Çapraz Bağ Sakatlığında Beslenme

Bugünkü konumuz sporcuların korkulu rüyası çapraz bağ sakatlığı.

Çapraz bağ yaralanmaları sporun her branşında görülebilen en ciddi sakatlıktır. Sporcuların bu sakatlığı geçirdikten sonraki tedavi süreçlerinde bağ dokunun yenilenmesi ve kas dokunun kaybının minimumda tutulması için beslenme oldukça önemli yer tutar.

Sakatlık sonrası sporcunun özellikle ameliyat sonrası dönemde ilk olarak yaranın iyileştirilmesi için glutamin ve lösin gibi kas kütlesini toparlamada önemli amino asitleri tüketmesi gerekir. Bu supplement desteği ile olabileceği gibi hayvansal protein kaynakları tüketimi ile de sağlanabilir.

Sporcu fizik tedavi görürken bağ doku onarımı hızlandırılması ve yaralı bölgeye hızlı kan akışı sağlanarak iyileştirmeyi hızlandırması için ek birkaç besin diyetine eklenebilir. Özellikle hidrolize kollajen ve pancar-nar suyu önemli yer tutar.

Yapılan bir çalışmada tedavi/antrenman öncesi kollajen alımı antrenman sonrası bağ doku yapımını hızlandırdığı belirlenmiş. Antrenmandan 1 saat önce 15-20 gr C vitamini ile zenginleştirilmiş jelatin / hidrolize kollajen tüketen sporcuda bu fark belirgin olarak gözlemlenmiş.

Ayrıca pancar ve nardaki bazı besin elementleri kan akışını hızlandırıp yaralı bölgeye onarım için ihtiyaç olan besin ögesi ve oksijen taşınımını arttırabilmekte.

Diyet karbonhidrat miktarı bu dönemde hareketsizlik göz önünde bulundurulup belirlenirken ayrıca doku onarımı için artan metabolizma hızı da göz önünde bulundurulur. Şeker diyetten çıkartılır, kompleks karbonhidrat dediğimiz makarna-patates-yulaf, sebzeler diyette arttırılır. Yeterli vitamin mineral alımı için (kollajen yapımında etkili olan özellikle C vitamini) meyve tüketimi arttırılır. Antrenman dönemine göre gözle görülür karbonhidrat tüketimi azaltılır.

Protein miktarı ve türü oldukça önem taşır. Verilecek supplementler veya besinler lösinden zengin olmalıdır. Yağsız hayvansal protein kaynaklarına yönelim olmalıdır. Hareketsizliğe bağlı enerji alımı düşeceği için kas protein sentezinin etkilenmemesi adına protein alımı belirli ölçüde arttırılmalıdır. Gece yatmadan önce alınacak 20-40 gr kazein proteini kas kütlesini korumada yardımcı olacaktır. Fizik tedavi sonrası hızlı etki için hidrolize whey protein kullanılabilir.

Kas kütlesini korumada bir diğer etken olan kreatin sporcunun tedavi temposu arttığında kullanılmaya başlanabilir. Ölçüler idame döneminde olduğu gibi 5gr dolaylarında antrenman/tedavi öncesi-sonrası alınabilir.

Diyet yağ bileşimi bu dönemde oldukça önemlidir. Özellikle doku onarımı için omega-3 supplementlerinden yararlanılabilirken sporcu keten tohumu chia tohumu balık zeytinyağı gibi kaynaklara yönelebilir.

Kemik iliği ise çorbalarda kullanılmasının yanı sıra C vitamini ve antioksidan kapasitesi yüksek meyve suları ile tatlı jöleler haline getirilip sporcunun tüketimi sağlanabilir.

Zerdeçal / kurkumin, taurin, arginin, bromelain dahil olmak üzere tendon / bağ işlevini iyileştirdiği iddia edilen sayısız başka besin vardır. Bunlar da sporcunun besinlerine ya da özel karışımlarına eklenerek yaralı dokunun iyileşmesinde etki sağlanabilir.