CERRAHİSİZ SKOLYOZ TEDAVİSİ
Yazar Cengiz Bahadır • Ortopedi Ve Travmatoloji Uzmanı • 6 Ekim 2017 • Yorumlar:
Skolyoz omurganın sağ sol planda 10 dereceden fazla eğilmesidir. Bu eğrilmeye aynı zamanda omurlarda dönme de (rotasyon) eşlik eder. Bazen buna kifoz (kamburluk) ve lordoz( bel çukurunun artması) eklenebilir. Yani skolyoz üç planda normalden sapma ile ortaya çıkar. Bu sapma tek bir omurga segmentinde olabileceği gibi, birden fazla omurga bölümünü de etkileyebilir.
Skolyozun tedavisinde en önemli belirleyici unsur skolyozun tanısı konduğunda hastanın o anki yaşıdır. Erken başlayan skolyozlar daha ciddi seyreder. Yani 9 yaşında bir kız çocuğunda tespit edilen 12 derecelik bir skolyoz ile 60 yaşındaki bir hastada tespit edilen aynı açılı skolyozun seyri ve ciddiyeti arasında çok fark olacaktır. Skolyoz ne kadar erken başlamışsa, tanı konduğunda eğrilik ne kadar fazla ise, omurlardaki torsiyon açısı ne kadar yüksekse, eğrilik ne kadar çok omurga bölümünü etkilemişse (bel, sırt, boyun) o kadar ciddi seyreder.
Eğer skolyoz ergenlikten önce tespit edilmişse korse tedavileri ve egzersiz tedavisi en uygun yaklaşımdır. Skolyozda kullanılan korseler hastanın eğriliğini en iyi şekilde düzeltmek üzere ölçülendirilmiş kişiye özel olarak yapılan korselerdir. Düzgün kullanıldığında son derece etkin olabilirsede korseyi devamlı ve uzun süreli kullanmanın zorluğu hastaları fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan olumsuz etikilemektedir. Egzersiz bu dönemde son derece yararlıdır. Ama çocuk hastalarda egzersize uyum bazen zor olabilmektedir.
Ergenlik sonrasında korselemenin tedavide yeri yoktur. Bu dönemde en önemli tedavi silahımız ergenlik öncesinde olduğu gibi skolyoz egzersizleridir. Bir çok farklı egzersiz programı olmasına rağmen bu konuda etkinliği ispatlanmış en iyi egzersiz programlarından biri kendisi de bir skolyoz hastası olan Katherina Schroth tarafından geliştirilmiş üç boyutlu egzersiz programıdır. Bu program, hastanın omurgasını doğru pozisyonlayarak ve kişinin skolyozuna özel nefes egzersizleri eşliğinde gerçekleştirilir. Kişiye ayna karşısında duruş eğitimleri verilerek bu düzgünlüğü günlük yaşamında nasıl devam ettireceği öğretilir. Günlük yaşam alışkanlıklarının değiştirilmesi, kifoz ve lordoz gibi ek omurga bozukluklarının düzeltilmesi, mobilizasyon teknikleri (fizyoterapist tarafından elle uygulanan özel bir egzersiz tekniği) ve kuvvetlendirme egzersizleri bu tekniğin temel parçalarıdır. Yine skolyoza özel klinik pilates ile modifiye edilmiş özel egzersiz programları da son derece etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Kullanılcak egzersiz programı seçiminde hastanın yaşı, fiziksel durumu, eğriliğin derecesi önemlidir.
Genel olarak bu egzersizler hastalara haftada 3 günlük, 15 seanslık bir program ile çok iyi bir şekilde öğretilir. Devamında hasta bu egzersizleri kendi yapmaya devam eder. Hasta 6 ay aralıklarla görülerek egzersizlerde gerekli düzenlemeler yapılır. Bu yöntemler ile özellikle hasta uyumu iyi olduğunda geleneksel skolyoz egzersizlerine göre çok daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir.