Çocuğum Beni Neden Dinlemiyor?
Yazar Asuman Köseoğlu • Psikolog • 11 Kasım 2020 • Yorumlar:
Günümüzde birçok ebeveynin ‘Çocuğum beni dinlemiyor, dediklerimi önemsemiyor ve hatta beni yok sayıyor.’ gibi şikayetlerde bulunduğunu görüyoruz. Bazen işler içinden çıkılamaz duruma geldiğinde birçok ebeveyn bir uzmandan yardım almaya başvurabiliyor. Peki neden ebeveyn ve çocuk ters kutuplara düşer? Bu durumun altında psikolojik ve fizyolojik birçok nedenin yanı sıra aile içi iletişim sorunları da yatabilir. Eğer çocuğun fizyolojik olarak otizm, ADHD (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), konuşma ve dil sorunları gibi bir rahatsızlığı yok ise durumun altında çoğu zaman ebeveynlerin kendi aralarındaki anlaşmazlıkları ya da çocuğa karşı tutarsız davranışları yatar. Bu duruma ebeveynlerden birinin çocukla fazla ilgilenirken diğerinin umursamaz ve sorumsuzca davranması ya da birinin çocukla iletişimde yumuşak bir tavır takınırken diğerinin sert bir tutum içerisinde bulunması örnek verilebilir. Bazen de ebeveynler arasındaki sözel tutarsızlıklar da bu duruma sebep olabilir. Örneğin; çocuğun uyuma saati geldiğinde annenin uyku vaktini hatırlatması ve babanın da aksine biraz daha televizyon izlemesinde daha sonra uyumasında sakınca olmadığını belirtmesi gibi çift yönlü mesaj denilen konuşma biçimleri çocuğu bilişsel olarak çelişkiye düşürür ve çocuk bu bilişsel çelişkiyi ebeveyne tepki vererek yenmeye çalışır. Çocuk bazen tepkisini anne- babayı dinlemeyerek ya da onlara karşı çıkarak gösterir. Bazen de çocuklar bu tepkilerini dürtü kontrol bozukluğu, agresif davranışlar ya da enürezis (alt ıslatma), parmak emme gibi regresyon denilen geriye doğru davranışlar sergileyerek gösterirler.
Bu gibi durumlarda aile bir uzmana başvurduğunda uzman sorunun çözümünde organik bir sebep olmadıkça genellikle ebeveyn davranışları üzerinde çalışır. Ebeveynlerle iş birliği sağlanarak sorunun çözümünde sistematik yaklaşımlar uygulanır. Aile içindeki sorunlar açığa alınarak ortak hareket etme konusunda ebeveynler iş birliğine sevk edilir. Çocuklarla genellikle oyun terapisi veya masal terapisi gibi terapiler çalışılır. Bunlara ek aile ile görüşmeler sağlanarak aileye psiko-eğitim verilir, Bilişsel Davranışçı ya da Çözüm Odaklı yöntemler uygulanır.