Çocuğum Neden Uyumuyor? Uyku Bozukluklarına Genel Bakış

Çocuğum neden uyumuyor, asla uyumak istemiyor, ağlayarak uyuyor, uyusa bile hemen uyanıyor yani derin uykuya geçemiyor.

Bu cümleleri sıklıkla ilk görüşmede ailelerden duyuyorum. Hatta ergenlik dönemindeki ve ya okul çağındaki çocukların bebeklik öyküsünü dinlerken annelerinden sıklıkla dinlediğim cümleler olabiliyor bu yakınmalar.

Bebeklik dönemindeki uyku düzeni bize çocuğun genel ritmi hakkında oldukça önemli veriler verir.

Bazı durumları bir bozukluk ya da problem gibi tanımlarken bazı durumları da çocuğun ritmi olarak kabul etmekteyiz.

Bebeklik döneminde uyku sorunu daha çok çocuk doktoruna gitmişken ailelerin ilettiği bir ek bilgi gibi gözükebilir. Çünkü normal ve anormali ayırt etmek isteyen anne baba sağlıklı ve net bir bilgiye ulaşmak ister.

Temelde annenin eski uyku düzenine geri dönmek istemesi ve bebeğin de uykuya direnmesi ile başlayan anne-çocuk arasındaki ilk beklenti uyuşmazlığı kendini bu konuda göstermiş olur. Çoğu zaman çocuk doktoru  bir psikolog/psikiyatrist/psikolojik danışman görsün demediği sürece bu konuda bir danışman desteği alması gerektiğini ebeveynler düşünmez.  Bir şekilde bu yılları atlatıp okul öncesi dönemde ya da daha ilerleyen dönemlerde sorunun devamı niteliğinde olan başka problemler ile bir danışmanlık arayışı içerisine girer. 

Okul öncesi dönemdeki çocuklarda uyku ile ilgili iki farklı durum karşımıza çıkar.

1. Primer insomnia, yani uykusuzluk problemidir. Bu yaş grubunda daha nadir karşımıza çıkar.

2. Protodissomnia; uykuya dalmada güçlük ve sık sık gece uyanmaları ise daha sık karşılaşılan rahatsızlıklardır. 

Uykuya dalmada güçlük ve sık sıkı gece uyanma problemleri için öncelikle aileden alınacak detaylı ve DOĞRU öykü oldukça önemlidir. Uzman bu öykü aldıktan sonra gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeyi yapar. 

UYKU EVRELERİ 

Çocuğun detaylı öyküsü alındıktan sonra uyku düzenini çocuğun ritmine ve mizacına uyumlu şekilde desteklemek için ebeveyn ile çalışmalar devam edebilir. 

Bu desteği vermeden önce çocuğun mevcut uyku düzeni çok iyi tanınmalıdır. Bebeklerin uyku örüntüsü uyku-uyanıklık düzenin bağlıdır. 

Vücudumuz bir günü gece ve gündüz olarak algılama, uykuyu da buna göre planlamaya dair bir sisteme kendi içinde sahiptir. Tuvalete gitme, vücut ısısının kendiliğinden değişmesi, hormonların salgısı gibi uyku da kendi işleyişini planlar ve ona uyum sağlar. Uyku ile ilgili bu örüntüler bebek 4 aylıkken oluşmaya başlar 7 aya kadar devam eder. 6 ve 7. Aydan sonra gelişim durumuna göre uyku ritmi de bu gelişime göre kendini ayarlar.

Uyku örüntüleri bir çok evreyi ve döngüyü içerdiği için aile bazen bilmeden çocuğun sorun olarak görülen uyku davranışını pekiştirip döngüsünü tetikleyebilir.

Burada ailenin dikkat etmesi ve hazırlanması gereken konu, çocukta  değişiklik meydana getirmek için kendi davranışlarını değiştirmeleri gerektiğidir. Sürece iyi hazırlanan ve motivasyonu yüksek olan bir ebeveyn problemlerin üstesinden çok daha rahat gelecektir.