Çikolata Kisti Tedavisi

Çikolata Kisti Nedir?

Çikolata kisti, endometriozis hastalığının yumurtalıktaki tutulumudur. Yumurtalıkta, içi koyu kıvamlı sıvı içeren kistik büyümelerdir. Bu sıvı, çikolata renginde olduğu için çikolata kisti denilmiştir. Çikolata kistinin tıbbi adı endometriomadır. Endometrioma varlığında, çoğu zaman yumurtalık, çevre organlara, yani tüp, rahim ve barsaklara yapışıktır. Çikolata kisti, kısırlık nedeniyle gelen kadında tespit edilebilir, yada endometriozis şikayetleri ile gelen, yani pelvik ağrı, adet ağrısı (dismenore), ilişkide ağrı (disparoni) olan hastalarda yapılan ultrasonda görülebilir.

Çikolata Kisti Neden Olur?

En çok ifade edilen mekanizma, adet kanının, rahim içinde ters yönde, karın içine doğru akması ve yumurtalıklar üzerinde birikmesidir. Fakat yine de sebebi tam olarak bilinmemektedir. Yumurtalık üzerine yapışan adet dokuları, zamanla kistleşir, içine kanar ve çikolata renginde sıvı birikimi gerçekleşir. Birikmiş kandan dolayı, kist sıvısında yüksek oranda demir bulunur.

Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?

Küçük kistler hiçbir belirti vermeyebilir, ultrasonda rastlantı sonucu tespit edilebilirler. Çikolata kistinde en sık görülen durum ağrıdır. Adet ağrısı (dismenore), karın ve kasık ağrısı (kronik pelvik ağrı), ilişki sırasında ağrı (disparoni) kist belirtisidir. Kısırlık diğer bir durumdur. Kist varlığında, yumurtalık çalışması bozulabilir, yumurtlama gücü azalabilir, tüplerle arasındaki yapışıklıktan dolayı, tüp tıkanması görülebilir. Kist sıvısı, bazen karın içine sızabilir, böyle durumda apandisit gibi şiddetli, ani, bıçak saplanır gibi ağrı olabilir. Bazı hastaların, yanlışlıkla apandisit ameliyatı olduğu da görülmüştür. 

Çikolata Kisti Tanısı Nasıl Konur? 

Tanıda ilk basamak ultrasondur. Çikolata kistinin, ultrasonografik olarak kolay anlaşılabilir bir görüntüsü vardır. Tanıda şüpheli bir durum olursa, MR ile desteklemek gerekir. Asıl tanı, kist parçasının mikroskop altında incelenmesi ile konur, bu durum, ameliyatla alınan kist kapsülü ile mümkündür. Her hasta ameliyat edilmeyeceğine göre, bazen kesin tanı olmadan, sadece hastanın şikayetleri ve ultrason ölçümleriyle takip edilir. Çikolata kisti diğer kistlerle karışabilir, özellikle hemorajik kist denilen, içine kanamış, geçici yumurtlama kistleriyle karışabilir. Hemorajik kist, takip eden 1-2 ay içinde kendiliğinden kaybolur, fakat çikolata kisti kaybolmaz, hatta büyüyebilir. 

Çikolata kisti kısırlık yapar mı?  Çikolata kisti neden gebeliğe engel olur?

Çikolata kisti varlığında, yumurtalıklarla tüpler, rahim ve barsaklar arasında yapışıklıklar olabilir. Yapışıklıklar nedeniyle, tüplerde tıkanma olabilir, bu da kısırlık sebebidir. Çikolata kistinin, yumurtalık havuzunu zayıflattığı, yumurtlama gücünü düşürdüğü ve rahim içine bebeğin yapışmasını kimyasal yollardan engellediği ifade edilmiştir. Net olarak nasıl kısırlık yaptığı bilinmemektedir. 

Çikolata kisti neden ağrı yapar?

Çikolata kisti, çevre organlarla, tüple, rahimle ve barsaklarla yapışıklık yapabilir, bu yapışmalar ve gerilmeler, ağrı yapabilir. Ayrıca, çikolata kisti varlığında, karın zarında endometriozis odakları bulunur, bu odaklar her adette çok az da olsa karın içine kanama yapabilir, bu durum da ağrı sebebidir. Yapılan araştırmalarda, endometriozis ve çikolata kisti bulunan kadınlarda, beyindeki ağrı merkezinin aşırı uyarıldığı, ağrıyı diğer kadınlara oranla daha fazla hissettiği tespit edilmiştir. Cinsel ilişki sırasındaki ağrı, rahim hareketlerinin yapışıklıkları germesi ve endometriozis odaklarını hareketlendirmesinden kaynaklanır. 

