Bir Liste: İlkokula Başlamadan Önce Çocuğumla Yapabileceğim Geliştirici Şeyler
Yazar Seçil Sarıkaya • Psikolog • 7 Mayıs 2020 • Yorumlar:
İlkokul dönemi çocukların öğrenme süreçlerinde önemli bir dönüm noktasıdır. Sesler ile sembollerin bir araya gelerek oluşturduğu şifrenin çözülmesi ile okuma yazma serüveni başlar ve matematiksel kavramlar da eklenerek devam eder. Bu zorlu döneme ayrıca kurallar, düzene uyum sağlayabilme, zamanı kullanabilme ve sıkıntıya katlanabilme gibi yeni beceriler de eklenir. Böylece bu becerilerin hepsinin bir arada geliştiği ve somut şekilde gözlemlenebildiği bir dönem yaşanır. Bu anlatılanlar her ilkokula başlayan öğrencinin aşağı yukarı yaşayabildiği bir senaryodur. Ancak bu senaryonun içeriğini düzenleyebilmek, yaşanabileceklere karşı hazırlıklı olmak ve önceden bazı gözlemlere sahip olmak bizim elimizde desek ne düşünürsünüz?
Aslında okul öncesi dönem oldukça kıymetli, sihirli dokunuşlar ile çok daha kolay sonuç alabileceğiniz bir dönemdir. Bu nedenle öneri olarak yapılabilecekler konusunda bir listemiz var. Siz de bu listeyi gözden geçirerek çocuğunuz ilkokula başlamadan kendinizi değerlendirmiş ve uygulamalar konusunda güncellemiş olursunuz.
Yapılabilecekler Listesi
*Çocuğunuzla birlikte oyun oynayın: Nasıl oyun kurduğunu, aktif oyunları nasıl yönettiğini, yaratıcılığını görme şansı yakalamış olursunuz. Birlikte kaliteli zaman geçirmek de ayrı bir kazanım elbette...
*Çocuğunuza görev ve sorumluluklar verin: Yapabileceği ölçüde sorumluluklar ile destekleyin, sorumluluk almanın ve yerine getirmenin önemini yaşayarak öğrenmesini sağlayın ancak bunu zorunluluk olarak hissetmeyecek ve çatışma yaşamayacak ölçüde sağlamaya çalışmalısınız.( Örneğin oyuncaklarını belirli bir alanda toplama, alışverişe giderken birkaç parça alınacak şeyi aklında tutmasını isteme, giyeceği kıyafetlerini önceden belirlemesini isteme..vs)
*Çocuğunuzu yaptığınız işlere dahil edin: Evde yaptığınız işler ile ilgili fikrinin olabilmesi için onu dahil edebilirsiniz. Birlikte yemek hazırlama, dışarı çıkarken kendisi için hazırlanan çantaya eşyalarını yerleştirme...vs
*Zaman yönetimini ve sınırlı zaman kavramını yaşatarak öğretin: Bir işi yaparken bitmesi gereken bir zaman olduğunu anlamasını sağlayın. Uyuma saati için sevdiği müzik ile telefon alarmı kurabilirsiniz, giyinirken ya da diş fırçalarken kum saatinden yararlanabilirsiniz.
*Çocuğunuzu erken yaşta kitapla tanıştırın: Kitapla tanıştırmak, kitaptan keyif almalarını ve kitap okunması için heyecan duymalarını sağlayabilmek, bu dönem için çocuklarımıza yapabileceğimiz en önemli yatırımlardan biridir. Her gece yatmadan önce ona kitap okuyabilir, ilk kez okuduğunuz kitabın sonunu kurgulamasını isteyebilirsiniz. Odasında küçük bir okuma köşesi, kitap sepeti ya da ulaşabileceği ölçülerde bir kitaplık yapabilirsiniz. Birlikte kitapçıya gidip kitapları incelemesini sağlayabilirsiniz.
*Bilişsel gelişim ve dikkat alanları için küçük uygulamalar yaparak bu alanları gözlemleyin ve destekleyin: Çocuğunuz ile kavramlar, sayma ve eşleştirme gibi çalışmaları günlük hayatınızdan örneklerle oyun yoluyla, öğretmen rolüne girmeden çalışabilirsiniz. Meyve sepetindeki elmaları sayma, mandalları renklerine göre ayırma, çorapları eşleştirme, kişi sayısına göre sofraya tabak koyma...vs. Puzzle, eşleştirme oyunları, küçük kuyu oyunları gibi materyaller kullanarak da dikkat ve öğrenme alanlarına yönelik çalışmalar yapabilir bunları yaparken de keyifli zaman geçirebilirsiniz. Stickerli sudoku kitapları, yaşına uygun strateji oyunları ve çocuklara yönelik hazırlanan bulmaca (iki resim arasındaki farkı bulma, gizlenmiş resimleri bulma..vs) yayınları da size bu konuda yardımcı olabilir. Ayrıca süreli yayınları takip edebilirsiniz . Çocukların yaşlarına uygun yayımlanan çok renkli, geliştirici ve keyifli dergiler bulunmaktadır. Bu tür yayınlara da abone olabilirsiniz. Ancak bunları yaparken öğretici ve zorlayıcı olmamak, iyi gözlemci olmak, yapabildiklerini belirlemek ve yapmakta zorlandığı şeyler var ise nedenlerini anlamaya çalışmak, eksikleri var ise bunların gelişim sürecini takip etmek ve zaman tanımanız gerekir. Gözlemlerinizi öğretmeni ile paylaşabilir, eğer okulda benzer konularda güçlük yaşıyor ise konu ile ilgili bir uzmandan görüş alabilirsiniz.
*İnce Motor Becerilere odaklanın: Küçük yaşlardan itibaren küçük kas gelişimini destekleyen ve geliştiren aktiviteler yapmasını sağlayın. Bol bol hamur oynama, küçük nesneleri bir kaptan diğerine aktarma, biraz daha büyüdüklerinde ise boyama yapma, lego gibi küçük parçalı oyuncakları takma ve birleştirme gibi faaliyetlerde bulunmalarını sağlayabilirsiniz.
*Hareket etmelerini sağlayın: Çocuklarımızın hareket kabiliyetlerinin, koordinasyon becerilerinin ve büyük kas gelişimlerinin sağlıklı olabilmesi için hareket özgürlüklerinin olmasına özen gösterin. Açık alanda oyun oynamaları, park, bahçe gibi alanlarda diğer çocuklarla sosyalleşebilmeleri için fırsatlar yaratın. Küçük yaşta enerjilerini doğru yönde kullanabilmeleri, oyun oynama pratiğinin yerleşmesi ve sıkıldıklarında başvuracakları ilk şeyin ekran olmaması için bol bol dışarıda vakit geçirmelerini sağlayın.