Çocuğunuza Çocuk Ergen Psikiyatrisine Gideceğinizi Nasıl Açıklayacaksınız?

Bazı anne babalar çocuklarına bir çocuk/ergen psikiyatristine gideceklerini çeşitli nedenlerden dolayı açıklamak istemezler; kendileri için gittiklerini, psikiyatristin arkadaşı olduklarını ifade ederler; ya da psikiyatristi başka bir uzmanlık alanı çalışanı gibi göstermeye çalışırlar veya başka üstü kapalı mazeretler bulurlar. Bu durumu çocuk çok kısa sürede fark eder. Çoğu kez öfke, hayal kırıklığı, görüşmeye direnç gelişir. Üstelik anne baba “yalancı” durumuna düşerler ve çocuğun güveni azalır. Bu nedenle, çocuğa açık, yalın ve anlayabileceği şekilde, hangi amaçla çocuk psikiyatristine gidildiği orada neler olacağı anlatılmalıdır. 

Örneğin: “(Şu) sorunumuzu birlikte çözemiyoruz;  bu durumdan hepimiz, (şu nedenlerden dolayı), olumsuz etkileniyoruz. Bu sorunumuzu çözmezsek mutsuz olacağız ve daha büyük sorunlar ile (ya da şu sorunlar ile) karşılaşacağız. O nedenle yardıma ihtiyacımız var. Yardım almak için bir çocuk/ergen psikiyatristine gideceğiz. Oradaki doktor seninle ve bizlerle görüşecek; bu bir sohbet gibi olacak; sana orada kötü davranılmayacak. Doktora doğru bir şekilde her şeyi anlatabilirsin. İstersen onunla yalnız da görüşebilirsin. Doktor bizimle görüştükten sonra bir takım tıbbi tetkikler isteyebilir. Daha sonra bunları da değerlendirerek bize bazı önerilerde bulunacak. Biz bu önerileri yerine getirdiğimizde büyük bir ihtimalle sorunlarımız azalacak ya da ortadan kalkacak.”

Çocuğun ya da ergenin direnç göstermeye çalıştığı durumlarda bu direncin nedenini anlamaya çalışmak gerekir. Bunun için iyi bir gözlem yapılması ve çocuk ile açıkça konuşulması gerekir. Çocuk ya da ergenler çeşitli nedenlerden dolayı psikiyatriste gitmek istemezler:

“Bana orada iğne yapılacak ya da tedavide iğne verilecek”

“Bana orada kötü davranılacak, kızılacak, mahçup olacağım”

“Sırlarım öğrenilecek ve diğer kişilerle paylaşılacak”

“Herkes bana “deli” diyecek, ben “deli” değilim”

“Artık isteklerim eskisi kadar olmayacak”

“Oraya gitmektense oyun oynarım daha iyi”

“Bana/bize kimse yardımcı olmaz”

“Arkadaşlarım öğrenecek ve benimle alay edecekler”

“Öğretmenim öğrenecek utanacağım”

“Doktorun soracaklarını bilemezsem utanırım”

“Bana gidersem ilaç başlayacaklar; ilaçlar zararlı”

“Psikiyatriste gitmek güçsüzlüktür”

“Kardeşim benimle alay edecek”

…

Çocuk ve ergende görüşmeye direnç yaratan durumlar öğrenildikten sonra, bu çarpık ve gerçeklikten kopmuş düşünceler konuşularak ikna edilmeli, olası sorunlar ve güçlükler için önlemler alınmalı ve görüşmeye giderse ne gibi kazançlarının olacağı anlatılmalıdır. Çok acil durumlar (intihar düşüncesi gibi) hariç çocuk direnirse bir süre bu konu açılmamalı bir sorun yaşandığında suçlamadan kayıpları ya da sorunları ile yüzleştirilmeli tekrar psikiyatriste gitme önerisi yapılmalıdır.

Ancak bazı durumlar vardır ki çocuk/ergenle iş birliği yapılmadan çocuğa/ergene karşın acil bir şekilde çocuğun/ergenin psikiyatriste götürülmesi gerekir. Bu durumlar, çocuğun/ergenin kendisinin ve/veya başkalarının hayatını tehlikeye attığı, intihar düşünce veya girişimlerinin olduğu, yaşına/gelişim düzeyine göre gerçeği test etme becerilerinin bozulduğu, (gerçekte) olmayan sesleri işittiği, görüntüler gördüğü, dağınık ve gerçekle örtüşmeyen düşünceler ürettiği, yemediği, içmediği, hiç uyumadığı ya da sürekli uyuduğu ya da tamamen içine kapandığı durumları içerir.