Birçok Hastalığın Nedeni: EBV

Günümüzde olağan dışı bir virüs olarak tanımlanan Epstein-Barr’nun (EBV) klinik seyrinin izlemek oldukça güçtür. Bu virüs birçok hastalığa yol açmaktadır. EBV virüsünün oluşturduğu farklı klinik tabloları tanımlama konusunda ciddi bilimsel yetersizlik mevcuttur.

EBV virüsü ile enfekte olan bireylerde hastalık farklı şekilde seyreder;

• .Aktif enfeksiyon gelişir (öpücük hastalığı),

• .Belirtisiz enfeksiyon olarak seyredebilir,

• .Kronik enfeksiyon oluşabilir.

 

     EBV virüsü ile karşılaşınca virüs vücuttan atılmaz ‘latent virüs’ olarak yaşam boyu vücutta kalır. Bağışıklık sistemi zayıflayınca bu virüs reaktive olur ve EBV virüsü ile bağlantılı hastalık tabloları gelişir. 

 

     EBV neden olduğu öpücük hastalığı gelişmiş ülkelerde ergen ve yetişkinlerde görülür.

 

     Ülkemizde EBV enfeksiyonu bebeklik ve erken çocukluk dönemi hastalığıdır.

 

     Epstein-Barr virüsü ile enfekte olma oranı yaş ilerledikçe artmaktadır.

 

     Erişkin yaşlarda toplumun %95’inin EBV ile enfekte olduğu görülmektedir. Çoğu kez bireyler bu enfeksiyonu geçirdiklerini fark etmezler.

 

     Epstein-Barr yaşam boyu etkileyerek klinik tablolara yol açmaktadır.

 

     Uzun süreli etkileri iki başlık altında incelenebilir,

1. Kanser oluşumu

2. Otoimmün hastalıklar

 

     EBV virüsü B lenfositeleri enfekte ederek dolaşıma karışır. Bağışıklık sistemi normal olan bireylerde virüs herhangi bir probleme neden olmaksızın yaşam boyu kalır 

 

     Bağışıklık sistemi baskılanan ve ya bozulan bireylerde ise kontrol altında olan EBV virüsünün aktif hale bazı kanserlerin oluşmasına yol açar.

 

     Bağışıklık sistemi fonksiyonlarının bozulduğu durumlarda EBV virüsünün ‘otoimmün’ reaksiyonu sonucu birçok ‘otoimmün’ hastalıklara neden olmaktadır. 

 

     Epstein-Barr virüsünün kanserojen potansiyeli vardır,

• .Burkitt   Lenfoma

• .Nazofarenks Kanseri 

• .Hodgkin Hastalığı 

• .Transplant sonrası gelişen lenfoproliferatif hastalık (PTLD)

 

     EBV virüsünün neden olduğu klinik tablolardır. Yukarıda belirtilen kanser türlerinin dışında bazı kanser oluşumunda etken olabileceği bildirilmektedir.

 

     Onkojenik virüs olarak tanımlanan EBV virüsü bazı kanserlerde esas neden olarak tanımlanmaktadır bazı kanser tiplerinde ise muhtemel ilişkinin olabileceği konusuna dikkat çekilmektedir.

 

     Kansere neden olan EBV virüsü konusunda bilgiler yetersizdir.  

 

     ‘Öpücük hastalığı ve ya belirtisiz enfeksiyon şeklinde seyreden bu virüsün hangi şartlarda kimlerde ve ne şekilde kanser yapıcı etkisi oluşmaktadır ?’ soruların yanıtı bilinmemektedir.

 

     Özellikle çocuklarda bağışıklık sistemini bozan beslenme yetersizliği sekonder enfeksiyonlar yanı sıra erişkinlerde stres faktörünün etken olduğu vurgulanmaktadır.

 

     EBV virüsü birçok otoimmün hastalığa yol açmaktadır;

• .Multipl Skleroz (MS)

• .Romatid artrit,

• .Lupus,

• .Sjögren sendromu,

• .Çölyak,

• .Tip1 diyabetinin EBV virüsü ile ilintili olduğu bilinmektedir.

 

     Uzun süren çalışmalar sonucu ‘Multipl Skleroz’da kesin olarak EBV ‘nün rolü olduğu ispatlanmıştır. Bu enfeksiyonu geçiren bireylerde MS gelişmesi normal popülasyona göre 32 kat artmaktadır.

 

     EBV virüsünün ve otoimmün hastalık ilişkisinde saymakla bitmez noktasındayız.

 

     EBV virüsünün neden olduğu otoimmün hastalıklar konusunda Gerek EBV kanser gerekse EBV otoimmün hastalar konusunda gündeme getiremediğim birçok hastalık mevcuttur.

 

     Sonuç olarak ;

     EBV’nün latent bir virüs olduğu, ciddi tablolara yol açtığı, erken çocukluk döneminde geçirilen enfeksiyonun kanser riskinin arttırabileceği, kısa sürede EBV aşısının gündeme getirilerek bu virüsten korunmanın çok önemli olduğunu belirtmek isterim.