Çocuğuma Sınır Koyamıyorum!

Çocuk eğitimi açısından onlara hem özgür, kendilerini geliştirebilecekleri bir alan tanıyıp hem de gerekli sınırları koyma dengesini kurmanın incelikleri nelerdir? Somut örneklerle açıklayabilir misiniz?

Çocuklarımızın, sorumluluk sahibi olmalarını istiyoruz. Kendi kendine yetebilen, bağımsız, üretken bireyler olarak yetişmesini, eğitimine önem vermesini, ödevlerini zamanında yapmasını, iyi notlar almasını, giyimine ve temizliğine özen göstermesini, basit ve küçük ev işlerinde yardımcı olmasını, başkalarına saygılı olmasını ve hata yaptığında fark edip düzeltmelerini bekliyoruz. Çocuğun sorumluluk bilinci gelişmesi konusunda 3 tip aile yapısı vardır:

1- Aşırı koruyucu ve müdahaleci anne-baba tutumu:

Koruma, kollama, himaye etme normal bir dürtü, anne-babalar için normal davranışlardır. Ancak koruma, kollama çocuğun kendini gerçekleştirmesini engellememelidir. Bu tür anne-babalar, çocuğun çalışkan, başarılı ve anne-babasına bağlı olmasını bekler. Bu aşırı koruma ve müdahale etme davranışı erken çocukluk döneminden başlayarak ileri yaşlara kadar devam edebilir. Bu şekilde yetişen çocuklar devamlı olarak bir yetişkinin koruma ve kollamasına ihtiyaç duyar, özgüvenleri zayıf, sorumluluk almaktan çekinen, zayıf kişiliğe sahip bireylerdir.

2- Aşırı otoriter ve baskıcı anne-baba tutumu:

Bu tutumun özelliği anne-babanın çocuğun üzerinde kurduğu baskıdır. Ebeveynler, çocuklarına hâkim olduklarına inanırlar. Onlar için itaat esastır. “Çocuklarım için en iyisini istiyorum” ifadesi çarpıtılarak “çocuğumun en iyi olmasını istiyorum” ifadesine dönüşmüş olabilir. Otoriter anne-baba, çocuğun davranışlarını değerlendirir, kontrol eder, şekil verir ve çocuğun tavırlarına standartlar koyar. Bu tutuma göre anne-babanın yaptığı doğrudur.

3- Eşitlikçi ve demokratik anne-baba tutumu:

Bu tutuma göre anne-baba çocuğuna insan olarak saygı gösterir, gelişim basamaklarını izler ve ona uygun davranır. Her çocuğun kendine has biricikliğini kabullenir. Aile içinde özgürce gelişmesine, yeteneklerini açığa çıkarmasına izin verir. Çocuğun barınma, beslenme, korunma gibi temel ihtiyaçlarını karşılamanın yanında ona “sevgi” gösterir.

Çocuk Eğitimi Açısından Anne ve Babalar İçin İpuçları

Kendi yaşam kararlarını alabilen, özgüven sahibi ve bireysel gelişimini sağlıklı şekilde sürdüren çocuklar yetiştirmek için anne ve babalar için basit ipuçları:

• Çocuğunuza kendi kendine yetmeyi öğretin

• Çocuğunuzun yaşına, cinsiyetine ve gelişim düzeyine uygun sorumluluklar veriniz.

• Çocuğunuza güvenin, uygun gördüğünüz konularda ona seçme şansı tanıyın, kendi seçiminin sonuçlarını görmesini sağlayın.

• Çocuğunuzun gösterdiği çaba ve emeğe saygı duyun.

Çocuklar, anne ve babalarını rol-model alarak yaşamı tanırlar. Biz onlara nasıl davranırsak, çocuklarımız da yaşamı o şekilde öğrenirler. Çocuklarımızla iletişimde sakin ve sevgi dolu bir ortam sağlanmasına her zaman özen göstermemiz doğru ve gereklidir.