Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE), son yıllara kadar, zührevi ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklar olarak adlandırılmaktaydı. Ancak hastalık etkenini taşıyan kişi, hiçbir belirti olmadığı halde etkeni başkasına bulaştırabildiği için Dünya Sağlık Örgütü hastalık kavramı yerine enfeksiyon (bulaşma) kavramının kulanılmasını önermiştir.

Hastalık oluşturabilen enfeksiyon etkenlerinin sayısı 30’u aşkın olup sürekli yeni mikroorganizmalar bu listeye eklenmektedir. CYBE etkenleri: Virüsler, bakteriler, mantarlar, parazitler, protozoonlar ve ektoparazitler. AİDS, Hepatit B, Hepatit C, Genital Herpes ve Genital Siğiller viral CYBE’ler iken, Frengi (sifiliz), Gonore (bel soğukluğu), Klamidya ve Yumuşak Şankır bakteriyel olan CYBE’lerdir.

Dünya nüfusunun, yaklaşık olarak, altıda birini etkileyen CYBE’ler ciddi sağlık sorunlarına yol açmakta, sosyal sorunlara neden olmakta ve ağır bir ekonomik yük getirmektedir. CYBE’leri önleme ve kontrol altına alma çabaları, son yıllarda artış gösterse de, yetersiz kalmakta ve CYBE’ler toplumu tehdit eden ve giderek büyüyen bir halk sağlığı sorununa dönüşmektedir.

CYBE’lere neden olan etkenler, oral, anal ya da vajinal yolla bulaşabildiği gibi kan yoluyla veya yakın beden temasıyla da bulaşabilmektedir. Birey, enfeksiyon etkenini yıllarca taşıdığı halde hiçbir belirti ortaya çıkmadan, farkında olmayarak, etkeni cinsel partner ya da partnerlerine bulaştırabilmektedir.

CYBE’lerle bağlantılı olarak ortaya çıkabilen belirtiler:

• Sık sık ve ağrılı olarak idrar yapma

• Yorgunluk, halsizlik ve güçten düşme

• Bulantı, kusma ve ishal

• Baş ağrısı

• Bedende ve özellikle kol ve bacaklarda deri döküntüleri

• Titreme, üşüme ve ateş

• Kaslarda, eklemlerde ağrı

• Cinsel organlarda ağrılı olabilen yaralar

• Cinsel organlarda uçuk ve siğil benzeri yapılar

• Cinsel birleşmede rahatsızlık ve ağrı

• Genital bölgelerde kaşıntı

• Genital bölgeyle bağlantılı lenf bezlerinde şişlikler

• Kadınlarda adet düzensizlikleri, ara kanamaları ve vajinal akıntının normalden farklı olması

• Erkeklerde penisten sarı ya da yeşil renkli akıntı gelmesi, idrar yaparken zorluk yaşanması, testislerin şişmesi

Son yıllarda bazı etkenler CYBE’lerin görülme sıklığını belirgin bir şekilde arttırmıştır. Bu etkenler: çok sık ve gereksiz olarak antibiyotik kullanımı sonucu, hastalık yapıcı organizmaların direnç kazanması, evlilik dışı yaşanan cinsel ilişkilerin yaygınlaşması, cinsel ilişkinin daha küçük yaşlarda başlaması, değişen yaşam tarzıyla doğal dengenin bozulması ve kimyasal içerikli madde kullanımının artması.

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla mücadelede öncelikle sağlıklı bir cinsel yaşamın nasıl olması gerektiği ile ilgili  eğitimin verilmesi ve farkındalığın yaratılması çok önemlidir. Hastalıkların önlenmesi ve kontrolünde tanının olabildiğince hızlı ve doğru konması, etkili bir tedavinin yapılması, bireylerin belli periyotlarla kontrollerinin yapılması, kondom kullanımının yaygınlaştırılması, kondomun uygun ve doğru kullanımının öğretilmesi, hastalık etkeni taşıyan bireylerin cinsel partnerlerinin belirlenmesi ve bunların da tedavilerinin yapılıp kontrollere çağrılması önemlidir.