Çapraz Bağ Tedavisi
Yazar M.Uğur Mermerkaya • 8 Ağustos 2023 • Yorumlar:
Dizler, yürüme, koşma ve oturma gibi aktiviteleri gerçekleştirebilmek için bazı dokuların düzgün çalışmasına ihtiyaç duyarlar. Dizlerde yer alan her dokunun, yapılarına göre farklı görevleri vardır. Bu dokuların birlikte çalışması, bahsettiğimiz hareketlerin gerçekleşebilmesine olanak sağlar.
Çapraz bağlar da dizlerde yer alan ve dizin ileri-geri hareketlerini mümkün kılan ‘X’ şeklinde bağ dokularıdır. Bu dokular, sportif faaliyetler veya ağır işler sırasında zarar görebilir. Bu durumlara halk arasında; çapraz bağ yırtılması, çapraz bağ kopması veya çapraz bağ zedelenmesi denilebilmektedir. Genel olarak çapraz bağ yaralanmaları, dizde; ağrıya, şişliklere ve boşluk hissine sebep olabilmektedir. Çapraz bağ tedavisi sayesinde bu yaralanmalar tedavi edilebilir ve hasta günlük yaşantısına geri dönebilir.
Çapraz Bağ Yırtılması Nedir?
Çapraz bağlar, diz çevresinde bulunan birincil bağlarla birlikte çalışarak dizin hareket etmesine olanak sağlayan bağ dokulardır. Bu ‘X’ şeklindeki bağ dokular; sportif faaliyetler, kazalara bağlı diz travmaları ve diğer benzer sebeplerden yaralanabilmektedir. Bu yaralanmalar; çapraz bağ yırtılması, çapraz bağ kopası veya çapraz bağ zedelenmesi olarak anılabilmektedir. Çapraz bağ yaralanmaları, hastaların dizleriyle yaptıkları hareketleri kısıtlar, ağrılara ve şişliklere sebep olabilirler.
Çapraz Bağ Yırtılması Neden Olur?
Çapraz bağ yaralanmaları birçok sebeple ortaya çıkabilmektedir. Bu sebepler arasında;
Ani hareketler; ani yavaşlama veya ani hızlanma,
Kazalar sonucu yaşanabilen diz travmaları,
Sportif faaliyetlerin önerilen tekniklerle yapılmaması,
Kayma veya düşme gibi sebeplerden dizin aniden dönmesi,
Sportif faaliyetler sırasında doğru ekipmanların kullanılmaması gibi örnekler yer almaktadır.
Çapraz bağ yaralanmaları genelde sporcularda ortaya çıkmaktadır. Yukarıda saydığımız sebeplerden herhangi birini yaşamış ve dizlerinde; çapraz bağ yırtılması belirtileri gözlemleyen kişiler bir an önce uzman bir doktora görünmelidir. Hastalıkların teşhisinin ve tedavisinin ancak alanında uzman bir hekim tarafından yapılabileceği unutulmamalıdır.
Çapraz Bağ Kopması Belirtileri Nelerdir?
Ani bir hareket, yanlış spor teknikleri veya kazalar sonucu oluşabilecek çapraz bağ zedelenmesi belirtilerine;
Dizlerde ağrı ve şişlik,
Harekete bağlı olarak ağrıların artması, dizi hareket ettirmekte zorlanma,
‘’Dizlerimin bağı çözüldü.’’ deyimindeki gibi birden dizin boşluğa düşmesi ve buna bağlı olarak ayakta kalmada zorlanma,
Çapraz bağ yırtılması belirtileri ve belirtilerin şiddetleri kişiden kişiye değişebilmektedir. Bu belirtilerden herhangi birinin varlığında uzman bir doktora görünmek çok önemlidir. Çapraz bağların iyileşebilmesi ve kişinin hareket kabiliyetini yeniden eksiksiz kazanabilmesi için doktor tedavisi gerekebilmektedir.
Çapraz Bağ Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çapraz bağ yaralanmaları, yaralanmaların boyutuna ve kişide yarattığı olumsuzluklara göre farklı şekillerde tedavi edilebilmektedir. Sportif faaliyetlere katılma zorunluluğu olmayan, uzun süre dinlenmesine olanak sağlayacak ölçüde bir yaşamı olan kişilerde ameliyatsız çapraz bağ tedavisi yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler arasında; dinlenme, fizik tedavi ve düzenli buz uygulamaları gibi işlemler vardır.
Çapraz Bağ Ameliyatı
Çapraz bağ ameliyatları genellikle kapalı yöntemle gerçekleştirilen ve artroskop gibi modern cihazlarla yapılan bir işlemdir. Bu işlem genel veya lokal anestezi altında gerçekleşebilmektedir. Bacağa yapılan birkaç minimal kesi yoluyla artroskop isimli cihazın kamerası vücuda sokulur. Bu küçük kamera yardımıyla çapraz bağlarda yer alan hasarlar tespit edilir. Daha sonra ise çapraz bağlarda yer alan hasar dikkatle onarılır. Artroskopi ile çapraz bağ ameliyatı olarak da bilinen bu işlem genellikle 1 saat gibi bir sürede son bulmaktadır.
Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Çapraz bağ ameliyatları, genelde sporcular gibi aktif bir çalışma ve sosyal yaşamı olan kişilerde tercih edilir. Bu yüzden hastanın en kısa sürede günlük yaşamına dönmesi, yürümesi ve koşabilmesi çok önemlidir. İki hafta gibi kısa bir sürede koltuk değneğine ihtiyaç duymadan yürüyebilecek hale gelen hastalar, doktorlarının verdiği tavsiyelere uydukları takdirde iyileşme süresini hızlandırabilirler.