimizi çıkarabildik. Bu formülle artık hayatınızda hangi ruh haline hangi müzikler iyi gider bulabilirsiniz.

İnsan böylece acıya bağımlı hale geldi. İnsan böylece acı çektikçe haz almaya başladı. Böylece melankolik müzikler dünyanın en fazla keyifle ve derin duygularla dinlenen müzikleri oldu.

Ah o acıların en büyüğü olan aşk acısı yok mu ah! Bu acıyı besleyecek bir gıda var mı? İşte en derin melankolik, en arabesk müzikler aşk acısında dinlenir. En derin sözler aşk acısı ile yazılır. Yara ne kadar büyükse süreceğimiz merhem de o kadar fazla olmalıdır. Aşk acısı ne kadar fazla ise müzik o kadar acılı olmalıdır.

Gıda gıda dedik karnım o kadar acıktı ki…

Hey garson bana bir buçuk acılı müzik!...