'Çocuğum Bazı Harfleri Çıkartamıyor, Terapiye Gitmesek İlerde Düzelir Mi?'

Terapistler olarak sıklıkla duyduğumuz söylemlerden birisi de çocuğum bazı harfleri çıkartamıyor. Peki terapiye gitmeseler gerçekten de ilerde kendiliğinden düzelir mi? Sizleri sorunun cevabı için kısa yazımızı okumaya davet ediyoruz.

Çocuklar konuşmaya ilk başladıklarında seslerle ilgili hatalar yapmaları normaldir çünkü konuşma sesleri gelişimsel süreçte farklı zamanlarda edinilir. Çocuk belli bir yaşa geldiği halde konuşma sesleriyle ilgili hatalar devam ettiği takdirde konuşma sesi bozukluklarından bahsedilebilir. Burada iki tip hata görülmektedir. Seslerin motor üretimindeki hatalar (artikülasyon bozukluğu) yani bir ya da birden fazla sesi hiç üretememe ve seslerin üretim örüntülerindeki basitleştirme hataları (fonolojik bozukluk) yani hatalarda tutarsızlık, uzun heceli kelimelerde hatalar, hecelerin yutulması vs.

Konuşma Sesi Bozukluklarının Neden Olduğu Sorunlar

Konuşma sesi bozukluğu olan çocukların iletişiminde aksaklıklar, sosyal ve akademik becerilerinde güçlükler ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkabilecek güçlüklerin düzeyi çocuğun konuşma probleminin ciddiyetiyle doğru orantılı olarak değişir. Konuşma sesi bozukluğu olan çocuklar hatalı ürettikleri ses sayısına ve hata örüntüsüne göre arkadaş, öğretmen hatta bazı durumlarda anne-babası tarafından da anlaşılmayabilir. Bu durum çocuğun sosyal çevresiyle iletişim becerilerinin kısıtlanmasına, ayrıca çocuğun akranları tarafından anlaşılamaması ve alay konusu olmasına ve psikolojik olarak olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilir. Çocuğun konuşmasının kendinkilerininkinden farklı olduğunu algılayan akranları çocukla dalga geçebilirler. En sık verilen olumsuz geri bildirim ‘bebek gibi konuşma’dır. Konuşma probleminin farkında olan çocuk derslere daha az katılabilir, sınıfta sunumlar yapma, yüksek sesle okuma, grup çalışmalarına katılma, öğretmene sorular sorma durumlarında çekingen davranabilir. Konuşma sesleriyle ilgili problemler yaşayan çocuklarda daha az konuşma gerektiren alanları tercih etme, otorite ile konuşmada güçlük, kendisiyle dalga geçildiğinde karşılık vermede problem, sınıfta fikirlerini açıklamada geri durma gibi akademik ve sosyal başarıyı etkileyen sorunlarla karşılaşılmaktadır.

Diğer bir akademik güçlük okuma-yazma öğretiminde karşımıza çıkar. Hatalı üretilen seslere ait harflerin öğretimine geçildiğinde çocuk harfleri işitsel olarak ayırt edemeyebilir ve konuşmada yapılan hatalar yazıya da yansıyabilir. Örneğin /r/ sesini /y/ veya /l/ olarak üreten bir çocuk yazarken de /r/ yerine /l/ veya /y/ kullanabilir.

Sonuç olarak yaşanabilecek akademik ve sosyal problemleri engellemek için konuşma sesi bozukluğu bulunan çocukların okul öncesi dönemde bu sesleri düzeltmeye yönelik dil konuşma terapisine başvurarak terapi almaları önerilir.