Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu
Yazar Şeyma Nur Atay • 10 Ekim 2023 • Yorumlar:
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Amerikan Psikiyatri birliğinin yaptığı tanıma göre Bordeline kişilik bozukluğunun en temel özellikleri arasında aşırı dürtüsellik, duygulanımda ve kişiler arası ilişkilerde dengesizlik, benlik algısında yetersizlik ve terkedilmeye karşı aşırı hassasiyet yer alır. Genelde genç erişkinlik döneminde başlayan bu bozukluğun toplumda görülme oranı %1 ile %6 arasında değişebilmektedir (Grant ve ark., 2008).
Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM) 5 de borderline tanısının koyulabilmesi için aşağıda verilen 9 kriterden en az 5’inin ya da daha fazlasının varlığı gereklidir. Bu semptomlar erken ergenlikte başlamalı ve bir çok bağlamda kendini göstermelidir.
1)Terk edilmekten kaçınmak için çılgınca çaba gösterme
2)Gözünde aşırı büyütme ve yerin dibine sokma uçları arasında giden, tutarsız ve gergin kişiler arası ilişkiler
3)Kimlik karmaşası
4)Kendine kötülüğü dokunacak en az iki dürtüsellik (para harcama, cinsellik, madde kötüye kullanımı, güvensiz araç kullanma vb.)
5)Yineleyici intihar davranışları, girişimleri ya da göz korkutmalar
6)Duygulanımda tutarsızlık
7)Süreğen bir boşluk duygusu
8)Uygunsuz yoğun öfke, öfke denetiminde güçlük
9)Zorlanmayla ilişkili gelip geçici kuşkucu düşünceler ya da ağır çözülme belirtileri.
Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı alan bir bireyde neler gözlemleriz?
Borderline tanısı alan bireylerin yaşadıkları ikili diyaloglarda ve sosyal ilişkilerinde duygularının sertçe ve oldukça hızlı değiştiğine şahit olunabilir. Bu değişimler büyük ve beklenmedik şekillerde gerçekleşmektedir. Çevreleri tarafından önemsiz görülen durumlar onlar için çok büyük önem taşıyabilir. Aynı zamanda diğerlerinin duygularındaki ufak değişimler bile onlar için çok önemlidir. Dürtüsel davranmaları sebebi işe kumar, alkol ve madde kullanımı, pervasız cinsel birliktelikler bu bireylerde sıklıkla görülebilir. Bu kişilerde yoğun bir terk edilme duygusu olduğu düşünüldüğünden sıklıkla yalnız kalmaktan korma ve kaçınma davranışları gözlemlenebilir. İstemedikleri bir durumun oluşması sonucunda öfke nöbetleri ya da kendilerine ve başkalarına zarar verme davranışları görülebilir (APA, 2013).
Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Borderline kişilik bozukluğunun tedavisinde en etkili sonucu alabilmek için psikoterapi ve ilaç tedavisinin eş zamanlı olarak devam etmesi tavsiye edilmektedir. Ancak bir çok psikopatolojik duruma kıyasla Borderline tedavisi uzun ve zahmetlidir. Burada tüm ruhsal rahatsızlıklarda olduğu gibi ruh sağlığı uzmanları dışında bireylerin çevresine ve topluma da büyük sorumluluk düşmektedir.