Bruksizm

Bruksizm genellikle uyku sırasında veya kendinizi gergin hissettiğiniz anlarda istemsiz olarak kuvvetli bir şekilde dişlerin birbirine sürtülmesi veya çenenin sıkılması olayıdır. Dişlerini gıcırdattığının çoğu birey farkında değildir. Diş sıkan hastalar diş hekimine genellikle dişlerde hassasiyet, çatlak, kırık veya yüzde ve çenede ağrı şikâyeti ile başvurmaktadır. Sebebi genellikle stres olmakla birlikte ağızda bulunan hatalı protezler, alt-üst dişler arasındaki uyumsuzluklar da diş gıcırdatmaya sebep olabilmektedir.

Önlem alınmazsa önce dişlerde sonra çene ekleminde ve baş-boyun kaslarında rahatsızlıklar yaşanmaktadır. Dişlerin çiğneme yüzeyinde aşınmalar meydana gelir ve bu da dişlerde soğuk-sıcak hassasiyetine sebep olmaktadır. İlerleyen zamanlarda dişlerde çatlak ve kırıklar oluşacaktır. Dişleri çene kemiğine bağlayan dokulara gelen zararlı kuvvetler dişlerin sallanmasına neden olacaktır.

Çene eklemi rahatsızlığının belirtileri ise özellikle sabahları görülen çene ve yüz kaslarında ağrı, çene açmada kısıtlılık, çeneyi açarken tıklama sesi, ağız açmada çenenin bir tarafa doğru kayması, ağız açmada kısıtlılık, şakak bölgesinde ve boyunda ağrıdır.

Bruksizmin tedavisinde birçok farklı yöntem uygulanmaktadır. Rahatsızlık sadece dişlerde görülmekteyse, eklem ve kaslarda bir rahatsızlık oluşmamışsa şeffaf silikon esaslı yumuşak plaklar ile dişler üzerinde oluşacak mine aşınmaları, hassasiyet, ağrı ve sallanma gibi sorunlar önlenebilir. Bu plaklar dişlerin birbiri ile temasını keserek diş gıcırdatmayı engellemektedir. Bunun yanı sıra eğer ağızda hatalı dolgu veya protez varsa etkeni ortadan kaldırmak adına mutlaka düzeltilmelidir.

Rahatsızlık eklemlere ve kaslara da ulaşmışsa ortopedik apareylerden faydalanılmaktadır. Splint olarak adlandırılan sert akrilik esaslı plaklar üzerinde yapılan bariyerler ile hastanın dişlerini gıcırdatması engellenir ve kaslarda bir relaksasyon sağlanmış olur. Gece uykuya geçmeden önce takılan bu apareyler her gün düzenli olarak kullanılmalıdır. Belirli aralıklarla yapılan doktor kontrollerinde rahatsızlığın durumuna göre tedavi sonlandırılmaktadır. Aparey kullanımı yanında ekleme cerrahi müdahale gerektiren durumlarda bulunmaktadır. Kas rahatsızlıklarında ise kas gevşeticilerden de destek alınabilir. Bazı vakalarda kasa yapılan botoks uygulamasından da faydalanılmaktadır.

Bruksizmin tedavisinde yukarda bildirilen yöntemlere ek olarak özellikle sabahları çene kaslarını rahatlatmak için yapılacak egzersizler ve yüze ılık bezle masaj yapılması kaslardaki ağrıyı azaltacaktır. Genellikle uyku esnasında diş gıcırdatıldığı için uyumadan önce yapılacak rahatlatıcı nefes egzersizleri veya meditasyon gibi gerginliği azaltan alternatif yöntemlerden de faydalanılabilir. Hastalığın temel etkeni olan stresi günümüzde tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmadığı için elimizden geldiğince azaltmaya ve vücudumuzu yıkıcı etkilerinden korumaya çalışmalıyız.