BT Koroner Anjiyografi ve Kalp Krizi Riski Analizi

Son zamanlarda bilgisayarlı tomografik anjiyografi (toplumda bilindiği şekliyle sanal anjiyo / katetersiz anjiyo) tetkikine yoğun bir ilgi var. Bu tetkik kalbi besleyen damarların görüntüsünü bilgisayar teknolojisi ile veriyor, çok değerli bilgiler ediniyoruz. Ancak bu tetkik herkese gerekir mi, kime gerekir? Kimler, ne zaman yaptırmalı? Gereksiz masraftan kaçınmak ve radyasyon almamak için bu tetkikin gerekli olduğu durumları bilmek çok önemli.

BT koroner anjiyografi nasıl çekilir? BT koroner anjiyografi sırasında sıvı bir madde koldaki herhangibir toplar damardan verilir. Opak madde (radyoopak madde veya radyokontrast madde) damardan verildikten sonra vücuttaki tüm damarlara ve kalbi besleyen atardamarlara da (koroner arterlere) dağılır.

Opak madde koroner arterlerin içini tam olarak doldurduğunda kalbin seri video görüntüsü çekilir. Damarların içinde plak (kolesterol plağı) ve buna bağlı daralmalar varsa tüm damar boyunca darlık yüzdeleri bilgisayar ile hesaplanır.

BT koroner anjiyografinin farkı nedir? Bizim yani kardiyologların yaptığı koroner anjiyografide kateter kullanılır. Kateter kasıktaki veya koldaki atardamardan vücuda ilerletilir ve opak madde kateter vasıtasıyla doğrudan koroner arterler içine enjekte edilir.

BT anjiyografide ise opak madde herhangi bir toplardamardan verilir. BT anjiyografide ve klasik anjiyografide de aynı opak madde kullanılır. Her iki tetkikte röntgen ışınları ile görüntü alınır, radyasyon mevcuttur.

BT anjiyografiyi radyoloji uzmanı (radyolog), kateterli anjiyografiyi ise kardiyoloji uzmanları (kardiyolog) yapar.

BT koroner anjiyografinin riski var mıdır? Kullanılan opak maddeye bağlı olarak alerji (özellikle iyot alerjisi) riski vardır. Opak madde vücuttan böbrek yoluyla atıldığı için böbrek hastalığı / yetmezliği varsa, ayrıca böbreklere zarar verebilir.

Agatston testi / skoru nedir? BT anjiyografi sırasında veya ayrıca yapılabilen bir ölçümdür. Agatston skoru koroner arterlerdeki kalsiyum birikimini ölçer. Kalsiyum birikimi damar sertliği (ateroskleroz) ile ilgilidir. Agatston skoru ne kadar yüksekse damar sertliği o kadar ilerlemiş demektir ve kalp krizi o kadar yüksektir.

Agatston skoru yüksek ne demek? Genelde sabit bir rakam veya yüzde verilir. Agatston skoru 100-300 arası yüksek risktir. Agatston skoru 300 ün üzerindeyse kalp krizi geçirme riski çok yüksek demektir. Benzer yaş ve cinsiyetteki kişilerin kalsiyum oranına göre ise yüzde (%) değer verilir; bu değer %75 in üzerindeyse kalp krizi riski çok yüksek demektir.

BT koroner anjiyografi, kim çektirmeli, ne zaman çekilmeli? Muayene ve kan tetkikleri gibi her zaman yol gösteren yöntemlerle kalp krizi riskini belirlemek mümkün değilse veya ilave bilgiler gelecekse BT aniyografi ancak o zaman yapılmalıdır. Efor testi genel olarak %70-80 üzerindeki damar darlıklarını zaten gösterir. Bu derece ilerlemiş darlıklar günlük hayatta şikâyete sebep de olabilir. Daha az darlıklar hatta darlık yapmayan kolesterol plakları efor testinde belirti vermez; ancak bu plakların varlığı kalp hastalığının, damar sertliğinin var olduğuna işarettir. Koroner arterlerde darlık oluşturmayan kolesterol plak varlığında da kalp krizi riski vardır.

BT anjiyografinin yararı nedir, BT anjiyografi herkese gerekli mi? BT anjiyografi sessiz plaklardan başka koroner damardaki ateroskleroz hasarını da çok erkenden saptamamıza yardım eder. Kolesterol düşürücü tedaviye erken başlanması kalp krizini ve felç gibi hastalık risklerini azaltır. Daha önceden kalp krizi geçirmiş, koroner by-pass (baypas) ameliyatı olmuş veya koroner damarlara stent takılmış kişilerde BT anjiyografinin ilave yararı çok azdır. Hatta koroner stentlerin varlığı sebebiylegörüntü bozulur, sağlıklı bilgi edinmemiz zordur.

BT anjiyografi herkese tarama amaçlı yapılacak bir tetkik değildir. Kalp krizi riskini azaltma tedavisinde bize yol gösteren bir testtir. Sonuçlarına göre kolesterol, hipertansiyon (yüksek tansiyon) gibi riskleri daha iyi ve hızlı tedavi etmemiz gerekir. Tüm bu nedenlerle BT anjiyografi uzmanının kararı ile yapılmalı ve sonrasındaki tedavi uzman tarafından planlanmalıdır.