ÇENE EKLEMİ TEDAVİLERİ

Sıklıkla gece olmakla birlikte farkında olmadan gündüz de bireylerin dişlerini kontrolsüzce sıkmaları neticesinde ortaya ciddi sağlık problemleri çıkıyor. Yoğun iş temposu, stres, dinlenmesiz şehir hayatı ve kısıtlı beden hareketlerine bağlı olarak yetişkin bireylerde oldukça sıklıkla karşılaşılan bir durum olmakla birlikte eğer uykudan uyandığınızda ağzınızı ilk açtığınızda zorlanıyorsanız ya da uyanır uyanmaz yanak kaslarınızda gerginlik hissi ve kulak çınlamasının eşlik ettiği kulak ağrınız varsa uykunuzda dişlerinizi sıkıyorsunuzdur ve bu durumda derhal tedaviye başlanılması gerektiğine işarettir.

Çoğunlukla bruksizm (diş sıkma) şikayeti olan bireylerde gün içerisinde boyun ağrıları ve başta gerilim tipi ağrılarla seyreden tablolar ortaya çıkmaktadır. Bunun farkına varabilmeniz için dişhekimi kontrolünden geçmenizde fayda vardır. Özellikle çene ekleminde kalıcı hasarlar oluşmadan önlem alınabilirse yaşam kalitenizin artması adına bir adım atmış olursunuz. Temporomandibuler eklem (Çene eklemi) problemleri çene fonksiyonlarını olumsuz etkileyen ve hastaların yaşam kalitesini azaltan rahatsızlıklardır. Alt çenenizi kafa kaidesine bağlayan çene eklemindeki rahatsızlıklar çiğneme kaslarını etkileyerek fonksiyonel bozukluğa yol açar.

Çene eklemi hastalığınız var mı?

* Dişlerinizi sıkma ya da gıcırdatma yapıyor musunuz?
* Sabahları uyandığınızda çenelerinizde yorgunluk, ağrı, kas katılığı hissediyor musunuz?
* Sık baş, sırt ve boyun ağrılarınız var mı?
* Ağrı dişlerinizi sıktığınızda artıyor mu?
* Çenenizi açma sırasında tıkırtı sesleri geliyor mu? Ağzınızı açamadığınız bir kilitlenme durumu yaşadınız mı?
* Ağız açmada, çiğnemede, esneme sırasında ağrı oluyor mu?
* Yemekleri ön dişlerinizde kesme yaparken zorlanıyor musunuz?

Yukarıdaki sorulara cevabınız “Evet” ise bir çene eklemi rahatsızlığınızın olması muhtemeldir.

Eklem Rahatsızlıkları Birbirleriyle Bağlantılı 2 Ana Başlıkta İncelenir:

1. Kasla İlgili Rahatsızlıklar: Bu rahatsızlıklar duygusal stresle ilgilidir. Beyinden gelen istemsiz uyarılar sonucu çiğneme kasları aşırı miktarda kasılır. Bu aşırı kasılmalar, hem kaslarda yorgunluk hem de dokularda ezilmelere sebep olur. Bu rahatsızlıklarda ağrı yaygındır. Kaynağın olduğu tarafta yüze yaygın ağrı vardır.

2. Eklem İçi Rahatsızlıklar: Artritler, artrozlar, dişlerin kapanışındaki mikrotravmalar, kasların aşırı kasılması gibi nedenlerle eklemi oluşturan sert ve yumuşak dokularda düzensizlik oluşur. Bu rahatsızlıklarda ağrı noktasal kulak önündedir.

Eklem Rahatsızlıklarında Tedavi Süreci

Çene eklemi tedavileri genellikle uzun süren tedavilerdir. Detaylı bir klinik muayene sonrasında gerekirse çene eklemi MR’ı ve radyografik değerlendirme yapılarak eklem hastalığının tanısı konur. Genel olarak tedaviye ilaç tedavisi, ağız içi apareyler( gece plağı) yapılarak başlanır. Akut ağrı ve kilitlenme varlığında eklem içi yıkama (artrosentez) ve eklem manüplasyonları gerekebilmektedir. Doktorunuzun önereceği tavsiyelere uymanız, gerekli egzersizleri tam olarak yapmanız tedavi sürecinizi hızlandıracaktır. Hastada süregelen stres ve kaygının çözülmesi tedavide önemli yer tutar. Bu amaçla profesyonel yardım ve psikiatrik destek tedavileri de gündeme gelebilmektedir.

Gece Plağı (Stabilizasyon Apareyi)

Gece plağı olarak bilinen stabilizasyon apareyleri, geceleri uykuda diş sıkma ve/veya gıcırdatma şikayeti olan hastalarda dişlerin kapanışının düzenlenmesi ve ekleme olan fazla yüklenmenin engellenmesi amacıyla uygulanan hareketli apareylerdir. Hastadan alınan üst çene ölçüsü sonrasında şeffaf ve sert plastikten yapılan plak klinikte kapanış düzenlemeleri ve ayarlamaları yapılarak hastaya teslim edilir. Özellikle artrosentez ve/veya artroskopi öncesinde ve sonrasında kullanımı da hekim tarafından önerilebilir.

