Çekingen Kişilik Bozukluğu
Çekingen Kişilik Bozukluğu yetersizlik duygusu ve reddedilmeye karşı aşırı hassasiyetle karakterize bir bozukluktur.
Çekingen Kişilik Bozukluğuna Sahip Bireylerin Bazı Özellikleri
Reddedilmeye karşı hassasiyetleri mevcuttur.
Değer verilmemeye ve aşağılanmaya ileri derecede duyarlılık
Birileriyle iletişime geçme konusunda çekinme
Çekici olmadığını hissetme
Mutsuz, yalnız ve asosyal olma
İnsanlar tarafından dışlanmış hissederler.
Arkadaşları çağırmadığı sürece bir buluşmaya gitmezler, istenmediğini düşünürler.
Başkaları tarafından ‘’çekingen’’ ve ‘’utangaç’’ olarak tanınırlar.
Kişilere ve olaylara karşı aşırı hassasiyet
İç dünyaları yakınlaşma-uzaklaşma üzerinde çatışma halindedir.
Başkalarının kendileri hakkında ki düşüncelerine karşı son derece duyarlıdırlar.
Eleştirilmek ya da reddedilmek korkusuyla birçok buluşmaya gitmezler.
Girdikleri ortamlarda nasıl hata yapacaklarını nasıl rezil olacaklarına dair düşüncelerle boğuşurlar.
DSM-5’e Göre Çekingen Kişilik Bozukluğu
Çekingen kişilik bozukluğu, erken yetişkinlik döneminden itibaren, çeşitli bağlamlarda ve yaygın bir şekilde kendini gösteren sosyal içe kapanma, yetersizlik duyguları ve olumsuz eleştiriye aşırı duyarlılık özelliklerini aşağıdaki ölçütlerden en az dördünü karşılayacak şekilde gösteren kimselere koyulabilir (APA, 2013).
· Belirgin kişilerarası iletişim gerektiren mesleki aktivitelerden eleştiri, reddedilme veya ayıplanma korkusuyla kaçınır.
· Sevileceğinden emin olmadıkça insanlarla etkileşimden kaçınır.
· Samimi ilişkilerinde ayıplanma veya alay edilme korkusuyla kendini geri çeker.
· Sosyal durumlarda eleştirileceğinden veya reddedileceğinden endişelenir.
· Yeni sosyal ilişkiler kurarken yetersizlik duygusuyla kendini geri çeker.
· Kendini sosyal anlamda beceriksiz, kişisel olarak nahoş ve diğerlerinden aşağıda görür.
· Genelde kendisini utandıracağını düşündüğünden kişisel risk almaya veya yeni şeyler denemeye gönülsüzdür.
Çekingen Kişilik Bozukluğunun Oluşma Nedenlerinden Bazıları
· Çocukluk çağı döneminde duygusal olarak ihmal edilmiş olunması
· Kendi yaşıtları tarafından dışlanma
· Genetik yatkınlık
· Mizaç, erken yaşam deneyimleri
· Yetiştirilme tarzı
Çekingen Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Çekingen Kişilik Bozukluğu tedavisi, sosyal beceri eğitimi, bilişsel terapi ekolüyle çalışılabilir. Sosyal becerileri uygulamak için grup terapisi şeklinde de ilerlenebilir.