Boyun Fıtığı
Yazar Atilla Ayral • Fizik Tedavi Uzmanı • 17 Temmuz 2017 • Yorumlar:
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyunda 7 adet omur cismi bulunur. Yapıları itibariyle bel omurlarından tek farkları, daha küçük olmalarıdır. Her omurga arasında yastıkçık dediğimiz kıkırdaklar mevcuttur. Bu kıkırdak yapının yırtılarak, omurga içinde seyreden omurilik veya kola dağılan sinirlere baskı yapması donucu oluşan hastalığa boyun fıtığı denir. Hastada şiddetli bir boyun ağrısıyla birlikte kola yayılan ağrı, uyuşma mevcuttur. Zamanla yırtılan kıkırdak sinirlere baskı yaparsa kolda kuvvetsizlik olur.
BOYUN OMURLARININ YAPISI NASILDIR ?
Kafa tabanından itibaren 7 adet omur cismi vardır. Her omur cisminin ortasında , beynin devamı olan omurilik bulunur. Vücudun çeşitli yerlerinden beyine dönen duyular veya beyinden vücuda dağılan emirler omurilik içinde seyreder. Boyun bölgesinde her omur cismi hizasından çıkan sinirlerde kola ve sırta yayılarak, bu bölgelerin duyu ve hareketini sağlar.
Omurgalar arası yastıkçık dediğimiz disk dokusunun dış kısmı (anulus fibrosus) ve iç kısmı (nucleus pulposus ) bulunur. Jelatin kıvamındaki iç kısmın , daha kuvvetli bir bağ dokusundan oluşan dış kısmı yırtarak omurilik ve sinirlere bası yapması sonucu boyun fıtığı ortaya çıkar. Burada dikkat edilmesi gereken ve bel fıtığından başlıca fark, sadece sinirlere değil omuriliğin kendisinede baskı olması sonucu vücudun tamamında kısmi veya tam kuvvetsizlik oluşmasıdır.
BOYUN FITIĞINDA RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR ?
- Boyun omurları arasındaki kıkırdağın boynun kötü kullanımı nedeniyle erken dejenerasyon dediğimiz yıpranması
- Ani ve güçlü boyun hareketleri. Ağır kaldırmak, ani ters dönüşler.
- Baş öne eğik olarak uzun süreli çalışma: Masa başı işleri.
- Özellikle emniyet kemeri takmadan araba kullananlarda ani fren yapılması veya trafik kazası.
- Geçirilmiş boyun travması, spor yaralanmaları.
BOYUN FITIĞI İLE KARIŞAN HASTALIKLAR NELERDİR ?
- Fibromiyalji: Sık tekrarlayan boyun ve bel adelelerinin spazmıdır. Halk arasında adele romatizması olarak bilinir.
- Omuz Eklemnin Hastalıkları: Omuz ekleminin sertleşmesi ve kola yayılan çok şiddetli ağrıyla seyreder. Hastalık özellikle geceleri daha şiddetli ağrı yapar.
- Sinir Tuzaklanmaları: Omurilikten çıkarak dağılan sinirlerin kolda belli noktalarda sıkışmasıdır. En iyi bilineni El-Bilek Kanalı Hastalığı (karpal tünel sendromu) olup, orta yaş ı geçmiş özellikle kadınlarda veya bilek kuvveti gerektiren herkeste geceleri kolun tamamına yayılan ağrı ve uyuşmalardır. Boyun fıtığı ile birlikte olursa çift tuzaklanma denir ve her ikisininde aynı anda tedavisi gerekir.
- Tenosinovit: Koldaki adelelerin kılıfının zorlama veya romatizmal sebeplerle şişmesi sonucu ortaya çıkar. Bölgesel ağrılarla seyreder.
TANIDA KULLANILAN YÖNTEMLER NELERDİR ?
Klinik muayene, Servikal MR, Servikal BT, EMG. Klinik muayene ve Servikal MR mutlaka yapılmalıdır. EMG sinir tuzaklanmalarını ayırmada gerekirse kullanılır.
BOYUN FITIĞININ EVRELEMESİ VE TEDAVİSİ NASILDIR ?
Boyun fıtığı tanısı alan hasta aşağıdaki klinik durumdan herhangi birinde olabilir.
1-Boyun bölgesinde hafif ağrı.
2-Orta düzeyde sık tekrarlayan ağrılar ve hareket kısıtlılığı.
3- Şiddetli boyun ağrısı ve veya kola vuran ağrıla birlikte kolda kuvvetsizlik veya uyuşma gibi sinir hasarı bulguları.
4-Ağrıyla birlikte kollarda belirgin kuvvet kaybı veya kaybın giderek artması.
EVREYE YÖNELİK TEDAVİ PRENSİPLERİ NELERDİR?
Evre 1-2-3 de öncelikle ilaç tedavisi, boyunluk kullanımı, fizik tedavi ve nöral terapi uygulanmalıdır. Bu dönemde hastalığın iyileşmesi, bu tedavilerle yırtılan disk dokusunun ve çevre dokudaki bası ve inflamasyonun azaltırmasına yöneliktir. Bu süre 1 ay içinde gerçekleşmelidir.
Çeşitli tip boyunlukların hepsinin amacı: Başın boyun omurlarına olan basıncını azaltmak ve boynu hareketsiz tutarak istirahat ve iyileşmeyi sağlamaktır.
Evre 4 de uygulanan tedavilere rağmen ağrı azalmıyor ve kuvvet kaybı artıyorsa cerrahi tedaviler gündeme gelmelidir. Uluslararası çalışmalarda bu tür durumlarda spinal cerrahi % 2-3 tür. Yani her yüz boyun veya bel problemi olan hastanın 2 veya 3’ü cerrahiye gider.