Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları
Yazar Ömer Demir • Ürolog • 3 Ekim 2020 • Yorumlar:
Böbreküstü bezleri, böbreklerin üzerinde bulunan iki küçük organdır. Böbreküstü bezleri hormon ürettikleri için endokrin bezler olarak bilinir. Bu hormonlar kan basıncının, kandaki kimyasal seviyelerin, vücutta su kullanımının, glikoz kullanımının ve stres zamanlarında stresle başa çıkma reaksiyonunun kontrolünde rol oynar. Bu adrenal hormonlar arasında kortizol, aldosteron, adrenalin hormonları - epinefrin ve norepinefrin - ve vücudun seks hormonlarının (östrojen ve androjenler) küçük bir kısmı bulunur.
Böbreküstü bezi hastalıkları nispeten nadirdir. Böbreküstü bezi problemi olan hastalar, bezin anormal aşırı hormon üretimiyle ilgili çeşitli semptomlara sahip olabilir. Fazla hormon üretimiyle ilişkili adrenal tümörler arasında feokromositomalar, aldosteron üreten tümörler ve kortizol üreten tümörler bulunur.
Böbreküstü bezi tümörlerinin cerrahi olarak çıkarılması yalnızca şu durumlarda gereklidir:
-
Tümörün aşırı hormon ürettiği tespit edildiyse
-
Boyut olarak büyükse (çapı 5 santimetreden fazla)
-
Tümörün kötü huylu olabileceğine dair bir şüphe varsa.
-
Böbreküstü bezi kanserleri (adrenal kortikal kanser), genellikle tanı anında çok büyük olan nadir tümörlerdir.
Böbreküstü Bezi Tümörlerinde Tedavi
Önde gelen uluslararası tıp derneklerince kanser özelliği gösteren veya aşırı hormon salgılayan böbreküstü bezi kitleleri ve böbrek üstü bezine başka kanserlerden yayılım (metastaz) olduğunda önerilen tedavisi ameliyatla kitlenin alınmasıdır. Ameliyat tekniği kitlenin büyüklüğü ve hasta özelliklerine göre belirlenmekle birlikte açık veya laparoskopik yöntemle yapılabilmektedir. Amerika Gastroenteroloji ve Endokrin Cerrahlar Derneği (SAGES) bazı özel durumlar dışında böbreküstü bezinin minimal invaziv yöntemlerle yapılmasını önermektedir.
Gerek laparoskopik gerek açık ameliyat sonrası böbreküstü bezi hastalığının tedavisi konusunda başarı oranları oldukça yüksektir. Ameliyat sonrası iyileşme ve hastaların yaşayacağı olası sorunlar ameliyat tekniğine, hasta özelliklerine ve böbreküstü bezinin primer hastalığına göre değişmektedir. Hastanın takibi ameliyatla alınan böbreküstü bezinin patolojik değerlendirmesinin sonucuna göre doktoru tarafından belirlenir.