Artrosentez İşlemi

Çene eklemi iç düzensizliği tanısı konan hastalarda eklem boşluğunun yıkanmasını amaçlayan artrosentez işlemi minimal girişimsel bir dental ofis işlemidir. İşlem lokal anestezi ile uygulanır. Kulak önü bölgesinden eklem boşluğuna girilen kateterler vasıtasıyla serum fizyolojikle yıkama işlemi yapılır. Daha sonra eklem boşluğuna kayganlığı ve iyileşmeyi sağlayan sodyum hyaluronat solüsyonunun enjeksiyonunu takiben işlem sonlandırılır. İşlem sonrasında derlenen hasta evine gönderilir.  
 

Geceleri istem dışı dişlerinizi sıkıyor, gıcırdatıyor, buna bağlı dişlerde aşınma sorunu yaşıyor, soğuğa karşı hassasiyet ile karşılaşıyor ve ilerleyen süreçte dişlerinizi kaybetme riski mi taşıyorsunuz?

Gıcırdatma sonucunda şakak ve yanak bölgesinde kasların aşırı çalışmasından dolayı kas ve baş ağrısı yaşıyor, çene ekleminde çıtırtı ve kenetleme ile karşılaşıyorsanız, tıbbın birçok alanında kullanılan ''botoks'' ile bu sıkıntılar ortadan kalkıyor. 

Diş gıcırdatmasının bir zaman sonra diş kayıplarına gidebilen sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. ''Botoks'' enjeksiyonu ile kastaki stresin ve aşırı çiğneme kuvvetinin ortadan kaldırılarak ilgili kasta rahatlama sağlanmaktadır. Uygulama ile kasa herhangi bir zarar verilmediğine, çiğnemeyle ilgili hiçbir sorun yaşanmadığına dikkat çekmek gerekir. 

Halk arasında diş gıcırdatma olarak bilinen ''Bruksizm'' genellikle uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olarak tanımlanmaktadır. Diş gıcırdatma alışkanlığı psikolojik kökenli bir sorun olmakla birlikte, günlük stresler ve kontrol altına alınamayan diğer duygular da uykuda meydana gelen diş gıcırdatmaya neden olmaktadır. Tedavinin ihmal edilmesi halinde dişlerde ve çene eklemlerinde birtakım sorunlar ortaya çıkabilmekle birlikte dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda da diş yüzeylerinde aşınmalara, bu durum da özellikle ön dişlerde kısalmalara neden olmaktadır.

Uzun süreli diş sıkma sonucunda dişlerde çatlak ve kırıkların oluşabildiği ve soğuğa karşı hassasiyet gelişebildiği görülmüştür. Ani diş sızlamaları başlar. Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler kemik desteğini kaybederek sallanmaya başlar. Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu bölgelerde kas ağrısına ve bu da zamanla baş ağrısına sebep olur. Çene eklemine aşırı yüklenme nedeni ile eklemde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir.

"ÇİĞNEME KASINA BOTOKS İLE RAHATLAMA SAĞLANIYOR" 

Tedavi ile dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararların önlenmesi ve ağrının ortadan kaldırılmasının amaçlanmakla birlikte, diş hekimi tarafından uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek ve eklem boşluğu yaratarak eklem dokularının dinlenmesini sağlamak amacıyla alt ve üst çene dişlerinin arasına ''gece koruyucuları'' yerleştirilebiliyor. Ancak gece koruyucuları tek başına yeterli olmayabiliyor. 

Birçok alanda kullanılan ''botoks'' diş gıcırdatmasında da yeni tedavi metotları arasında yer alıyor.

Çok yüksek dozlarda kullanılmadığı sürece vücuda bir zararı olmayan besin toksini olarak tanımlanan botoks, kas dokusuna ya da başka bir dokuya zarar vermiyor. Sadece kasın kasılması için gereken sinyalin kasa ulaşmasını önlüyor. Kasların kasılmasına engel oluyor. 

Yeni geliştirilen bir uygulamayla çiğneme kasına botoks uygulanarak diş gıcırdatmasından kurtulmak mümkün oluyor. Yanak alt kısmında bulunan çiğneme kasına (masseter kası) belirli noktalardan yapılan botoks enjeksiyonu, kastaki stresi ve aşırı çiğneme kuvvetini ortadan kaldırıyor. Böylece kasta rahatlama sağlanıyor ve geceleri diş gıcırdatma, diş sıkma sorunu ortadan yok oluyor.

"ÇİĞNEME İLE HİÇBİR SORUN YAŞANMIYOR"

Çok güçlü olan masseter kasına yapılan doğru uygulamayla kasa herhangi bir zarar verilmediği gibi, çiğnemeyle ilgili hiçbir sorun da yaşanmıyor. Hasta günlük yaşamında bunun etkilerini hissetmiyor. Sadece istenmeyen kasılmalar, kontrol dışı sıkmalar ortadan kalkıyor.

Uygulama 5-10 dakika içinde yapılıyor. Bazı kişilere birkaç hafta sonrasında ilave enjeksiyon gerekebiliyor. Hastanın durumuna bağlı olarak, 6-9 ay sonrasında botoksun etkisinin geçmesine bağlı olarak işlemin tekrarlanması isteniyor.