Çocuğunuzun Gelişimi Yaşı ile Uyumlu mu?
Yazar Afife Selvitopu • Psikolog • 27 Nisan 2017 • Yorumlar:
Bebeğin varoluşunun gereği ruh sağlığının gelişimi yanında bir de fizyolojik gelişimi vardır;
Fizyolojik Gelişim; belirli bir sırayı takip eder hiç bir şey zamanından önce ya da sonra olmaz. Hazır bulunuşluk ilkesi bunu gerektirir.
Gelişim belli bir sırayla baştan ayağa ; içten dışa doğru uzanır.Önce iç organlar,sonra dış organlar gelişir.Başını tutamayan bebek oturamaz örneğin.
Genel normlara göre bebeklerden beklediğimiz gelişime göre şunları izleyiniz:
0-12 ay:
-Yüz yüze bakışıp gülüşüyor mu?
-Çıngırağı kavramak için uzanıyor mu?
-Renkli nesneleri gözüyle takip ediyor ve arkanıza sakladığınızda yok olmadığının orada olduğunun farkında mı?
-Kahkaha atabiliyor mu?
-Tıkırtı gürültü gibi duyduğu seslere doğru dönüp bakar mı?
-Yüz üstü yatırdığınızda göğsünü kollarından destek alarak kaldırabilir mi?
-Yattığı yerde tam tur dönebilir mi?
-Kendi başına bisküvi ekmek yiyebilir mi?
-Heceleme biçiminde değil de bilinçli olarak anne-baba kelimelerini kullanabilir mi?
-Hiçbir yere tutunmadan 5-6 sn ye kadar ayakta durabilir mi?
Eğer bebeğiniz 1 yaşını doldurmuşsa bu becerilere sahip olmuş olması beklenir.
24-36 ay:
Bardaktan tek başına su içebiliyor mu?
Evde işlere yardım edebilir mi? (Artık sofra kurarken ondan basit yardımlar alabilirsiniz)
Kendisi hem çatal hem kaşığı kullanarak tamamen yemek yiyebilir mi?
Kıyafetlerinin alt parçalarını (pijama vs) giyebilir mi?
Adını soyadını söyleye bilir mi?
Aile dışındaki bireyler tarafından konuşmaları net şekilde anlaşılabiliyor mu?
Ayağını yerden keserek zıplayabilir mi?
Ayaklarını yere sürümeden, pedal çevirerek bisiklete binebilir mi?
Bebeğiniz 3 yaşını doldurmuşsa bu becerilere sahip olmuş olması beklenir.
36-60 ay:
-Kıyafetlerinin alt parçalarını kendisi giyinebilir
-Ters de olsa kıyafetlerinin üst parçalarını kendisi giyinebilir.
-Legolarla inşa ettiğiniz basit şekillerin bakarak aynısını yapabilir.
-Kaba hatları ile uzuvları yerli yerinde insan resmi çizebilir.
-Acıkınca , yorulunca ne yapman gerekir sorularına cevap verebilir.
-Basit kelimelerin zıddını bilir(gece-gündüz, büyük küçük gibi)
Bu yaş aralığı özellikle kritiktir, ebeveynin çocuğun yapamayacağını düşünerek ya da daha iyi anne olma kaygılarıyla çocuğun yerine yaptığı her türlü eylem onun girişimcilik duygusunu zedeleyecektir.Anneye bağımlı hale gelecektir.
5 yaş itibariyle;
Kendisi düğmelerini iliklemek dahil tamamen giyinebilir.
İnsan resmi çizebilir (Baş gövde bacak olan resim yeterli kabul edilir)
Tek ayağının üstünde (hem sağ hem sol) hiçbir yere tutunmadan 6-7 saniye kadar durabilir.
Genelde 1 yaşına kadar normal gelişim göstermiş, gelişim görevlerini zamanında tamamlamış çocuklar da sonradan gelişim geriliği ortaya çıkmaz.
Gelişimi sekteye uğratabilme ihtimali olan sıklıkla 6 aydan 5 yaşa kadar karşılaşılan ; febril/ afebril konvülsiyonun kalıcı etkisi harici durumlarda;
Çocukların ebeveyn tarafından deneyimsiz bırakılması halinde gelişim gecikmiş gibi değerlendirilebilir. Bu yalancı bir gecikme durumudur. Ebeveynin kendi kaygılarından arınarak çocuğunun deneyimler yaşamasına fırsat vermesi normal gelişim düzeyine yaklaşması için çocuğun yerine yapması değil,yeteri kadar destekle kendisinin deneyim yaşamasına fırsat vermesi,çocuğun başarmışlık duygusunu tatmasını sağlaması yerinde bir tutum olacaktır.
Eğer uygun tutumlarınıza rağmen çocuğunuzun gelişimi yukarıda belirtilen genel Dünya normlarından farklılık gösteriyor ise hiç vakit kaybetmeden çocuğunuzun gelişim değerlendirme ve takibini yaptırmanız erken teşhis ve erken müdahale açısından büyük önem arz eder.