Çikolata kisti adetle atılır mı?

Çikolata kisti, adetle atılmaz, kaybolmaz. Kist kapsülü oldukça kalındır, bu sebeple genellikle kist çapı aynı kalır, hatta büyüyebilir. Diğer kistler, bir ay sonraki adet döneminde kaybolabilir, ama çikolata kisti kaybolmaz. 

Çikolata kisti zararları nelerdir? Çikolata kisti patlar mı?

Çikolata kisti varlığında, yumurtalık çalışması zarar görebilir, yumurtlama gücü azalabilir. Karın içi yapışıklıklar yaparak, ağrı ve kısırlık olabilir. Çikolata kistini çevreleyen kapsül, oldukça kalındır, bu sebepten çikolata kistinin patlaması sık görülmez, ama kist sıvısından karın içine sızmalar olabilir. Bu durumda çok şiddetli ani ağrı olabilir. Beraberinde ateş çıkabilir. Ani, bıçak saplanır tarzda ağrı, ateş, bulantı, kusma durumunda, acile başvurmak gerekir.  

Çikolata Kisti Tedavisi Ankara

Çikolata kisti tedavisi den, iki çeşit tedavi anlaşılır: İlaç ve cerrahi tedavi. 

● Çikolata kisti ilaç Tedavisi: 2-3 cm’den küçük çikolata kisti olan, ağrı veya kısırlık problemi olmayan hastalarda ilaç denenebilir. Doğum kontrol hapı, progestin hormonu içeren ilaçlar ve ilaçlı spiral bu tedaviler arasındadır. 

● Çikolata Kisti Cerrahi Tedavi: Çikolata kisti tedavisinde asıl olan cerrahi tedavidir. Ağrısı olan hastada ve kist çapının 4 cm’den büyük olduğu durumlarda, kistin cerrahi olarak alınması gerekir. 

Çikolata kisti ameliyatında, 

● Kisti tamamen çıkarmak gerekir. Sadece kist sıvısının boşaltıldığı durumlarda, 2 yıl içinde % 60-80 oranında tekrarlayabilir. Çikolata kistini çıkarmak, yapışıklık nedeniyle diğer kist ameliyatlarından daha zordur. Deneyimli bir cerrah tarafından yapılması çok önemlidir. Ameliyat sırasında, yumurtalıklara zarar vermemek, geride kalan yumurtalık dokusunu korumak çok önemlidir. 

● Çikolata kisti tedavisinde, yumurtalık da çıkarılabilir. Bu yöntem, kist, yumurtalığı tamamen sarmışsa, kistle yumurtalık arasında sağlıklı bir doku kalmadıysa, hastanın çocuk beklentisi yoksa, kisti çıkarmaktansa yumurtalığı almak daha faydalı olacaksa kullanılır. Yumurtalık alma operasyonu, menapoza yakın kadınlarda daha uygundur.

Çikolata Kisti ve CA 125

CA 125, vücuttaki iltihap göstergelerinden biridir. Çikolata kisti ve karın zarındaki endometriozis dokuları, Ca 125 yüksekliğine neden olur. Bu yükseklik beklenen bir sonuçtur zaten, hemen telaş etmeye gerek yoktur, ortalama değer 100 IU/ml ‘dir. Çikolata kisti takiplerinde ve ameliyat sonrası dönemde, CA 125 de kontrol edilir. İleri yaşlarda, menapoz sonrası çikolata kisti varlığında, CA 125 değeri hızla yükselirse, kistin kanserleşme riski olabilir. 

Çikolata Kisti Tekrarlar mı? Çikolata kisti neden tekrarlar?

Çikolata kisti tamamen çıkarılmazsa, % 80 oranında tekrarlar. Çikolata kisti tamamen çıkarılır, etkili bir cerrahi uygulanırsa, % 30 oranında tekrarlayabilir.  

Çikolata kisti neden tekrarlar sorusunun cevabi kadınlık hormonu olan östrojendir. Yumurtalıklardan salgılanan östrojen, endometriozis odaklarını canlı tutar, bu şekilde yumurtalık üzerinde yeniden kist oluşmasına sebep olur.