BOYUN FITIĞI VE TEDAVİSİ

Boyun omurları oldukça hareketli olması nedeniyle sürekli strese maruz

kalmaktadır. Boyunda 7 tane omurga bulunmakta ve omurgalar arasında da 5

tane disk bulunmaktadır. Birinci ve ikinci omurga arasında disk

bulunmamaktadır.

Boyun ağrısı sık karşılaşılan problemlerden biri olup genel olarak toplumda

görülme sıklığı %20-30’dur. Her üç kişiden biri yaşamları süresince en az bir kez

boyun ağrısı çekmektedir. Orta hatta görülen boyun ağrısı(aksiyal boyun ağrısı)

ile boyun kökenli kola yansıyan ağrının ayırımı önemlidir. Aksiyal boyun ağrısı

kafatasının alt kısmı ile kürek kemiklerinin arasındaki bölgenin yukarısına kadar

uzananabilen orta hatta yada orta hattın hemen kenarında yerleşen ağrıdır.

Boyun kökenli kola yansıyan ağrı ise omuz kuşağını ve daha aşağısını ilgilendiren

ve kolda beliren ağrı olarak tanımlanır. Her iki ağrı tipi de boyun omurlarındaki

yaralanmadan kaynaklanmaktadır. Bu yaralanmaların her birinin oluş

mekanizması, tedavisi birbirinden farklıdır. Ağır eşya kaldırmayla ilgili işi olan

kişilerde daha sık görülmekle birlikte sürekli masabaşında çalışan, sedanter

yaşayanlarda da riski yüksektir. Eğitim seviyesinin düşük olması ve depresyon

boyun ağrısı sıklığını artırmaktadır.

Boyun ağrılı hastanın şikayetininin yanında yaşı, eğitim durumu, mesleği, sosyal

durumu ve geçirdiği hastalıklar da önemlidir. Ağrının yeri, yayılımı, ağrıya yol

açan faktörler, ağrıyı artıran yada azaltan pozisyon ve aktiviteler tanı koymada

önemlidir. Boyun ağrısının nedenlerinin çoğu kas iskelet sistemi ile ilgilidir. Bu

nedenlerin sıklığı her yaş grubunda değişmektedir.

Boyun ağrsının en sık nedenlerinden biri boyun fıtığıdır. Boyun fıtığı en sık c5-

c6(5. ve 6. boyun omurları) arasında ve ikinci sıklıkla c6-c7 arasında

görülmektedir. Çünkü omurganın bu seviye en hareketli kısımdır ve dolayısıyla

bu seviylerdeki diskler sıklıkla etkilenmektedir. Boyun fıtığı, omurga arasında

bulunan disk çekirdeklerin onu çevreleyen anulus fibrosus denen zarı yırtarak

dışarı çıkmasıdır. 

Hastada boyun ve kollarda ağrı, kuvvet azalması, uyuşma ve karıncalanma gibi

şikayetler mevcuttur.

Boyun fıtığı tanısında hastanın öyküsü ve fizik muayene önemlidir. Öksürme,

hapşırma ve ıkınma ile şikayetlerin artması fıtığın ilerlemiş olduğunu

düşündürür. Kesin tanı MR ile koyulur.

Tedavide hastanın eğitimi, aktivite modifikasyonu, ağrı kesici ve kas gevşetici

ilaçlar ile ağrının giderilmesi ilk basamaktır. Tekrarlayıcı ağır kaldırmalardan

kaçınılmalıdır. Isı tedavisi ağrıyı hafifletmek ve kas gevşemesini sağlamak

amacıyla sıklıkla kullanılır. Günde iki kez 30 dakikaya kadar yüzeyel sıcak

uygulama yapılabilir. Cihazlı fizik tedavi 14-20 seans arasında önerilir. Boyunluk

erken dönemde hastanın rahat etmesini kolaylaştırır. Boyunluk kullanımı sınırlı

olmalıdır. 3 günden daha uzun kullanımlar boyun kaslarında zayıflamaya neden

olur. Fizik tedavide manuel terapi uygulanabilir. Ellerle boyun bölgesine itme,

germe, çekme hareketleri yapılır. Manuel terapi seansları 3-8 arasında

değişmektedir. Manule tedavi ellerle yapılan bir tedavi olup masaj ile hiç ilgisi

yoktur. Amerikada ve çoğu Avrupa ülkesinde sıklıkla kullanılan bir tedavi

olmasına ragmen Türkiye’de yapan doktor sayısı 20-25 kişiyle sınırlıdır. Manuel

tedavi sadece doktorlar tarafında yapılması gereken bir tedavidir.

Boyun omur çevresindeki kasların güçlendirilmesi ağrıyı azaltmak, işlevleri en

üst düzeye çıkarmak ve fıtığın ilerlemesini ve tekrarlamasını önlemek için çok

önemlidir. Omurga esnekliğinin yeniden kazandırılması ve postür eğitimi şarttır.