BÖBREK TAŞI HASTALIĞI

BÖBREK TAŞI HASTALIĞI

Kalsiyum oksalat veya ürik asit gibi bazı maddeler idrar içerisinde normalde beklenenden daha yüksek yoğunlukta bulunduğunda kristaller halinde çökelebilir ve zaman içerisinde büyüyerek böbrek taşını meydana getirir. Taşlar yer değiştirerek veya idrar kanallarından aşağıya doğru hareket ederek vücuttan atılabilir ancak idrar kanalının herhangi bir noktasında takıldığında idrar akışını engelleyerek şiddetli böbrek ağrısına yol açar.

BÖBREK TAŞI OLUŞUMU İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ

Bazı hastalıklar ve alışkanlıklar kişide böbrek taşı oluşum riskini arttırabilir. Özgeçmişinde taş hastalığı olan hastalarda ikinci kez taş oluşma olasılığı bir yıl içerisinde %15, 10 yıl içerisinde % 80'dir. Gut hastalarında ve idrarında yüksek ürik asit bulunanlarda böbrek taşı riski fazladır. Asidik idrar çıkaranlarda ürat, bazik idrar çıkaranlarda fosfat ve okzalat taşları daha kolay oluşur. Böbrek taşı oluşma riskini artıran faktörler aşağıda sıralanmıştır :

• İdrar yolu enfeksiyonu
• Böbrekteki yapısal bozukluklar, idrar çıkışını engelleyen anatomik yapı
• Böbrek hastalığı olanlar (renal tübüler asidoz, kistik böbrek hastalığı...)
• Beslenme alışkanlıkları (aşırı protein ve yağlı yiyeceklerle beslenme)
• Yetersiz sıvı alımı
• Hiperkalsiüri, sistinüri, hiperokzalüri, hiperürikozüri hastalıkları
• Bazı ilaçlar (asetazolamide, anti-viral ilaçlar...)
• Bazı bağırsak hastalıkları (inflamatuvar bağırsak hastalığı...)
• Genetik faktörler
• Geçirilmiş bağırsak ameliyatları (jejono ileal by-pass)
• Metabolik hastalıklar (hiperparatiroidizm, gut hastalığı...)

BÖBREK TAŞI HASTALIĞININ BELİRTİLERİ

Yan ağrısı : Taş hastalığında ilk ve en sık görülen belirtisi ağrıdır. Böbrek ağrısının şiddeti bazı kişilerde belli belirsiz bir sızı şeklinde görülürken bazılarında son derece şiddetli, kıvrandırıcı ve hastaneye yatmayı gerektirecek yoğunluğa kadar ulaşabilir. Ağrı atakları taşın üreter (böbrekten idrar torbasına uzanan kanal) içerisindeki hareketi ve buna bağlı üreter spazmlarına bağlıdır. Böbrek ağrısı, taşın bulunduğu vücut tarafında olur. Ağrının yeri de, taşın yerine ve hareketine göre değişebilir. Böbrekte veya üst üreterdeki taş, kaburga ile kalça arasında yan (böğür) ağrısına sebebiyet verir. Alt üreterde ve mesaneye yakın taşlar ise karın alt kısmında veya erkeklerde o taraftaki testise doğru yayılan ağrıya yol açar.

Böbrek taşı hastalığında tek belirti ağrı değildir. İdrarda kanama, bulantı, kusma, idrar yaparken acı, yanma ve idrar sıkışıklığı hissi de ayrıca görülebilir. Ağrıya sebep olmayan ve başka sebeplerle yapılan tetkiklerde rastlanılan taşlar da olabilir. Bunlar genelllikle üretere düşmemiş sadece böbrekte yüzen taşlardır.