Çocuğun hayatında oyun

Çocuğun hayatında oyun neden önemlidir?

Oyun belli bir amaca yönelik olan ya da olmayan, kurallı ya da kuralsız gerçekleştirilen fakat her durumda çocuğun isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı yaşamın bir parçası ve öğrenme sürecidir. Oyun çocuğun duygusal ve sosyal gelişiminin temelidir. Çocuklarla yaptığı çalışmalarla ünlenen Erikson oyunu, çocuğun yaşamış olduğu zorlukları canlandırdığı hatta belki iyileştirdiği minyatür ve baş edilebilir bir dünya oluşturması olarak nitelemiştir. Diğer bir araştırmacı Piaget ise çocukların sıkça oynadığı ‘mış gibi oyunları(küçük kutucuklardan ev yapmak veya bir şişeyi araba gibi hareket ettirerek araba sesi çıkarmak gibi) yetişkinlerin hayal gücünün ilk basamağı olduğunu belirtmiştir.

Oyunun faydaları nelerdir?

Oyun çocuğun büyümesini kolaylaştırır, mükemmel bir gelişimin değişmez bir parçasıdır. Oyun çocuğun yaratıcılığını kullanmasını sağlarken aynı zamanda çocuğun ileriki yaşamını da etkileyecek olan hayal gücünü, girişimciliğini ve duygusal gücünü artırır. Çünkü oyun çocukların kendilerinin yönetebileceği, korkularını yenebilecekleri, erişkin rolleri deneyebilecekleri(çocuğun doktor rolünde bebeğini iyileştirmesi gibi) bir dünya oluşturmalarını sağlar. Kurdukları oyunlar sayesinde çocuklar yeteneklerini keşfederek özgüvenleri artar. Oyun aynı zamanda çocuklarda kaygı ile başedebilmesinde de önemli bir yeri vardır. Örneğin çocuklarda sıkça gördüğümüz ayrılık kaygısının azalmasında saklambaç oyunu kullanılabilir. Bu oyunda çocuk az sonra saklanan ebeveynini bulacak; o kısa sürede yaşadığı kaybetme korkusunun yerini eğlenceli bir yeniden birleşme sevinci alacaktır. Bu oyun çocuğa ebeveyni kaybetme korkusunu baş edebileceği dozlarda tekrar tekrar yaşatarak kaygılarının azalmasına yardımcı olacaktır.

Bağlanma (insanın çevresindekilerle kurduğu duygusal bağ) bebeğin hayatındaki ilk gelişim basamağıdır. Bağlanmanın temelinde bebeğin anne ile olan ilişkisinin sıcaklığı, tutarlılığı, ilgisi yatmaktadır. Çocuklarıyla oyun aracılığıyla sevecen, tutarlı ve uygun ilişki içinde olan ebeveynler çocuğun bu gelişim basamağını başarılı bir şekilde tamamlamasını önemli derecede kolaylaştırırlar.

Oyunun diğer faydaları;

-Dil becerisini güçlendirmek,

-Empatiyi arttırmak,

-Liderlik özelliği kazandırmak,

-Davranışlarının kontrol altına alma becerilerini arttırmak,

-Olayları sıralayabilmeyi (başı, ortası, sonu şeklinde) öğretmak,

-Dikkatin bir konu üzerinde devam ettirilmesini geliştirmektir.

Çocuğumun hayal gücünü geliştirici özgüvenini artıran oyunlar oynaması için neler yapabilirim?

-Ebeveyn hayal gücü oyunlarını başlatmaya hevesli olmalı, değişik oyuncaklarla çocuğun ilgisini çekip onu kurduğu oyunu onunda kurabileceği konusunda cesaretlendirmeli ve sonra geride durup çocuğun kendi oyununu kurması sağlanmalıdır.

-Ebeveyn çocuğuna bol bol hikaye anlatmalıdır(yatma zamanı masal okumak gibi).

-Çocuğun yerde rahat rahat oynayabileceği, oyununa sık sık bölünmeden devam edebileceği bir alan oluşturulmalıdır.

-Çocuğun yüksek sesle konuşarak ve değişik rollere girerek oynamasıyla dalga geçilmemeli, öfkelenmeden sabırla onun hayal dünyasını kabullenici bir tutum geliştirilmelidir.

Çocuğumu geliştirecek oyuncakların özellikleri neler olmalıdır?

-Açık uçlu olup bir çok amaç için kulanılabilmelidir(ufak parçaları birleştirip ev, kule, köprü araba gibi farklı şekiller yaparak oyun kurduğu legolar olabilir).

-Sade ama detaylarını çocuğun tamamlayabileceği parçaları olmalı; çocuğun duygudurumuna ve oyununa göre kendisinin tamamlayabileceği özellikleri olmalıdır.

-Oynayacağı oyuna çocuğun karar verebileceği nitelikte bir oyuncak olmalıdır(öneğin rayları hazır pilli bir tren yerine raylarını çocuğun kendisinin oluşturduğu eliyle sürdüğü bir tren tercih edilebilir).

-Doğal maddelerden yapılmış olması sağlık açısından ayrıca önem taşımaktadır.