Cezalandırıcılık (Punitiveness) Şeması

Cezalandırıcılık (Punitiveness) şemasına sahip iseniz aşağıdaki açıklamalardan bir kısmı size fazlasıyla aşina gelir:

• Bir hata yapsam cezamı çekmeliyim.

• Bir başkası hata yaparsa cezalandırılmalıdır.

• Hata yaptıysam zayıfımdır. Hata yapanlar zayıftır, zavallıdır.

• Eğer bir hata yapıldıysa niyetin hiçbir önemi yoktur.

• Ya doğru davranmışsındır ya yanlış davranmışsındır.

• Birisi yanlış bir şey yaparsa bu ona kesinlikle söylenmelidir.

• Eğer işimi doğru düzgün yapmazsam sonuçlarına katlanmalıyım.

• İnsanların kötü davranışları öylece kalırsa sinirlenirim.

• Affetmekte ve unutmakta zorlanırım.

• Kin tutarım.

• Hata yaptığımda kendime acımasızca yüklenirim.

• Birisi yanlış bir şey yaparsa bunu ona kesinkes söylerim. 

• İnsanların yaptığı kötü şeyler üzerinde düşünüp dururum, özellikle bedelini ödemediler ise.

• Kafamda kendimi ve diğer insanları yargılayan sesler var.

• İnsanlardan fazla eleştirici/baskıcı/yargılayıcı olduğum yönünde geri bildirimler aldım.

Cezalandırıcılık şemasına sahip iseniz aşağıdakine benzer çocukluk yaşantılarına sahip olabilirsiniz:

• Annem/babam sürekli neyi yanlış yaptığımı söylerdi.

• Annem/babam hata yaptığımda bana bağırırdı, beni cezalandırırdı.

• Küçükken bizim evde hata yapmaya yer yoktu.

• Annem/babam neyin doğru, neyin yanlış olduğuna dair pek çok şey söylerdi.

Kusurluluk/utanç şeması da bir diğer köken olabilir.

Cezalandırıcılık şeması hayatınızı nasıl etkiliyor?

• Eğlence, tatmin, merak, huzur gibi duygulardan mahrum kalırsınız.

• Tatmin edici ilişkiler kurmak zor olur çünkü cezalandırıcılığınız ile diğer insanları uzaklaştırırsınız. Çünkü adeta onların yanlışlarını aramak için pusuda bekliyorsunuzdur.

• Rahatlamak ve keyif almak zordur çünkü hata aramakla çok meşgulsünüz.