Boşanma Çocukları Nasıl Etkiler?

Boşanma, hem anne-babalar hem de çocuklar için zorlu bir süreçtir. Çocuklar için boşanma sürecine ara vermek ya da ertelemek çocukları daha çok olumsuz etkileyebiliyor. Bir çocuğun huzursuz evde büyümesi daha çok zararlara yol açabiliyor.

Araştırmalar gösteriyor ki, her boşanmış anne-babanın çocuğu psikolojik problem yaşamıyor. Boşanma öncesi ya da sonrasında anne-babanın iletişim tarzı ve tutumu bu süreci ya sancılı hale getiriyor ya da kolaylaştırıyor. Çok bilinen ve yaygın olan ise; anne-babası boşanmış çocuklara sorunlu olarak bakmalarıdır. Yaşadığı her problemi boşanmaya bağlamalarıdır. Anne-baba sağlıklı bir ilişki sürdürdükten sonra çocuk da kendini güvende hissedecektir. Sağlıksız evliliktense sağlıklı bir boşanmanın olumlu etkisi daha fazladır.

Araştırmalar ne diyor;

Daha önceki araştırmalar, erkek çocuklarının daha fazla sosyal ve akademik uyum sorunları yaşadığını göstermiştir. Günümüzde ise; erkek ve kızların eşit derece de uyum problemleri yaşadığı tespit edilmiştir. Kız-erkek çocuk arasında uyum problemleri farklılık gösterebilir. Örneğin; erkekler kızlardan daha dışadönük semptomlar gösterebilir (öfkelerini, hayal kırıklığını dışa yansıtma, okulda başı belaya girmesi, anne-baba ve arkadaşlarıyla daha çok çatışabilmesi) kızlar ise, sıkıntılarını içselleştirirler (depresyon, baş ağrısı veya karın ağrısı, yeme ve uyku düzeninde değişiklikler vb.)

Bir çocuğun her iki ebeveynine de gitmesi gelecekteki gerçekçi ve dengeli ilişkiler kurması için son derece önemlidir. Çocuklar, anne-babalarıyla kurduğu ilişkileri ile diğer insanlarla ilişki kurmayı öğrenirler. Anne-babalarıyla kurdukları sağlıklı ve güvenli bir ilişki ilerideki ilişkilerini de olumlu yönde etkilemektedir. Anne ya da babalar evden ayrıldıklarında anne ya da babalıktan da ayrılmış olmazlar. Annelik ya da babalık görevlerini yerine getirmek çocuk için en temel ihtiyaçtır.

Boşanma sürecinde çocuklar ne düşünür;

• Annem babam artık birbirini sevmeyecekse o halde beni de sevmezler.

• Bana kim bakacak?

• Benim yüzümden mi ayrıldılar?

• Kötü bir çocuk olduğum için ya da yaramazlık yaptığım için mi boşandılar?

• Artık anne ya da babamı göremeyecek miyim?

• Babam evi terk etti annem de terk eder diye çok korkuyorum.

• Artık beraber oyun oynayamayacağız ve yemek yiyemeyeceğiz. 

Çocuklarla boşanmayı nasıl konuşalım? 

Boşanmayı çocuklara anlatmak çok hassas bir iştir. Hassas diye evde bir seremoni yapmaya da gerek yoktur. Okul öncesi çocuklara durumu anlatırken çok büyütmeyin. Çocuğunuzun kaygılanmasına, “eyvah boşanmak kötü ve tehlikeli bir şey oluyor” algısı yaratırsınız. Okul öncesi çocuklar için boşanmayı anlatmak bir oyun esnasında olabilir. Bazıları çocuğunu karşısına oturtup ciddi konuşmalar yapıyorlar. Bu çocuğu kaygılandırıyor. Çocuk keyifliyken söylenebilir. Anne baba birlikte anlatmalıdır. “Biz annenle artık anlaşamıyoruz. Hani senin de anlaşamadığın arkadaşların vardır. Birlikte kendimizi çok mutsuz, üzgün hissediyoruz. Bu anne-babalar arasında bir durum, kesinlikle seninle alakalı değil. Ben anneni çok seviyorum, annende beni çok seviyor. Biz seni çok seviyoruz. Daha mutlu olabilmek için evlerimizi ayırmaya karar verdik. Bundan sonra iki evin olacak. Benim evimde de bir odan olacak, annenin evinde de. Biz senle eskiden nasıl ilgileniyorsak, oyunlar oynuyorsak bundan sonra da seveceğiz, ilgileneceğiz.” 

Boşanma sonrası çocuklarda ne gibi davranışlar gözlenir:

Boşanma sonrasında her çocuk problem yaşayacak diye bir şey yoktur. Bazı çocuklar süreci daha kolay atlatırken bazıları ise zorlanabilirler. Önemli olan anne-babanın ya da çevrenin çocuğa nasıl yaklaştığıdır. Çocuklarda en sık görülen, erken dönem yaşadığı problem davranışlara geri dönmesidir. Her çocuk da görülmeyeceği gibi çocuğunuzu da iyi takip etmeniz önemlidir. 

• Bebekken kullandığı battaniyeyi ya da ayıcığı isteme, yatarken yanında olmasını istemesi gibi. Daha önce bunlarla çoktan vedalaşmışken tekrardan isteyip kendini güvende hissetme ihtiyacı duyabilir. 

• Tuvalet kazanımı çoktan tamamlanmışken, alt ıslatmalar sıklıkla görülebilir.

• Mastürbasyon davranışı görülebilir. 

• Ağlama ya da anneye/babaya yapışma davranışları görülebilir. 

• Anne-babanın onu bırakacağını düşünerek okula gitmekte zorlanırlar. 

• Okulda sürekli annesini- babasını sayıklayabilir. 

• Gece korkuları olabilir, uykularından uyanabilir.

• Annesi çok ağlıyorsa, kendi duygularını gizlemeyi öğrenir ve annesini üzmek istemez. 

Anne-babanın bilmesi gerekenler;

Anne-babaların en sık yaptığı hata çocukların kafalarını karıştırmalarıdır. Boşanma ile ilgili konuşma yaptıktan sonra aynı tutumları sergileyebilmek en sağlıklısıdır. Anne-babanın boşanma aşamasında ya da sonrasında bilmesi gerekenler bu süreci daha kolay geçirmesini sağlayacaktır. 

• Çocuklara net bir şekilde artık aynı evde yaşanmayacağı söylenmeli.

• Baba ya da anneyle ancak özel günlerde bir araya gelineceği belirtilmeli.

• Çocuğunuz “eve gel, benimle uyu” diye ısrar etse dahi bir arada olmamaya özen gösterilmeli.

• Çocuk üzerinden anne ya da babaya bir mesaj iletilmemeli.

• Bir taraf ilişkiyi kesin bitirmişse diğer kişi bitirememişse çocuğun kafasını karıştıracak ifadeler kullanmamalı. Örneğin; ben anneni seviyorum ama annen beni sevmiyor, o beni terk etti” vb. Bu çocuk üzerinde olumsuz bir etki yaratacak ve güven duygusu zedelenecektir.

• Çocuğa karşı iki tarafın net olması gerekmektedir. Bir tarafın farklı bir tutumu süreci uzatacaktır. Çocuk da tekrardan bir araya gelineceği hayali kurarak beklentiye girecektir. 

• Her çocuk anne-babasının tekrardan birleşeceği hayalini kurmaktadır. Bu size özel değil ya da problem olduğu anlamına gelmemektedir. Çocuklar, duygularıyla baş etmeyi yaşayarak öğrenmektedirler. 

• Çocuklarınız varken boşanma ile ilgili tartışmalardan kaçınmak her zaman iyi bir fikirdir.

• İlişkilerdeki saygıyı korursanız, çocuğunuz da dış dünyadaki ilişkilerini sizin kurduğunuz ilişkiyle doğru orantılı olarak geliştirecektir.